|
7.
Ac ne minima quaeque conectam et ea, quae apud
alios poterunt inveniri, ubi primum accepit imperium, consensu omnium militum
bellum Persicum, quod Probus parabat, adgressus est liberis Caesaribus
nuncupatis, et ita quidem ut Carinum ad Gallias tuendas cum viris lectissimis
destinaret, secum vero Numerianum, adulescentem cum lectissimum tum etiam
disertissimum, duceret. et dicitur quidem saepe dixisse se miserum, quod
Carinum ad Gallias principem mitteret, neque illa aetas esset Numeriani, ut
illi Gallicanum, quod maxime constantem principem quaerit, crederetur imperium.
sed haec alias. nam exstant etiam litterae Cari, quibus aput praefectum suum de
Carini moribus queratur, ut appareat verum esse, quod Onesimus dicit, habuisse
in animo Carum, ut Carino Caesareanum abrogaret imperium. sed haec, ut diximus,
alias in ipsius Carini vita dicenda sunt. nunc ad ordinem revertemur.
8.
Ingenti apparatu et toti[u]s viribus Probi profligato magna ex parte bello
Sarmatico, quod gerebat, contra Persas profectus nullo sibi occurrente
Mesopotamiam Carus cepit et Ctestifontem usque pervenit occupatisque Persis
domestica seditione imperatoris Persici nomen emeruit. verum cum avidus
gloriae, praefecto suo maxime urgente, qui et ipsi et filiis eius quaerebat
exitium cupiens imperare, longius progressus esset, ut alii dicunt morbo, ut
plures fulmine interemptus est. negari non potest eo tempore, quo perit, tantum
fuisse subito tonitruum, ut multi terrore ipso exanimati esse dicantur. cum
igitur aegrotaret atque in tentorio iaceret, ingenti exorta tempestate inmani
coruscatione, inmaniore, ut diximus, tonitru exanimatus est. Iulius Calpurnius,
qui ad memoriam dictabat, talem ad praefectum urbis super morte Cari epistulam
dedit. inter cetera: 'cum', inquit,'Carus, princeps noster vere carus,
aegrotaret et in tentorio iaceret, tanti turbinis subito exorta tempestas est,
ut caligarent omnia neque alterutrum nosceret; coruscationum deinde ac
tonitruum in modum [fulgurum] igniti sideris continuata vibratio omnibus nobis
veritatis scientiam sustulit. subito enim conclamatum est imperatorem mortuum,
et post illud praecipue tonitruum, quod cuncta terruerat. his accessit quod
cubiculari dolentes principis mortem incenderunt tentorium. unde subito fama
emersit fulmine interemptum eum, quem, quantum scire possumus, aegritudine
constat absumptum.'
9.
Hanc ego epistulam idcirco indidi, quod plerique dicunt vim fati quandam esse,
ut Romanus princeps Ctesifontem transire non possit, ideoque Carum fulmine
absumptum, quod eos fines transgredi cuperet, qui fataliter constituti sunt.
sed sibi habeat artes suas timiditas, calcanda virtutibus. licet plane ac
licebit (per sacratissimum Caesarem Maximianum constitit) Persas vincere atque
ultra eos progredi, et futurum reor, si a nostris non deseratur promissus
numinum favor. Bonum principem Carum fuisse cum multa indicant tum illud etiam,
quod, statim est adeptus imperium, Sarmatas adeo morte Probi feroces, ut
invasuros se non solum Illyricum sed Thracias quoque Italiamque minarentur, ita
scienter bella partiendo contudit, ut paucissimis diebus Pannonias securitate
donaverit occisis Sarmatarum sedecim milibus, captis diversi sexus viginti
milibus.
|