19. Memorabile maxime
Cari et Carini et Numeriani hoc habuit imperium, quod ludos populo R. novis
ornatos spectaculis dederunt, quos in Palatio circa porticum stabuli pictos
vidimus. nam et neurobaten, qui velut in ventis cothurnatus ferretur, exhibuit
et toechobaten, qui per parietem urso eluso cucurrit, et ursos mimum agentes et
item centum salpistas uno crepitu concinentes et centum cerataulas, choraulas centum,
etiam pythaulas centum, pantomimos et gymnicos mille, pegma praeterea, cuius
flammis scaena conflagravit, quam Diocletianus postea magnificentio rem
reddidit. mimos praeterea undique advocavit. exhibuit et ludum Sarmaticum, quo
dulcius nihil est. exhibuit Cyclopa. donatum est Graecis artificibus et
gymnicis et histrionibus et musicis aurum et argentum, donata et vestis serica.
20.
Sed haec omnia nescio quantum apud populum gratiae habeant, nullius sunt momenti
apud principes bonos. Diocletiani denique dictum fertur, cum ei quidam
largitionalis suus editionem Cari laudaret dicens multum placuisse principes
illos causa ludorum theatralium ludorumque circensium: 'ergo', inquit, 'bene
risus est in imperio suo Carus.' denique cum omnibus gentibus advocatis
Diocletianus daret, ludos, parcissime usus est libertate, dicens castiores esse
oportere ludos spectante censore. Legat hunc Iocum Iunius Messala, quem ego
Iibere culpare audeo. ille enim patrimonium suum scaenicis dedit, heredibus
abnegavit, matris tunicam dedit mimae, lacernam patris mimo, et recte, si aviae
pallio aurato atque purpureo pro syrmate tragoedus uteretur. inscriptum est
adhuc in choraulae pallio tyrianthino, quo ille velut spolio nobilitatis exultat,
Messalae nomen uxoris. iam quid lineas petitas, Aegypto loquar? quid Tyro et
Sidone tenuitate perlucidas, micantes purpura, plumandi difficultate
pernobiles? donati sunt ab Atrabatis birri petiti, donati birri Canusini,
Africani, opes, in scaena non prius visae.
21.
Et haec quidem idcirco ego in litteras rettuli, quod futuros editores pudore
tangeret ne patrimonia sua proscriptis legitimis heredibus mimis et
balatronibus deputarent. Habe, mi amice, meum munus, quod ego, ut saepe dixi,
non eloquentiae causa sed curiositatis in lumen edidi, id praecipue agens, ut,
si quis eloquens vellet facta principum reserare, materiam non requireret,
habiturus meos libellos ministros eloquii. te quaeso, sis contentus nosque sic
voluisse scribere melius quam potuisse contendas.
|