|
22. Tutores saepissime
dedit. Disciplinam civilem non aliter
tenuit quam militarem. Senatores et equites Romanos semper in publico togatos
esse iussit, nisi si a cena reverterentur. Ipse, cum in Italiam esset, semper
togatus processit. Ad convivium venientes senatores stans excepit semperque aut
pallio tectus discubuit aut toga summissa. Diligentia iudicis sumptus convivii
constituit et ad anti cummodum redegit. Vehicula cum ingentibus sarcinis urbem
ingredi prohibuit. Sederi equos in civitatibus non sivit. Ante octavam horam in
publico neminem nisi aegrum lavari passus est. Ab epistolis et a libellis primus
equites Romanos habuit. Eos, quos pauperes et innocentes vidit, sponte ditavit,
quos vero calliditate ditatos, etiam odio habuit. Sacra Romana diligentissime
curavit, peregrina contempsit. pontificis maximi officium peregit. Causas Romae
atque provinciis frequenter audivit adhibitis in consilio suo consulibus atque
praetoribus et optimis senatoribus. Fucinum lacum emisit. Quattuor consulares per omnem Italiam iudices
constituit. Quando in Africam venit, ad adventum eius post quinquennium pluit, atque
ideo ab Africanis dilectus est.
23. Peragratis sane omnibus orbis
partibus capite nudo et in summis plerumque imbribus atque frigoribus in morbum
incidit lectualem. Factusque de successore sollicitus primum de Serviano
cogitavit, quem postea, ut diximus, mori coegit. Fuscum, quod imperium
praesagiis et ostentis agitatus speraret, in summa destestatione habuit.
Platorium Nepotem, quem tantopere ante dilexit, ut veniens ad eum aegrotantem
Hadrianus inpune non admitteretur, suspicionibus adductus, est -, eodem modo et
Terentium Gentianum, et hunc vehementius, quod a senatu diligi tunc videbat,
omnes postremo, de quorum imperio cogitavit, quasi futuros imperatores
detestatus est. Et omnem quidem vim crudelitatis ingenitae usque eo repressit,
donec in villa Tiburtina pro fluvio sanguinis paene ad exitum venit. Tunc
libere Servianum quasi affectatorem imperii, quod servis regis cenam misisset,
quod in sedili regio iuxta lectum posito sedisset, quod erectus ad stationes
militum senex nonagenarius processisset, mori coegit multis aliis interfectis
vel aperte vel per insidias. Quando
quidem etiam Sabina uxor non sine fabula veneni dati ab Hadriano defuncta est.
Tunc Ceionium Commodum, Nigrini generum insidiatoris quondam, sibi forma
commendatum adoptare constituit. Adoptavit ergo Ceionium Commodum Verum invitis
omnibus eumque Aelium Verum Caesarem appellavit. Ob cuius adoptationem ludos
circenses dedit et donativum populo ac militibus expendit. Quem praetura
honoravit ac statim Pannoniis inposuit decreto consulatu cum sumptibus. Eundem
Commodum secundo consulem designavit. Quem cum minus sanum videret, saepissime
dictitavit : "in caducum parietem nos inclinavimus et perdidimusque ter
milies sestertium, quod populo et militibus pro adoptione Commodi
dedimus". Commodus autem prae valetudine nec gratias quidem in senatuagere
potuit Hadriano de adoptione. Denique accepto largius antidoto ingravescente
valetudine per somnum perit ipsis kalendis Ianuariis. Quare ab Hadriano Votorum causa lugeri est vetitus.
24.
Et mortuo Aelio Vero Caesare Hadrianus ingruente
tristissima valetudine adoptavit Arrium Antoninum, qui postea Pius dictus est,
et ea quidem lege, ut ille sibi duos adoptaret, Annium Verum et Marcum
Antoninum. Hi sunt qui postea duo pariter Augusti primi rem publicam
gubernaverunt. Et Antoninus quidem Pius idcirco appellatus dicitur, quod
socerum fessum aetate manu sublevaret. Quamvis alii cognomentum hoc ei dicant
inditum, quod multos senatores Hadriano iam saevienti abripuisset, alii, quod
ipsi Hadriano magnos honores post mortem detulisset. Antonini adoptionem plurimi
tunc factam esse doluerunt, speciatim Catilius Severus, praefectus urbi, qui
sibi praeparabat imperium. Qua re prodita successore accepto dignitate privatus
est. Hadrianus autem ultimo vitae taedio iam adfectus gladiose transfigi a
servo iussit. Quod cum esset proditum et in Antonini usque notitiam venisset,
ingressis ad se praefectis et filio rogantibusque, ut aequo animo necessitatem
morbi ferret, irratus illis auctorem proditionis iussit occidi, qui tamen ab
Antonino servatus est. Statimque testamentum scripsit nec tamen actus rei
publicae praetermisit, dicente Antonino parricidam se futurum, si Hadrianum
adoptatus ipse pateretur occidi. Et post testamentum quidem iterum se est conatus
occidere; subtracto pugione saevior factus est. Petit et venenum a medico, qui
se ipse, ne daret, occidit.
|