10. Mensem Septembrem atque Octobrem
Antoninum atque Faustinum appellandos decrevit senatus, sed id Antoninus
respuit. Nuptias filiae suae Faustinae, cum Marco Antonino eam coniungeret,
usque ad donativum militum celeberrimas fecit. Verum Antoninum post quaesturam consulem fecit. Cum Apollonium, quem e
Calchide acciverat, ad Tiberianam domum, in qua habitabat, vocasset, ut ei
Marcum Antoninum traderet, atque ille dixisset "non magister ad discipulum
debet venire, sed discipulus ad magistrum", risit eum dicens :
"facilius fuit Apollonio a Calchide Romam venire quam a domo sua in
palatium." cuius avaritiam etiam in mercedibus notavit. Inter argumenta
pietatis eius et hoc habetur, quod, cum Marcus mortuum educatorem suum fleret
vocareturque ab aulicis ministris ab ostentatione pietatis, ipse dixerit :
"permittite", inquit, "illi, ut homo sit. Neque enim vel philosophia vel
imperium tollit affectus." Praefectos suos et locupletavit et ornamentis
consularibus donavit. Si quos repetundarum damnavit, eorum liberis bona paterna
restituit, ea tamen lege, ut illi provincialibus redderent, quod parentes
acceperant. Ad indulgentias pronissimus fuit. Edita munera, in quibus
elephantos et corocottas et tigrides et rhinocerontes, crocodillos etiam atque
hippopotamos et omnia ex toto orbe terrarum cum tigridibus exhibuit. centum
etiam leones una missione edidit.
11. Amicis suis in imperio suo non
aliter usus est quam privatus, quia et ipsi numquam de eo cum libertis per
fumum aliquid vendiderunt ; si quidem libertis suis severissime usus est.
Amavit histrionum artes. Piscando se et venando multum oblectavit et
deambulatione cum amicis atque sermone. Vindemias
privati modo cum amicis agebat. Rhetoribus et philosophis per omnes provincias et honores
et salaria detulit. Orationes plerique alienas esse dixerunt, quae sub eius
nomine feruntur; Marius Maximus eius proprias fuisse dicit. Convivia cum amicis et privata communicavit et publica
nec ullum sacrificium per vicarium fecit, nisi cum aeger fuit. Cum sibi et
filiis honores peteret, omnia quasi privatus fecit. Frequentavit et ipse
amicorum suorum convivia. Inter alia etiam hoc civilitatis eius praecipuum
argumentum est, quod, cum domum Homulli visens miransque columnas porphyreticas
requisset, unde eas haberet, atque Homullus ei dixisset : "cum in domum
alienam veneris, et mutus et surdus esto", patienter tulit. Cuius Homulli
multa ioca semper patienter accepit.
12.
Multa de iure sanxit ususque est iuris peritis
Vindio Vero, Salvio, Valente, Volusio Maeciano, Ulpio Marcello et Diaboleno.
Seditiones ubicumque factas non crudelitate sed modestia et gravitate
compressit. Intra urbes sepeliri mortuos vetuit. Sumptum muneribus gladiatoriis
instituit. Vehicularium cursum summa diligentia sublevavit. Omnium, qua gessit, et in
senatu et per edicta rationem reddidit. Perit
anno septuagesimo, sed quasi adulescens desideratus est. Mors autem eius talis
fuisse narratur : cum Alpinum caseum incena edisset avidius, nocte reiectavit
atque alia die febre commotus est. Tertia die, cum se gravari videret, Marco
Antonino rem publicam et filiam praesentibus praefectis commendavit Fortunamque
auream, quae in cubiculo principum poni solebat, tansferri ad eum iussit,
signum tum tribuno aequanimitatis dedit atque ita conversus quasi dormiret,
spiritum reddidit apud Lorium. Alienatus in febri nihil aliud quam de re p. et de his regibus,
quibus irascebatur, loquutus est. Privatum patrimonium filiae reliquit.
Testamento autem omnes suos legatis idoneis prosecutus est.
13. Fuit statura elevata decorus. Sed
cum esset longus et senex incurvareturque, tiliaciis tabulis in pectore positis
fasciabatur, ut rectus incederet. Senex etiam, antequam salutatores venirent,
panem siccum comedit ad sustentandas vires. Fuit voce rauca et sonoracum
iocundidate. A senatu divus est appellatus cunctis certatim adnitentibus, cum
omnes eius pietatem, clementiam, ingenium, sanctimoniam laudarent. Decreti
etiam sunt omnes honores, qui optimis principibus ante delati sunt. Meruit et
flaminem et circenses et templum et sodales Antoninianos solusque omnium prope
principum prorsus [sine] civili sanguine et hostili, quantum ad se ipsum
pertinet, vixit et qui rite comparetur Numae, cuius felicitatem pietatemque et
securitatem cerimoniasque semper obtinuit.
|