|
5. His ita se habentibus cum post
obitum Lucii Caesaris Hadrianus successorem imperii quaereret, nec idoneus,
utpote decem et octo annos agens, Marcus haberetur, amitae Marci virum
Antoninum Pium Hadrianus ea lege in adoptationem legit, ut sibi Marcum Pius
adoptaret, ita tamen ut et Marcus sibi Lucium Commodum adoptaret. Sane ea die,
qua adoptatus est, Verus in somnis se umeros eburneos habere vidit
sciscitatusque, an apti essent oneri ferundo, solito repperit fortiores. Ubi
autem comperit se ab Hadriano adoptatum, magis est deterritus quam laetatus
iussusque in Hadriani privatam domum migrare invitus de maternis hortis
recessit. Cumque ab eo domestici
quaererent, cur tristis in adoptionem regiam transiret, disputavit, quae mala
in se contineret imperium. Tunc primum pro Annio Aurelius coepit vocari, quod
in Aureliam, hoc est Antonini, adoptionis iure transisset. Octavo decimo ergo
aetatis anno adoptatus in secundo consulatu Antonini, iam patris sui, Hadriano
ferente gratia aetatis facta questor est designatus. Adoptatus in aulicam domum
omnibus parentibus suis tantam reverentiam, quantam privatus exhibuit. Eratque
haut secus rei suae quam in privata domo parcus ac diligens, pro instituto
patris volens agere, dicere, cogitare.
6.
Hadriano Baias absumpto cum Pius ad advehendas
eius reliquias esset profectus, relictus Romae avo iusta implevit et
gladiatorium quasi privatus quaestor edidit munus. Post excessum Hadriani
statim Pius per uxorem suam Marcum sciscitatus est et eum dissolutis
sponsalibus, quae cum Lucii Ceionii Commodi - desponderi voluerat impari adhuc
aetate, habita deliberatione velle se dixit. His ita gestis adhuc quaestorem et
consulem secum Pius Marcum designavit et Caesaris appellatione donavit et
sevirum turmis equitum Romanorum iam consulem designatum creavit et edenti cum
collegis ludos sevirales adsedit et in Tiberianam domum transgredi iussit et
aulico fastigio renitentem ornavit et in collegia sacerdotum iubente senatu
recepit. Secundum etiam consulem designavit, cum ipse quartum pariter inierit.
Per eadem tempora, cum tantis honoribus occuparetur et cum formandus ad
regendum statum rei publicae patris actibus interesset, studia cupidissime
frequentavit. Post haec Faustinam duxit uxorem et suscepta filia tribunicia
potestate donatus est atque imperio extra urbem proconsulari addito iure
quintae relationis. Tantum apud Pium valuit, [ut] numquam quemquam sine eo
facile promoverit. Erat autem in summis obsequiis patris Marcus, quamvis non
deessent, qui aliqua adversum eum insusurrarent, et prae ceteris Valerius
Homullus, qui, cum Lucillam matrem Marci in virdiario venerantem simulacrum
Apollinis vidisset, insusurravit: "Illa nunc rogat, ut diem tuum claudas,
et filius imperet". quod omnino apud Pium nihil valuit: tanta erat Marci
probitas et tanta in imperatorio participatu modestia.
7.
Existimationis autem tantam curam habuit, ut et procuratores
suos puer semper moneret, ne quid arrogantius facerent, et hereditatis delatas
reddens proximis aliquando respuerit. Denique per viginti et tres annos in domo
patris ita versatus, ut eius cotidie amor cresceret, nec praeter duas noctes
per tot annos ab eo mansit diversis vicibus. Ob hoc Antoninus Pius, cum sibi
adesse finem vitae videret, vocatis amicis et praefectis ut successorem eum
imperii omnibus commendavit atque firmavit statimque signo aequanimitatis
tribuno dato Fortunam auream, quae in cubiculo solebat esse, ad Marci cubiculum
transire iussit. Bonorum maternorum partem Mummio Quadrato, sororis filio, quia
illa iam mortua erat, tradidit. Post excessum divi Pii a senatu coactus regimen
publicum capere fratrem sibi participem in imperio designavit, quem Lucium
Aurelium Verum Commodum appellavit Caesaremque atque Augustum dixit. Atque ex
eo pariter coeperunt rem publicam regere. tuncque primum Romanum imperium duos
Augustos habere coepit, cum imperium sibi relictum cum alio participasset. Antonini
mox ipse nomen recepit. Et quasi pater Lucii Commodi esset, et Verum eum
appellavit addito Antonini nomine filiamque suam Lucillam fratri despondit. Ob
hanc coniunctionem pueros et puellas novorum nominum frumentariae perceptioni
adscribi praeceperunt actis igitur, quae agenda fuerant in senatu, pariter
castra praetoria petiverunt et vicena milia nummum singulis ob participatum
imperium militibus promiserunt et ceteris pro rata. Hadriani autem sepulcro
corpus patris intulerunt magnifico exequiarum officio. mox iustitio secuto
publici quoque funeris expeditus est ordo. Et laudavere uterque pro rostris
patrem flaminemque ei ex adfinibus et sodales ex amicissimis Aurelianos
creavere.
8. Adepti imperium ita civiliter se
ambo egerunt, ut lenitatem Pii nemo desideraret, cum eos Marullus, sui temporis
mimografus, cavillando inpune perstringeret. Funebre munus patri dederunt.
Dabat se Marcus totum et philosophiae, amorem civium adfectans. Sed interpellavit istam felicitatem securitatemque
imperatoris prima Tiberis inundatio, quae sub illis gravissima fuit. Quae res et multa urbis
aedificia vexavit et plurimum animalium interemit et famem gravissimam peperit.
Quae omnia mala Marcus et Verus sua cura
et praesentia temperarunt. Fuit eo tempore etiam Parthicum bellum, quod
Vologessus paratum sub Pio Marci et Veri tempore indixit fugato Atidio
Corneliano, qui Syriam tunc administrabat. Imminebat etiam Brittanicum bellum,
et Catthi in Germaniam ac Raetiam inruperant. Et adversus Brittannos quidem
Calpurnius Agricola missus est, contra Catthos Aufidius Victorinus. Ad
Parthicum vero bellum senatu consentiente Verus frater est missus; ipse Romam
remansit, quod res urbanae imperatoris presentiam postularent. Et Verum quidem
Marcus Capuam usque prosecutus amicis comitantibus a senatu ornavit additis
officiorum omnium principibus. Sed cum Romam redisset Marcus cognovissetque
Verum apud Canusium aegrotare, ad eum videndum contendit susceptis in senatu
votis; quae, posteaquam Romam redit audita Veri transmissione, statim reddidit.
Et Verus quidem, posteaquam in Syriam venit, in deliciis apud Antiochiam et
Daphnen vixit armisque se gladiatoriis et venatibus exercuit, cum per legatos
bellum Parthicum gerens imperator appellatus esset, cum Marcus horis omnibus
rei publicae actibus incubaret patienterque delicias fratris et prope [non]
invitus ac volens ferret. Denique omnia, quae ad bellum erant necessaria, Romae
positus et disposuit Marcus et ordinavit.
|