|
13.
Tantus autem timor belli Marcomannici fuit, ut
undique sacerdotes Antoninus acciverit, peregrinos ritus impleverit, Romam omni
genere lustraverit; retardatusque bellica profectione sic celebravit et Romano
ritu lectisternia per septem dies. Tanta autem pestilentia fuit, ut vehiculis
cadavera sint exportata serracisque. Tunc autem Antonini leges sepeliendi
sepulchrorumque asperrimas sanxerunt, quando quidem caverunt, ne quis [ubi]
vellet fabricaretur sepulchrum. quod hodieque servatur. Et multa quidem milia
pestilentia consumpsit multosque ex proceribus, quorum amplissimis Antoninus
statuas conlocavit. Tantaque clementia fuit, ut et sumptu publico vulgaria
funera iuberet (et) ecferri et vano cuidam, qui diripiendae urbis occasionem
cum quibusdam consciis requirens de caprifici arbore in campo Martio
contionabundus ignem de caelo lapsurum finemque mundi affore diceret, si ipse
lapsus ex arbore in ciconiam verteretur, cum statuto tempore decidisset atque
ex sinu ciconiam emisisset, perducto ad se atque confesso veniam daret.
14.
Profecti tamen sunt paludati ambo imperatores et
Victualis et Marcomannis cuncta turbantibus, aliis etiam gentibus, quae pulsae
a superioribus barbaris fugerant, nisi reciperentur, bellum inferentibus. Nec parum profuit ista
profectio, cum Aquileiam usque venissent. Nam plerique reges et cum populis
suis se retraxerunt et tumultus auctores interemerunt. Quadi autem amisso rege
suo non prius se confirmaturos eum, qui erat creatus, dicebant, quam id nostris
placuisset imperatoribus. Lucius tamen invitus profectus est, cum plerique ad
legatos imperatorum mitterent defectionis veniam postulantes. Et Lucius quidem,
quod amissus esset praef. praetorio Furius Victorinus, atque pars exercitus
interisset, redeundum esse) censebat; Marcus autem fingere barbaros aestimans
et fugam et cetera, quae securitatem bellicam ostenderent, ob hoc ne tanti
apparatus mole premerentur, instandum esse ducebat. Denique transcensis Alpibus
longius processerunt composueruntque omnia, quae ad munimen Italiae atque
Illyrici pertinebant. Placuit autem urgente Lucio, ut praemissis ad senatum
litteris Lucius Romam rediret. Biduoque, postquam iter ingressi sunt, sedens
cum fratre in vehiculo Lucius apoplexi arreptus perit.
15. Fuit autem consuetudo Marco, ut
in circensium spectaculo legeret audiretque ac suscriberet. ex quo quidem saepe
iocis popularibus dicitur lacessitus. Multum sane potuerunt liberti sub Marco
et Vero Geminus et Agaclytus. Tantae autem sanctitatis fuit Marcus, ut Veri
vitia et celaverit et defenderit, cum ei vehementissime displicerent,
mortuumque eum divum appellaverit amitasque eius et sorores honoribus et
salariis decretis sublevaverit atque provexerit sacrisque eum plurimis
honoraverit. Flaminem et Antoninianos sodales et omnes honores, qui divis
habentur, eidem dedicavit. Nemo est principum, quem non gravis fama
perstringat, usque adeo ut etiam Marcus in sermonem venerit, quod Verum vel
veneno ita tulerit, ut parte cultri veneno lita vulvam inciderit venenatam
partem fratri edendam propinans et sibi innoxiam reservans, vel certe per
medicum Posidippum, qui ei sanguinem intempestive dicitur emisisse. Cassius post mortem Veri a Marco descivit.
16.
Iam in suos tanta fuit benignitate Marcus, ut
cum in omnes propin quos cuncta honorum ornamenta contulerit, tum in filium et
Commodum quidem - scelestum atque inpurum - cito nomen Caesaris et mox
sacerdotium statimque nomen imperatoris ac triumphi participationem et
consulatum. Quo quidem tempore sine - imperator filio ad triumphalem currum in
circo pedes cucurrit. Post Veri obitum Marcus Antoninus solus rem publicam
tenuit, multo melior et feracior ad virtutes, quippe qui nullis Veri iam
impediretur aut simulatis callidae severitatis, qua ille ingenito vitio
laborabat, erroribus aut his, quae praecipue displicebant Marco Antonino iam
inde a primo aetatis suae tempore, vel institutis mentis pravae vel moribus.
Erat enim ipse tantae tranquillitatis, ut vultum numquam mutaverit maerore vel
gaudio, philosophiae deditus stoicae, quam et per optimos quosque magistros
acceperat et undique ipse collegerat. Nam et Hadrianus hunc eundem successorem
paraverat, nisi ei aetas puerilis obstitisset. Quod quidem apparet ex eo, quod
generum Pio hunc eundem delegit, ut ad eum, dignum utpote virum, quandocumque
Romanum perveniret imperium.
|