|
5. Post haec Commodus nunquam facile
in publicum processit neque quicquam sibi nuntiari passus est nisi quod
Perennis ante tractasset. Perennis autem Commodi persciens invenit, quemadmodum
ipse potens esset. Nam persuasit Commodo, ut ipse deliciis vacaret, idem vero
Perennis curis incumberet; quod Commodus laetanter accepit. Hac igitur lege
vivens ipse cum trecentis concubinis, quas ex matronarum meretricumque dilectu
ad formae speciem concivit, trecentisque aliis puberibus exoletis, quos aeque
ex plebe ac nobilitate vi pretiisque forma disceptatrice collegerat, in palatio
per convivia et balneas bacchabatur. Inter haec habitu victimarii victimas
immolavit. In harena rudibus, inter
cubicularios gladiator pugnavit lucentibus aliquando mucronibus. Tunc tamen
Perennis cuncta sibimet vindicavit; quos voluit, interemit, spoliavit plurimos,
omnia iura subvertit, praedam omnem in sinum contulit. Ipse autem Commodus
Lucillam sororem, cum Capreas mississet, occidit. Sororibus dein suis ceteris,
ut dicitur, constupratis, consobrina patris complexibus suis iniuncta uni etiam
ex concubinis matris nomen inposuit. Uxorem, quam deprehensam in adulterio exegit,
exactam relegavit et postea occidit. Ipsas concubinas suas sub oculis suis stuprari
iubebat. Nec inruentium in se iuvenum
carebat infamia, omni parte corporis atque ore in sexum utrumque pollutus.
Occisus est eo tempore etiam Claudius quasi a latronibus, cuius filius cum
pugione quondam ad Commodum ingressus est, multique alii senatores sine iudicio
interempti, feminae quoque divites. Et nonnulli per provincias a Perenni ob
divitias insimulati spoliati sunt vel etiam interempti. His autem, quibus
deerat ficti criminis adpositio, obiciebatur, quod scribere noluissent Commodum
heredem.
6. Eo tempore in
Sarmatia res bene gestas per alios duces in filium suum Perennis referebat. Hic
tamen Perennis, qui tantum potuit, subito, quod bello Brittanni comilitibus
equestris loci viros praefecerat amotis senatoribus, prodita re per legatos
exercitus hostis appellatus lacerandusque militibus est deditus. In cuius potentiae locum Cleandrum ex cubiculariis
subrogavit. Multa sane post interfectum Perennem eiusque filium quasi a se non
gesta rescidit, velut in integrum restituens. Et hanc quidem paenitentiam
scelerum ultra XXX dies tenere non potuit, graviora per Cleandrum faciens quam
fecerat per supra dictum Perennem. Et in potentia quidem Cleander Perenni
successerat, in praefectura vero Niger, qui sex tantum horis praef. praet.
fuisse perhibetur; mutabantur enim praef. praet. per horas ac dies Commodo
peiora omnia, quam fecerat ante, faciente; fuit Marcius Quartus praefectus
praetorio diebus quinque. Horum successores ad arbitrium Cleandri aut retenti
sunt aut occisi; ad cuius nutum etiam libertini in senatum atque in patricios
lecti sunt tuncque primum viginti quinque consules in unum annum venditaeque
omnes provinciae. Omnia Cleander pecunia venditabat: revocatos de exilio
dignitatibus ornabat, res iudicatas rescindebat. Qui tantum per stultitiam
Commodi potuit, ut Byrrum, sororis Commodivirum, reprehendentem nuntiantemque
Commodo, quae fiebant, in suspicionem regni adfectati traheret et occideret
multis aliis, qui Byrrum defendebant, pariter interemptis. Praefectus etiam
Aebutianus inter hos est interemptus; in cuius locum ipse Cleander cum aliis
duobus, quos ipse delegerat, praefectus est factus. Tuncque primum tres praef. praet.
fuere, inter quos libertinus, qui a pugione appelatus est.
7. Sed et Cleandro dignus tandem
vitae finis inpositus. Nam cum insidiis illius Arrius Antoninus fictis
criminibus in Attali gratiam, quem in proconsulatu Asiae damnaverat, esset
occisus nec eam tum invidiam populo saeviente Commodus ferre potuisset, plebi
ad poenam donatus est, cum etiam Apolaustus aliique liberti aulici pariter
interempti sunt. Cleander inter cetera etiam concubinas eius constupravit, de
quibus filios suscepit, qui post eius interitum cum matribus interempti sunt.
In cuius locum Iulianus et Regillus subrogati sunt, quos et ipsos postea poenis
adfecit. His occisis interemit Servilium et Dulium Silanos cum suis, mox Antium
Lupum et Petronios Mamertinum et Suram filiumque Mamertini Antoninum ex sorore
sua genitum et post eos sex simul ex consulibus, Allium Fuscum, Caelium
Felicem, Lucceium Torquatum, Larcium Eurupianum, Valerium Bassianum, Pactumeium
Magnum cum suis, atque in Asia Sulpicium Crassum pro consule et Iulium Proculum
cum suis Claudiumque Lucanum consularem et consobrinam patris sui Faustinam
Anniam in Achaia et alios infinitos. Destinaverat et alios quattuor decem
occidere, cum sumptus eius vires Romani imperii sustinere non possent.
8. Inter haec Commodus senatu semet
ridente, cum adulterum matris consulem designasset, appellatus est Pius; cum
occidisset Perennem, appelatus est Felix, inter plurimas caedes multorum civium
quasi quidam novus Sylla. Idem Commodus, ille Pius, ille Felix, finxisse etiam
quandam contra se coniurationem dicitur, ut multos occideret. Nec alia ulla
fuit defectio praeter Alexandri, qui postea se etsuos interemit, et sororis
Lucillae; appellatus est Commodus etiam Brittannicus ab adulatoribus, cum
Brittanni etiam imperatorem contra eum deligere voluerint. Appellatus est etiam
Romanus Hercules, quod feras Lanuvium in amphitheatro occidisset; erat enim
haec illi consuetudo, ut domi bestias interficeret. Fuit praeterea ea dementia, ut urbem Romanam coloniam
Commodianam vocari voluerit; qui furor dicitur ei inter delenimenta Marciae
iniectus. Voluit etiam in circo quadrigas agitare. Dalmaticatus in publico
processit atque ita signum quadrigis emittendis dedit. Et eo quidem tempore,
quo ad senatum rettulit de Commodiana facienda Roma, non solum senatus hoc
libenter accepit per inrisionem, quantum intellegitur, sed etiam se ipsum
Commodianum vocavit, Commodum Herculem et deum appellans.
|