|
1.
Librorum istic inopiam esse quereris. Non refert quam multos sed quam bonos
habeas: lectio certa prodest, varia delectat. Qui quo destinavit pervenire vult
unam sequatur viam, non per multas vagetur: non ire istuc sed errare est.
2.
'Vellem' inquis '<non> magis consilium mihi quam libros dares. ' Ego vero
quoscumque habeo mittere paratus sum et totum horreum excutere; me quoque isto,
si possem, transferrem, et nisi mature te finem officii sperarem impetraturum,
hanc senilem expeditionem indixissem mihi nec me Charybdis et Scylla et
fabulosum istud fretum deterrere potuissent. Tranassem ista, non solum
traiecissem, dummodo te complecti possem et praesens aestimare quantum animo
crevisses.
3.
Ceterum quod libros meos tibi mitti desideras, non magis ideo me disertum puto
quam formonsum putarem si imaginem meam peteres. Indulgentiae scio istud esse,
non iudici; et si modo iudici est, indulgentia tibi imposuit.
4.
Sed qualescumque sunt, tu illos sic lege tamquam verum quaeram adhuc, non
sciam, et contumaciter quaeram. Non enim me cuiquam emancipavi, nullius nomen
fero; multum magnorum virorum iudicio credo, aliquid et meo vindico. Nam illi
quoque non inventa sed quaerenda nobis reliquerunt, et invenissent forsitan
necessaria nisi et supervacua quaesissent.
5.
Multum illis temporis verborum cavillatio eripuit, captiosae disputationes quae
acumen irritum exercent. Nectimus nodos et ambiguam significationem verbis
illigamus ac deinde dissolvimus: tantum nobis vacat? iam vivere, iam mori
scimus? Tota illo mente pergendum est ubi provideri debet ne res nos, non verba
decipiant.
6.
Quid mihi vocum similitudines distinguis, quibus nemo umquam nisi dum disputat
captus est? Res fallunt: illas discerne. Pro bonis mala amplectimur; optamus contra id
quod optavimus; pugnant vota nostra cum votis, consilia cum consilis.
7.
Adulatio quam similis est amicitiae! Non imitatur tantum illam sed vincit et
praeterit; apertis ac propitiis auribus recipitur et in praecordia ima
descendit, eo ipso gratiosa quo laedit: doce quemadmodum hanc similitudinem
possim dinoscere. Venit ad me pro amico
blandus inimicus; vitia nobis sub virtutum nomine obrepunt: temeritas sub
titulo fortitudinis latet, moderatio vocatur ignavia, pro cauto timidus
accipitur. In his magno periculo erramus: his certas notas imprime.
8.
Ceterum qui interrogatur an cornua habeat non est tam stultus ut frontem suam
temptet, nec rursus tam ineptus aut hebes ut nesciat <nisi> tu illi
subtilissima collectione persuaseris. Sic
ista sine noxa decipiunt quomodo praestigiatorum acetabula et calculi, in
quibus me fallacia ipsa delectat. Effice ut quomodo fiat intellegam: perdidi
lusum. Idem de istis captionibus dico - quo enim nomine potius sophismata
appellem? -: nec ignoranti nocent nec scientem iuvant.
9.
Si utique vis verborum ambiguitates diducere, hoc nos doce, beatum non eum esse
quem vulgus appellat, ad quem pecunia magna confluxit, sed illum cui bonum omne
in animo est, erectum et excelsum et mirabilia calcantem, qui neminem videt cum
quo se commutatum velit, qui hominem ea sola parte aestimat qua homo est, qui
natura magistra utitur, ad illius leges componitur, sic vivit quomodo illa
praescripsit; cui bona sua nulla vis excutit, qui mala in bonum vertit, certus
iudicii, inconcussus, intrepidus; quem aliqua vis movet, nulla perturbat; quem
fortuna, cum quod habuit telum nocentissimum vi maxima intorsit, pungit, non
vulnerat, et hoc raro; nam cetera eius tela, quibus genus humanum debellatur,
grandinis more dissultant, quae incussa tectis sine ullo habitatoris incommodo
crepitat ac solvitur.
10.
Quid me detines in eo quem tu ipse pseudomenon appellas, de quo tantum librorum
compositum est? Ecce tota mihi vita mentitur: hanc coargue, hanc ad verum, si acutus
es, redige. Necessaria iudicat quorum magna pars supervacua est; etiam quae non
est supervacua nihil in se momenti habet in hoc, ut possit fortunatum beatumque
praestare. Non
enim statim bonum est, si quid necessarium est: aut proicimus bonum, si hoc
nomen pani et polentae damus et ceteris sine quibus vita non ducitur.
11.
Quod bonum est utique necessarium est: quod necessarium est non utique bonum
est, quoniam quidem necessaria sunt quaedam eademque vilissima. Nemo usque eo dignitatem boni ignorat ut illud ad haec
in diem utilia demittat.
12.
Quid ergo? non eo potius curam transferes, ut ostendas omnibus magno temporis
impendio quaeri supervacua et multos transisse vitam dum vitae instrumenta
conquirunt? Recognosce singulos, considera universos: nullius non vita spectat
in crastinum.
13.
Quid in hoc sit mali quaeris? Infinitum.
Non enim vivunt sed victuri sunt: omnia differunt. Etiamsi attenderemus, tamen
nos vita praecurreret; nunc vero cunctantes quasi aliena transcurrit et ultimo
die finitur, omni perit. Sed ne epistulae modum excedam, quae non debet
sinistram manum legentis implere, in alium diem hanc litem cum dialecticis differam
nimium subtilibus et hoc solum curantibus, non et hoc. Vale.
|