|
1.
Quid non potest mihi persuaderi, cui persuasum est ut navigarem? Solvi mari
languido; erat sine dubio caelum grave sordidis nubibus, quae fere aut in aquam
aut in ventum resolvuntur, sed putavi tam pauca milia a Parthenope tua usque
Puteolos subripi posse, quamvis dubio et impendente caelo. Itaque quo celerius
evaderem, protinus per altum ad Nesida derexi praecisurus omnes sinus.
2.
Cum iam eo processissem ut mea nihil interesset utrum irem an redirem, primum
aequalitas illa quae me corruperat periit; nondum erat tempestas, sed iam
inclinatio maris ac subinde crebrior fluctus. Coepi gubernatorem rogare ut me in aliquo litore exponeret: aiebat ille
aspera esse et importuosa nec quicquam se aeque in tempestate timere quam
terram.
3.
Peius autem vexabar quam ut mihi periculum succurreret; nausia enim me segnis haec
et sine exitu torquebat, quae bilem movet nec effundit. Institi itaque gubernatori et
illum, vellet nollet, coegi, peteret litus. Cuius ut viciniam attigimus, non
exspecto ut quicquam ex praeceptis Vergilii fiat,
obvertunt pelago
proras
aut
ancora de prora iacitur:
memor artificii mei vetus frigidae cultor
mitto me in mare, quomodo psychrolutam decet, gausapatus.
4.
Quae putas me passum dum per aspera erepo, dum viam quaero, dum facio?
Intellexi non immerito nautis terram timeri. Incredibilia sunt quae tulerim,
cum me ferre non possem: illud scito, Ulixem non fuisse tam irato mari natum ut
ubique naufragia faceret: nausiator erat. Et ego quocumque navigare debuero
vicensimo anno perveniam.
5.
Ut primum stomachum, quem scis non cum mari nausiam effugere, collegi, ut
corpus unctione recreavi, hoc coepi mecum cogitare, quanta nos vitiorum
nostrorum sequeretur oblivio, etiam corporalium, quae subinde admonent sui, ne
dum illorum quae eo magis latent quo maiora sunt.
6.
Levis aliquem motiuncula decipit; sed cum crevit et vera febris exarsit, etiam
duro et perpessicio confessionem exprimit. Pedes dolent, articuli
punctiunculas sentiunt: adhuc dissimulamus et aut talum extorsisse dicimus nos
aut in exercitatione aliqua laborasse. Dubio et incipiente morbo quaeritur
nomen, qui ubi ut talaria coepit intendere et utrosque distortos pedes fecit,
necesse est podagram fateri.
7.
Contra evenit in his morbis quibus afficiuntur animi: quo quis peius se habet,
minus sentit. Non est quod mireris, Lucili carissime; nam qui leviter dormit,
et species secundum quietem capit et aliquando dormire se dormiens cogitat:
gravis sopor etiam somnia exstinguit animumque altius mergit quam ut in ullo
intellectu sui sit.
8.
Quare vitia sua nemo confitetur? Quia etiam nunc in illis est: somnium narrare
vigilantis est, et vitia sua confiteri sanitatis indicium est. Expergiscamur
ergo, ut errores nostros coarguere possimus. Sola autem nos philosophia
excitabit, sola somnum excutiet gravem: illi te totum dedica. Dignus illa es,
illa digna te est: ite in complexum alter alterius. Omnibus aliis rebus te nega,
fortiter, aperte; non est quod precario philosopheris.
9.
Si aeger esses, curam intermisisses rei familiaris et forensia tibi negotia
excidissent nec quemquam tanti putares cui advocatus in remissione descenderes;
toto animo id ageres ut quam primum morbo liberareris. Quid ergo? non et nunc idem facies? omnia impedimenta
dimitte et vaca bonae menti: nemo ad illam pervenit occupatus. Exercet philosophia
regnum suum; dat tempus, non accipit; non est res subsiciva; ordinaria est,
domina est, adest et iubet.
10.
Alexander cuidam civitati partem agrorum et dimidium rerum omnium promittenti
'eo' inquit 'proposito in Asiam veni, ut non id acciperem quod dedissetis, sed
ut id haberetis quod reliquissem'. Idem philosophia rebus omnibus: 'non sum hoc
tempus acceptura quod vobis superfuerit, sed id vos habebitis quod ipsa
reiecero'.
11.
Totam huc converte mentem, huic asside, hanc cole: ingens intervallum inter te
et ceteros fiet; omnes mortales multo antecedes, non multo te dii antecedent.
Quaeris quid inter te et illos interfuturum sit? diutius erunt. At mehercules
magni artificis est clusisse totum in exiguo; tantum sapienti sua quantum deo
omnis aetas patet. Est aliquid quo sapiens antecedat deum: ille naturae
beneficio non timet, suo sapiens.
12.
Ecce res magna, habere imbecillitatem hominis, securitatem dei. Incredibilis philosophiae
vis est ad omnem fortuitam vim retundendam. Nullum telum in corpore eius sedet;
munita est, solida; quaedam defetigat et velut levia tela laxo sinu eludit,
quaedam discutit et in eum usque qui miserat respuit. Vale.
|