|
1.
A gestatione cum maxime venio, non minus fatigatus quam si tantum ambulassem
quantum sedi; labor est enim et diu ferri, ac nescio an eo maior quia contra
naturam est, quae pedes dedit ut per nos ambularemus, oculos ut per nos
videremus. Debilitatem nobis indixere deliciae, et quod diu noluimus posse
desimus.
2.
Mihi tamen necessarium erat concutere corpus, ut, sive bilis insederat faucibus,
discuteretur, sive ipse ex aliqua causa spiritus densior erat, extenuaret illum
iactatio, quam profuisse mihi sensi. Ideo diutius vehi perseveravi invitante
ipso litore, quod inter Cumas et Servili Vatiae villam curvatur et hinc mari,
illinc lacu velut angustum iter cluditur. Erat autem a recenti tempestate
spissum; fluctus enim illud, ut scis, frequens et concitatus exaequat, longior
tranquillitas solvit, cum harenis, quae umore alligantur, sucus abscessit.
3.
Ex consuetudine tamen mea circumspicere coepi an aliquid illic invenirem quod
mihi posset bono esse, et derexi oculos in villam quae aliquando Vatiae fuit.
In hac ille praetorius dives, nulla alia re quam otio notus, consenuit, et ob
hoc unum felix habebatur. Nam quotiens aliquos amicitiae Asinii Galli, quotiens
Seiani odium, deinde amor merserat - aeque enim offendisse illum quam amasse
periculosum fuit -, exclamabant homines, 'oVatia, solus scis vivere'.
4.
At ille latere sciebat, non vivere; multum autem interest utrum vita tua otiosa
sit an ignava. Numquam aliter hancyllam Vatia vivo praeteribam quam ut dicerem,
'Vatia hic situs est'. Sed adeo, mi Lucili, philosophia sacrum quiddam est et
venerabile ut etiam si quid illi simile est mendacio placeat. Otiosum enim
hominem seductum existimat vulgus et securum et se contentum, sibi viventem,
quorum nihil ulli contingere nisi sapienti potest. Ille solus scit sibi vivere;
ille enim, quod est primum, scit vivere.
5.
Nam qui res et homines fugit, quem cupiditatum suarum infelicitas relegavit,
qui alios feliciores videre non potuit, qui velut timidum atque iners animal
metu oblituit, ille sibi non vivit, sed, quod est turpissimum, ventri, somno,
libidini; non continuo sibi vivit qui nemini. Adeo tamen magna res est constantia et in proposito suo perseverantia
ut habeat auctoritatem inertia quoque pertinax.
6.
De ipsa villa nihil tibi possum certi scribere; frontem enim eius tantum novi
et exposita, quae ostendit etiam transeuntibus. Speluncae sunt duae magni
operis, cuivis laxo atrio pares, manu factae, quarum altera solem non recipit,
altera usque in occidentem tenet. Plata nona medius rivus et a mari et ab Acherusio lacu
receptus euripi modo dividit, alendis piscibus, etiamsi assidue exhauriatur,
sufficiens. Sed illi, cum mare patet,
parcitur: cum tempestas piscatoribus dedit ferias, manus ad parata porrigitur.
7.
Hoc tamen est commodissimum in villa, quod Baias trans parietem habet:
incommodis illarum caret, voluptatibus fruitur. Has laudes eius ipse novi: esse
illam totius anni credo; occurrit enim Favonio et illum adeo excipit ut Bais
neget. Non stulte videtur elegisse hunc locum Vatia in quem otium suum pigrum
iam et senile conferret.
8.
Sed non multum ad tranquillitatem locus confert: animus est qui sibi commendet
omnia. Vidi ego in villa hilari et amoena maestos, vidi in media solitudine
occupatis similes. Quare non est quod existimes ideo parum bene compositum esse
te quod in Campania non es. Quare autem non es? huc usque cogitationes tuas
mitte.
9.
Conversari cum amicis absentibus licet, et quidem quotiens velis, quamdiu
velis. Magis hac voluptate, quae maxima est, fruimur dum absumus; praesentia
enim nos delicatos facit, et quia aliquando una loquimur, ambulamus,
consedimus, cum diducti sumus nihil de iis quos modo vidimus cogitamus.
10.
Et ideo aequo animo ferre debemus absentiam, quia nemo non multum etiam
praesentibus abest. Pone hic primum noctes separatas, deinde occupationes
utrique diversas, deinde studia secreta, suburbanas profectiones: videbis non
multum esse quod nobis peregrinatio eripiat.
11.
Amicus animo possidendus est; hic autem numquam abest; quemcumque vult cotidie
videt. Itaque mecum stude, mecum cena,
mecum ambula: in angusto vivebamus, si quicquam esset cogitationibus clusum.
Video te, miLucili; cum maxime audio; adeo tecum sum ut dubitem an incipiam non
epistulas sed codicellos tibi scribere. Vale.
|