1.
Fuisti here nobiscum. Potes queri, si
here tantum; ideo adieci 'nobiscum'; mecum enim semper es. Intervenerant quidam amici
propter quos maior fumus fieret, non hic qui erumpere ex lautorum culinis et
terrere vigiles solet, sed hic modicus qui hospites venisse significet.
2.
Varius nobis fuit sermo, ut in convivio, nullam rem usque ad exitum adducens
sed aliunde alio transiliens. Lectus est deinde liber Quinti Sextii patris, magni, si
quid mihi credis, viri, et licet neget Stoici.
3.
Quantus in illo, di boni, vigor est, quantum animi! Hoc non in omnibus
philosophis invenies: quorundam scripta clarum habentium nomen exanguia sunt.
Instituunt, disputant, cavillantur, non faciunt animum quia non habent: cum
legeris Sextium, dices, 'vivit, viget, liber es, supra hominem est, dimittit me
plenum ingentis fiduciae'.
4.
In qua positione mentis sim cum hunc lego fatebor tibi: libet omnis casus
provocare, libet exclamare, 'quid cessas, fortuna? congredere: paratum vides'.
Illius animum induo qui quaerit ubi se experiatur, ubi virtutem suam ostendat,
spumantemque dari pecora inter inertia votis
optat aprum aut fulvum descendere monte leonem.
5.
Libet aliquid habere quod vincam, cuius patientia exercear. Nam hoc quoque egregium
Sextius habet, quod et ostendet tibi beatae vitae magnitudinem et desperationem
eius non faciet: scies esse illam in excelso, sed volenti penetrabilem.
6.
Hoc idem virtus tibi ipsa praestabit, ut illam admireris et tamen speres. Mihi
certe multum auferre temporis solet contemplatio ipsa sapientiae; non aliter
illam intueor obstupefactus quam ipsum interim mundum, quem saepe tamquam
spectator novus video.
7.
Veneror itaque inventa sapientiae inventoresque; adire tamquam multorum
hereditatem iuvat. Mihi ista acquisita, mihi laborata sunt. Sed agamus bonum
patremfamiliae, faciamus ampliora quae accepimus; maior ista hereditas a me ad
posteros transeat. Multum adhuc restat operis multumque restabit, nec ulli nato
post mille saecula praecludetur occasio aliquid adhuc adiciendi.
8.Sed
etiam si omnia a veteribus inventa sunt, hoc semper novum erit, usus et
inventorum ab aliis scientia ac dispositio. Puta relicta nobis medicamenta
quibus sanarentur oculi: non opus est mihi alia quaerere, sed haec tamen morbis
et temporibus aptanda sunt. Hoc asperitas oculorum collevatur; hoc palpebrarum
crassitudo tenuatur; hoc vis subita et umor avertitur; hoc acuetur visus: teras
ista oportet et eligas tempus, adhibeas singulis modum. Animi remedia inventa
sunt ab antiquis; quomodo autem admoveantur aut quando nostri operis est
quaerere.
9.
Multum egerunt qui ante nos fuerunt, sed non peregerunt. Suspiciendi tamen sunt
et ritu deorum colendi. Quidni ego magnorum virorum et imagines habeam
incitamenta animi et natales celebrem? quidni ego illos honoris causa semper
appellem? Quam venerationem praeceptoribus meis debeo, eandem illis
praeceptoribus generis humani, aquibus tanti boni initia fluxerunt.
10.
Si consulem videro aut praetorem, omnia quibus honor haberi honori solet
faciam: equo desiliam, caput adaperiam, semita cedam. Quid ergo? Marcum Catonem
utrumque et Laelium Sapientem et Socraten cum Platone et Zenonem Cleanthenque
in animum meum sine dignatione summa recipiam ? Ego vero illos veneror et tantis nominibus semper assurgo. Vale.
|