|
1.
Quod quaeris a me liquebat mihi - sic rem edidiceram - per se; sed diu non
retemptavi memoriam meam, itaque non facile me sequitur. Quod eventi libris
situ cohaerentibus, hoc evenisse mihi sentio: explicandus est animus et
quaecumque apud illum deposita sunt subinde excuti debent, ut parata sint
quotiens usus exegerit. Ergo hoc in praesentia differamus; multum enim operae,
multum diligentiae poscit. Cum primum longiorem eodem loco speravero moram,
tunc istud in manus sumam.
2.
Quaedam enim sunt quae possis et incisio scribere, quaedam lectum et otium et
secretum desiderant. Nihilominus his quoque occupatis diebus agatur aliquid et quidem totis.
Numquam enim non succedent occupationes novae: serimus illas, itaque ex una
exeunt plures. Deinde ipsi nobis dilationem damus: 'cum hoc peregero, toto
animo incumbam'et 'si hanc rem molestam composuero, studio me dabo'.
3.
Non cum vacaveris philosophandum est, sed ut philosopheris vacandum est; omnia
alia neglegenda ut huic assideamus, cui nullum tempus satis magnum est, etiam
si a pueritia usque ad longissimos humani aevi terminos vita producitur. Non
multum refert utrum omittas philosophiam an intermittas; non enim ubi
interrupta est manet, sed eorum more quae intenta dissiliunt usque ad initia
sua recurrit, quod a continuatione discessit. Resistendum est occupationibus,
nec explicandae sed summovendae sunt. Tempus quidem nullum est parum idoneum
studio salutari; atqui multi inter illa non student propter quae studendum est.
4.
'Incidet aliquid quod impediat. ' Non quidem eum cuius animus in omni negotio
laetus atque alacer est: imperfectis adhuc interscinditur laetitia, sapientis
vero contexitur gaudium, nulla causa rumpitur, nulla fortuna; semper et ubique
tranquillus est. Non enim ex alieno pendet nec favorem fortunae aut hominis
exspectat. Domestica illi felicitas est; exiret ex animo si intraret: ibi
nascitur.
5.
Aliquando extrinsecus quo admoneatur mortalitatis intervenit, sed id leve et
quod summam cutem stringat. Aliquo, inquam, incommodo afflatur; maximum autem
illud bonum fixum est. Ita dico, extrinsecus aliqua sunt incommoda, velut in
corpore interdum robusto solidoque eruptiones quaedam pustularum et ulcuscula,
nullum in alto malum est.
6.
Hoc, inquam, interest inter consummatae sapientiae virum et alium procedentis
quod inter sanum et ex morbo gravi ac diutino emergentem, cui sanitatis loco
est levior accessio: hic nisi attendit, subinde gravatur et in eadem
revolvitur, sapiens recidere non potest, ne incidere quidem amplius. Corpori
enim ad tempus bona valetudo est, quam medicus, etiam si reddidit, non praestat
- saepe ad eundem qui advocaverat excitatur: <animus>semel in totum
sanatur.
7.
Dicam quomodo intellegas sanum: si se ipse contentus est, si confidit sibi, si
scit omnia vota mortalium, omnia beneficia quae dantur petunturque, nullum in
beata vita habere momentum. Nam cui aliquid accedere potest, id imperfectum
est; cui aliquid abscedere potest, id in perpetuum est: cuius perpetua futura
laetitia est, is suo gaudeat. Omnia autem quibus vulgus inhiat ultro citroque
fluunt: nihil dat fortuna mancipio. Sed haec quoque fortuita tunc delectant cum
illa ratio temperavit ac miscuit haec est quae etiam externa commendet, quorum
avidis usus ingratus est.
8.
Solebat Attalus hac imagine uti: 'vidisti aliquando canem missa a domino frusta
panis aut carnis aperto ore captantem? Quidquid excepit protinus integrum
devorat et semper ad spem venturi hiat. Idem evenit nobis: quidquid
exspectantibus fortuna proiecit, id sine ulla voluptate demittimus statim, ad
rapinam alterius erecti et attoniti. ' Hoc sapienti non evenit: plenus est;
etiam si quid obvenit, secure excipit ac reponit; laetitia fruitur maxima,
continua, sua.
9.
Habet aliquis bonam voluntatem, habet profectum, sed cui multum desit a summo:
hic deprimitur alternis et extollitur ac modo in caelum allevatur, modo
defertur ad terram. Imperitis ac rudibus nullus praecipitationis finis est; in
Epicureum illud chaos decidunt, inane sine termino.
10.
Est adhuc genus tertium eorum qui sapientiae alludunt, quam non quidem
contigerunt, in conspectu tamen et, ut ita dicam, sub ictu habent: hi non
concutiuntur, ne defluunt quidem; nondum in sicco, iam in portu sunt.
11.
Ergo cum tam magna sint inter summos imosque discrimina, cum medios quoque
sequatur fluctus suus, sequatur ingens periculum ad deteriora redeundi, non
debemus occupationibus indulgere. Excludendae sunt: si semel intraverint, in locum suum
alias substituent. Principiis illarum obstemus: melius non incipient quam
desinent. Vale.
|