|
1.
Tardius rescribo ad epistulas tuas, non quia districtus occupationibus sum. Hanc excusationem cave
audias: vaco, et omnes vacant qui volunt. Neminem res sequuntur: ipsi illas
amplexantur et argumentum esse felicitatis occupationem putant. Quid ergo fuit
quare non protinus rescriberem? id de quo quaerebas veniebat in contextum
operis mei;
2.
scis enim me moralem philosophiam velle conplecti et omnes ad eam pertinentis
quaestiones explicare. Itaque dubitavi utrum differrem te donec suus isti rei
veniret locus, an ius tibi extra ordinem dicerem: humanius visum est tam longe
venientem non detinere.
3.
Itaque et hoc ex illa serie rerum cohaerentium excerpam et, si quaerunt
eiusmodi, non quaerenti tibi ultro mittam.
Quae sint haec interrogas? Quae scire magis iuvat quam prodest, sicut hoc de
quo quaeris: bonum an corpus sit?
4.
Bonum facit; prodest enim; quod facit corpus est. Bonum agitat animum et quodam
modo format et continet, quae [ergo] propria sunt corporis. Quae corporis bona
sunt corpora sunt; ergo et quae animi sunt; nam et hoc corpus est.
5.
Bonum hominis necesse est corpus sit, cum ipse sit corporalis. Mentior, nisi et
quae alunt illum et quae valetudinem eius vel custodiunt vel restituunt corpora
sunt; ergo et bonum eius corpus est. Non puto te dubitaturum an adfectus
corpora sint (ut aliud quoque de quo non quaeris infulciam), tamquam ira, amor,
tristitia, nisi dubitas an vultum nobis mutent, an frontem adstringant, an
faciem diffundant, an ruborem evocent, an fugent sanguinem. Quid ergo? tam manifestas notas corporis credis
inprimi nisi a corpore?
6.
Si adfectus corpora sunt, et morbi animorum, ut avaritia, crudelitas, indurata
vitia et in statum inemendabilem adducta; ergo et malitia et species eius
omnes, malignitas, invidia, superbia;
7.
ergo et bona, primum quia contraria istis sunt, deinde quia eadem tibi indicia
praestabunt. An non vides quantum oculis det vigorem fortitudo? quantam
intentionem prudentia? quantam modestiam et quietem reverentia? quantam
serenitatem laetitia? quantum rigorem severitas? quantam remissionem lenitas?
Corpora ergo sunt quae colorem habitumque corporum mutant, quae in illis regnum
suum exercent. Omnes autem quas rettuli virtutes bona sunt, et quidquid ex illis est.
8.
Numquid est dubium an id quo quid tangi potest corpus sit? Tangere enim et
tangi nisi corpus nulla potest res, ut ait Lucretius. Omnia autem ista quae dixi non mutarent corpus nisi
tangerent; ergo corpora sunt.
9.
Etiam nunc cui tanta vis est ut inpellat et cogat et retineat et inhibeat
corpus est. Quid ergo? non timor retinet? non audacia inpellit? non fortitudo
immittit et impetum dat? non moderatio refrenat ac revocat? non gaudium
extollit? non tristitia deducit?
10.
Denique quidquid facimus aut malitiae aut virtutis gerimus imperio: quod imperat
corpori corpus est, quod vim corpori adfert, corpus. Bonum corporis corporale
est, bonum hominis et corporis bonum est; itaque corporale est.
11.
Quoniam, ut voluisti, morem gessi tibi, nunc ipse dicam mihi quod dicturum esse
te video: latrunculis ludimus. In supervacuis subtilitas teritur: non faciunt
bonos ista sed doctos.
12.
Apertior res est sapere, immo simplicior: paucis <satis> est ad mentem
bonam uti litteris, sed nos ut cetera in supervacuum diffundimus, ita
philosophiam ipsam. Quemadmodum omnium rerum, sic litterarum quoque
intemperantia laboramus: non vitae sed scholae discimus. Vale.
|