|
1.
Utrum satius sit modicos habere adfectus an nullos saepe quaesitum est. Nostri illos expellunt, Peripatetici temperant. Ego
non video quomodo salubris esse aut utilis possit ulla mediocritas morbi. Noli
timere: nihil eorum quae tibi non vis negari eripio. Facilem me indulgentemque
praebebo rebus ad quas tendis et quas aut necessarias vitae aut utiles aut
iucundas putas: detraham vitium. Nam cum tibi cupere interdixero, velle
permittam, ut eadem illa intrepidus facias, ut certiore consilio, ut voluptates
ipsas magis sentias: quidni ad te magis perventurae sint si illis imperabis
quam si servies?
2.
'Sed naturale est' inquis 'ut desiderio amici torquear: da ius lacrimis tam
iuste cadentibus. Naturale est opinionibus hominum tangi et adversis
contristari: quare mihi non permittas hunc tam honestum malae opinionis metum?
' Nullum est vitium sine patrocinio; nulli non initium verecundum est et
exorabile, sed ab hoc latius funditur. Non obtinebis ut desinat si incipere
permiseris.
3.
Inbecillus est primo omnis adfectus; deinde ipse se concitat et vires dum
procedit parat: excluditur facilius quam expellitur. Quis negat omnis adfectus
a quodam quasi naturali fluere principio? Curam nobis nostri natura mandavit,
sed huic ubi nimium indulseris, vitium est. Voluptatem natura necessariis rebus
admiscuit, non ut illam peteremus, sed ut ea sine quibus non possumus vivere
gratiora nobis illius faceret accessio: suo veniat iure, luxuria est. Ergo intrantibus resistamus, quia facilius, ut dixi,
non recipiuntur quam exeunt.
4.
'Aliquatenus' inquis 'dolere, aliquatenus timere permitte. ' Sed illud
'aliquatenus' longe producitur nec ubi vis accipit finem. Sapienti non
sollicite custodire se tutum est, et lacrimas suas et voluptates ubi volet
sistet: nobis, quia non est regredi facile, optimum est omnino non progredi.
5.
Eleganter mihi videtur Panaetius respondisse adulescentulo cuidam quaerenti an
sapiens amaturus esset. 'De sapiente' inquit 'videbimus: mihi et tibi, qui
adhuc a sapiente longe absumus, non est committendum ut incidamus in rem
commotam, inpotentem, alteri emancupatam, vilem sibi. Sive enim nos respicit,
humanitate eius inritamur, sive contempsit, superbia accendimur. Aeque
facilitas amoris quam difficultas nocet: facilitate capimur, cum difficultate
certamus. Itaque conscii nobis inbecillitatis nostrae quiescamus; nec vino
infirmum animum committamus nec formae nec adulationi nec ullis rebus blande
trahentibus. '
6.
Quod Panaetius de amore quaerenti respondit, hoc ego de omnibus adfectibus
dico: quantum possumus nos a lubrico recedamus; in sicco quoque parum fortiter
stamus.
7.
Occurres hoc loco mihi illa publica contra Stoicos voce: 'nimis magna
promittitis, nimis dura praecipitis. Nos homunciones sumus; omnia nobis negare
non possumus. Dolebimus, sed parum; concupiscemus, sed temperate; irascemur,
sed placabimur. '
8.
Scis quare non possimus ista? quia nos posse non credimus. Immo mehercules
aliud est in re: vitia nostra quia amamus defendimus et malumus excusare illa
quam excutere. Satis natura homini dedit roboris si illo utamur, si vires
nostras colligamus ac totas pro nobis, certe non contra nos concitemus. Nolle in causa est, non posse praetenditur. Vale.
|