|
1.
'Tu me' inquis 'vitare turbam iubes, secedere et conscientia esse contentum?
ubi illa praecepta vestra quae imperant in actu mori? ' Quid? Ego tibi videor inertiam suadere? In hoc me recondidi et
fores clusi, ut prodesse pluribus possem. Nullus mihi per otium dies exit;
partem noctium studiis vindico; non vaco somno sed succumbo, et oculos vigilia
fatigatos cadentesque in opere detineo.
2.
Secessi non tantum ab hominibus sed arebus, et in primis a meis rebus:
posterorum negotium ago. Illis aliqua quae possint prodesse conscribo;
salutares admonitiones, velut medicamentorum utilium compositiones, litteris
mando, esse illas efficaces in meis ulceribus expertus, quae etiam si persanata
non sunt, serpere desierunt.
3.Rectum
iter, quod sero cognovi et lassus errando, aliis monstro. Clamo: 'vitate
quaecumque vulgo placent, quae casus attribuit; ad omne fortuitum bonum
suspiciosi pavidique subsistite: et fera et piscis spe aliqua oblectante
decipitur. Munera ista fortunae putatis?
insidiae sunt. Quisquis vestrum tutam agere vitam volet, quantum plurimum
potest ista vistata beneficia devitet in quibus hoc quoque miserrimi fallimur:
habere nos putamus, haeremus.
4.
In praecipitia cursus iste deducit; huius eminentis vitae exitus cadere est.
Deinde ne resistere quidem licet, cum coepit transversos agere felicitas, aut
saltim rectis aut semel ruere: non vertit fortuna sed cernulat et allidit.
5.
Hanc ergo sanam ac salubrem formam vitae tenete, ut corpori tantum indulgeatis
quantum bonae valetudini satis est. Durius tractandum est ne animo male pareat:
cibus famem sedet, potio sitim exstinguat, vestis arceat frigus, domus
munimentum sit adversus infesta temporis. Hanc utrum caespes erexerit an varius
lapis gentis alienae, nihil interest: scitote tam bene hominem culmo quam auro
tegi. Contemnite omnia quae supervacuus labor velut ornamentum ac decus ponit;
cogitate nihil praeter animum esse mirabile, cui magno nihil magnum est. '
6.
Si haec mecum, si haec cum posteris loquor, non videor tibi plus prodesse quam
cum ad vadimonium advocatus descenderem aut tabulis testamenti anulum
imprimerem aut in senatu candidato vocem et manum commodarem? Mihi crede, qui
nihil agere videntur maiora agunt: humana divinaque simul tractant.
7.
Sed iam finis faciendus est et aliquid, ut institui, pro hac epistola
dependendum. Id non de meo fiet: adhuc Epicurum compilamus, cuius hanc vocem
hodierno die legi: 'philosophiae servias oportet, ut tibi contingat vera
libertas'. Non
differtur in diem qui se illi subiecit et tradidit: statim circumagitur; hoc
enim ipsum philosophiae servire libertas est.
8.
Potest fieri ut me interroges quare ab Epicuro tam multa bene dicta referam
potius quam nostrorum: quid est tamen quare tu istas Epicuri voces putes esse,
non publicas? Quam multi poetae dicunt quae philosophis aut dicta sunt aut
dicenda! Non attingam tragicos nec togatas nostras - habent enim hae quoque
aliquid severitatis et sunt inter comoedias ac tragoedias mediae -: quantum
disertissimorum versuum inter mimos iacet! quam multa Publilii non excalceatis
sed coturnatis dicenda sunt!
9.
Unum versum eius, qui ad philosophiam pertinet et ad hanc partem quae modo fuit
in manibus, referam, quo negat fortuita in nostro habenda:
alienum est omne
quidquid optando evenit.
10.
Hunc sensum a te dici non paulo melius et adstrictius memini:
non est tuum
fortuna quod fecit tuum.
Illud etiam nunc melius dictum a te non
praeteribo:
dari bonum quod potuit auferri potest.
Hoc non imputo in solutum: de tuo tibi.
Vale.
|