|
1.
Hoc tibi soli putas accidisse et admiraris quasi rem novam quod peregrinatione
tam longa et tot locorum varietatibus non discussisti tristitiam gravitatemque
mentis? Animum debes mutare, non caelum. Licet vastum traieceris mare, licet, ut ait
Vergilius noster,
terraeque
urbesque recedant,
sequentur te
quocumque perveneris vitia.
2.
Hoc idem querenti cuidam Socrates ait, 'quid miraris nihil tibi peregrinationes
prodesse, cum te circumferas? premit te eadem causa quae expulit'. Quid
terrarum iuvare novitas potest? quid cognitio urbium aut locorum? in irritum
cedit ista iactatio. Quaeris quare te
fuga ista non adiuvet? tecum fugis. Onus animi deponendum est: non ante tibi ullus placebit
locus.
3.
Talem nunc esse habitum tuum cogita qualem Vergilius noster vatis inducit iam
concitatae et instigatae multumque habentis se spiritus non sui:
bacchatur vates,
magnum si pectore possit
excussisse deum.
Vadis huc illuc
ut excutias insidens pondus quod ipsa iactatione incommodius fit, sicut in navi
onera immota minus urgent, inaequaliter convoluta citius eam partem in quam
incubuere demergunt. Quidquid facis, contra te facis et motu ipso noces tibi;
aegrum enim concutis.
4.
At cum istuc exemeris malum, omnis mutatio loci iucunda fiet; in ultimas
expellaris terras licebit, in quolibet barbariae angulo colloceris, hospitalis
tibi illa qualiscumque sedes erit. Magis quis veneris quam quo interest, et
ideo nulli loco addicere debemus animum. Cum hac persuasione vivendum est: 'non
sum uni angulo natus, patria mea totus hic mundus est'.
5.
Quod si liqueret tibi, non admirareris nil adiuvari te regionum varietatibus in
quas subinde priorum taedio migras; prima enim quaeque placuisset si omnem tuam
crederes. Nunc <non> peregrinaris sed erras et ageris ac locum ex loco
mutas, cum illud quod quaeris, bene vivere, omni loco positum sit.
6.
Num quid tam turbidum fieri potest quam forum? ibi quoque licet quiete vivere,
si necesse sit. Sed si liceat disponere se, conspectum quoque et viciniam fori
procul fugiam; nam ut loca gravia etiam firmissimam valetudinem temptant, ita
bonae quoque menti necdum adhuc perfectae et convalescenti sunt aliqua parum
salubria.
7.
Dissentio ab his qui in fluctus medios eunt et tumultuosam probantes vitam
cotidie cum difficultatibus rerum magno animo colluctantur. Sapiens feret ista,
non eliget, et malet in pace esse quam in pugna; non multum prodest vitia sua
proiecisse, si cum alienis rixandum est.
8.'Triginta'
inquit 'tyranni Socraten circumsteterunt nec potuerunt animum eius infringere.
' Quid interest quot domini sint? servitus una est; hanc qui contempsit in
quanta libet turba dominantium liber est.
9.
Tempus est desinere, sed si prius portorium solvero. 'Initium est salutis
notitia peccati. ' Egregie mihi hoc dixisse videtur Epicurus; nam qui peccare
se nescit corrigi non vult; deprehendas te oportet antequam emendes.
10.
Quidam vitiis gloriantur: tu existimas aliquid de remedio cogitare qui mala sua
virtutum loco numerant? Ideo quantum potes te ipse coargue, inquire in te;
accusatoris primum partibus fungere, deinde iudicis, novissime deprecatoris;
aliquando te offende. Vale.
|