|
1.
Desideras his quoque epistulis sicut prioribus adscribi aliquas voces nostrorum
procerum. Non
fuerunt circa flosculos occupati: totus contextus illorum virilis est. In aequalitatem scias esse ubi quae eminent notabilia
sunt: non est admirationi una arbor ubi in eandem altitudinem tota silva
surrexit.
2.
Eiusmodi vocibus referta sunt carmina, refertae historiae. Itaque nolo illas
Epicuri existimes esse: publicae sunt et maxime nostrae, sed <in> illo
magis adnotantur quia rarae interim interveniunt, quia inexspectatae, quia
mirum est fortiter aliquid dici ab homine mollitiam professo. Ita enim plerique
iudicant: apud me Epicurus est et fortis, licet manuleatus sit; fortitudo et
industria et ad bellum prompta mens tam in Persas quam in alte cinctos cadit.
3.
Non est ergo quod exigas excerpta et repetita: continuum est apud nostros
quidquid apud alios excerpitur. Non habemus itaque ista ocliferia nec emptorem
decipimus nihil inventurum cum intraverit praeter illa quae in fronte suspensa
sunt: ipsis permittimus unde velint sumere exemplar.
4.
Iam puta nos velle singulares sententias exturba separare: cui illas assignabimus?
Zenoni an Cleanthi an Chrysippo an Panaetio an Posidonio Non sumus sub rege:
sibi quisque se vindicat. Apudistos quidquid Hermarchus dixit, quidquid
Metrodorus, ad unum refertur; omnia quae quisquam in illo contubernio locutus
est unius ductu et auspiciis dicta sunt. Non possumus, inquam, licet temptemus,
educere aliquid ex tanta rerum aequalium multitudine:
pauperis est
numerare pecus.
Quocumque
miseris oculum, id tibi occurret quod eminere posset nisi inter paria
legeretur.
5.
Quare depone istam spem posse te summatim degustare ingenia maximorum virorum:
tota tibi inspicienda sunt, tota tractanda. <Continuando>
res geritur et per lineamenta sua ingenii opus nectitur ex quo nihil subduci
sine ruina potest. Nec recuso quominus singula membra, dummodo in ipso homine,
consideres: non est. formonsa cuius crus laudatur aut brachium, sed illa cuius
universa facies admirationem partibus singulis abstulit.
6.
Si tamen exegeris, non tam mendice tecum agam, sed plena manufiet; ingens eorum
turba est passim iacentium; sumenda erunt, non colligenda. Non enim excidunt sed
fluunt; perpetua et inter se contexta sunt. Nec dubito quin multum conferant
rudibus adhuc et extrinsecus auscultantibus; facilius enim singula insidunt
circumscripta et carminis modo inclusa.
7.
Ideo pueris et sententias ediscendas damus et has quas Graeci chrias vocant,
quia complecti illas puerilis animus potest, qui plus adhuc non capit. Certi
profectus viro captare flosculos turpe est et fulcirese notissimis ac
paucissimis vocibus et memoria stare: sibi iam innitatur. Dicat ista, non teneat; turpe est enim seni aut
prospicienti senectutem ex commentario sapere. 'Hoc Zenon dixit': tu quid? 'Hoc
Cleanthes': tu quid? Quousque sub alio moveris? impera et dic quod memoriae
tradatur, aliquid et de tuo profer.
8.
Omnes itaque istos, numquam auctores, semper interpretes, sub aliena umbra
latentes, nihil existimo habere generosi, numquam ausos aliquando facere quod
diu didicerant. Memoriam in alienis exercuerunt; aliud autem est meminisse,
aliud scire. Meminisse est rem commissam memoriae custodire; at contra scire
est et sua facere quaeque nec ad exemplar pendere et totiens respicere ad
magistrum.
9.
'Hoc dixit Zenon, hoc Cleanthes. 'Aliquid inter te intersit et librum. Quo usque disces? iam
et praecipe. Quidest quare audiam quod legere possum? 'Multum' inquit 'viva vox
facit. ' Non quidem haec quae alienis verbis commodatur et actuari vice
fungitur.
10.Adice
nunc quod isti qui numquam tutelae suae fiunt primum in ea re sequuntur priores
in qua nemo non a priore descivit; deinde in ea re sequuntur quae adhuc
quaeritur. Numquam autem invenietur, si
contenti fuerimus inventis. Praeterea qui alium sequitur nihil invenit, immo
nec quaerit.
11.
Quid ergo? non ibo per priorum vestigia? ego vero utar via vetere, sed si
propiorem planioremque invenero, hanc muniam. Qui ante nos ista moverunt non
domini nostri sed duces sunt. Patet omnibus veritas; nondum est occupata; multum ex
illa etiam futuris relictum est. Vale.
|