1. Omnis surculus
inseri potest, si non est ei arbori, cui inseritur, dissimilis cortice; si vero
fructum etiam eodem tempore fert, sine ullo scrupulo optime inseritur. Tria
autem genera insitionum antiqui tradiderunt: unum, quod resecta et fissa arbore
recipit insertos surculos;alterum, quo resecta inter librum et materiem
admittit semina, quae utraque genera verni temporis sunt; tertium, cum ipsas
gemmas cum exigua cortice in partem sui delibratam recipit, quam vocant
agricolae emplastrationem;hoc genus aestatis est.
2.
Quarum insitionum rationem cum tradiderimus, a nobis quoque repertam docebimus.
Omnes arbores simulatque gemmas agere coeperint, luna crescente inserito,
olivam autem circa aequinoctium vernum usque inIdus Apriles. Ex qua arbore
inserere voles et surculos ad insitionem sumpturus es, videto, ut sit tenera et
ferax nodisque crebris, et cum primum germinatum ibunt, de ramulis anniculis,
qui solis ortum spectabunt et integri erunt, eos legito crassitudine minimi
digiti; surculi sint bisulci.
3. Arborem, quam
inserere voles, serra diligenter exsecato ea parte, quae maxime nitida et sine
cicatrice est, dabisque operam, ne librum laedas. Cum deinde truncam
reddideris, acuto ferramento plagam levato;dein quasi cuneum ferreum vel osseum
inter corticem et materiem, ne minus digitos tres, sed lente dimittito, ne
laedas aut rumpas corticem.
4. Postea surculos,
quos inserere voles, falce acuta ab una parte eradito tam alte quam cuneum
demisisti, sed ita ne medullam neve alterius partis corticem laedas; ubi
surculos paratos habueris, cuneum vellito statimque surculos demittito in ea
foramina, quae cuneo adacto inter corticem et materiem facta sunt. Ea autem
fine, qua adraseris, surculos demittito ita, ut sex digitis de arbore exstent.
In una autem arbore duos aut tres ramulos figito, dum ne minus quaternum
digitorum inter eos sit spatium. Pro arboris magnitudine et corticis bonitate
haec facito.
5. Cum omnes surculos,
quos arbor patietur, demiseris, libro ulmi vel vimine arborem adstringito;
postea paleato luto bene subacto oblinito totam plagam et spatium, quod est
inter surculos usque eo, ut duobus digitis insita exstent; supra lutum muscum
inponito et ita adligato, ne pluvia dilabatur.
6. Si pusillam arborem
inserere voles, iuxta terram abscidito, ita ut sesquipedem a terra exstet. Cum
deinde abscideris, plagam diligenter levato et medium truncum acuto scalpro
modice findito, ita ut fissura trium digitorum sit. In eam deinde cuneum, quo
dispaletur, inserito et surculos ex utraque parte adrasos demittito, ita ut
librum seminis libro arboris aequalem facias. Cum surculos diligenter
aptaveris, cuneum vellito et arborem, ut supra dixi, alligato et oblinito; dein
terram circa arbore maggerato usque ad ipsum insitum. Ea res a vento et calore maxime tuebitur.
7. Tertium genus
insitionis, cum sit subtilissimum, non omni generi arborum idoneum est, et fere
eae recipiunt talem insitionem, quae humidum sucosumque et validum librum
habent, sicuti ficus. Nam etl actis plurimum remittit et corticem robustam
habet. Optime itaque ea inseritur tali ratione.
8. Ex qua arbore
inserere voles, in ea quaerito novellos et nitidos ramos. In his deinde
observato gemmam, quae bene apparebit certamque spem germinis habebit; eam
duobus digitis quadratis circumsignato, ut gemma media sit, et ita acuto
scalpello circumcisam diligenter, ne gemmam laedas, delibrato. Item quam
arborem inserere voles, in ea nitidissimum ramum eligito et eiusdem spatii
corticem circumcidito et a materie delibrato. Deinde in eam partem, quam
nudaveris, gemmam, quam ex altera arbore sumpseras, aptato, ita ut ante
emplastrum circumcisae parti conveniat.
9. Ubi haec feceris,
circa gemmam bene vincito, itane laedas; deinde conmissuras et vincula luto
oblinito, spatio relicto, qua gemma libere germinet. Materiem quam inseveris,
si subolem vel supra ramum habebit, omnia praecidito, ne quid sit, quo possit
avocari aut cui magis quam insito serviat. Post unum et vicesimum diem
solvito emplastrum. Hoc genere optime etiam olea inseritur. Quartum illud genus
insitionis am docuimus, cum de vitibus disputavimus; itaque supervacuum est hoc
loco repetere iam traditam rationem terebrationis.
|