|
5. Postquam una
nocte et die ad oppidum consumpta neque responsum ullum a Considio dabatur
neque ei reliquae copiae succurrebant neque equitatu abundabat et ad oppidum
oppugnandum non satis copiarum habebat et eas tironum neque primo adventu
convulnerari exercitum volebat et oppidi egregia munitio et difficilis ad
oppugnandum erat accessus et nuntiabatur auxilia magna equitatus oppidanis
suppetias venire, non est visa ratio ad oppugnandum oppidum commorandi, ne dum
in ea re Caesar esset occupatus, circumventus a tergo ab equitatu hostium
laboraret.
6. Itaque castra
cum movere vellet, subito ex oppido erupit multitudo atque equitatus subsidio
uno tempore eis casu succurrit qui erat missus a Iuba ad stipendium accipiendum,
castraque unde Caesar egressus et iter facere coeperat, occupant et eius agmen
extremum insequi coeperunt. Quae res cum animadversa esset, subito legionarii
consistunt, et equites quamquam erant pauci, tamen contra tantam multitudinem
audacissime concurrunt. Accidit res incredibilis, ut equites minus XXX Galli
Maurorum equitum II milia loco pellerent fugarentque in oppidum. Postquam
repulsi et coniecti erant intra munitiones, Caesar iter constitutum ire
contendit. Quod cum saepius facerent et modo insequerentur, modo rursus ab
equitibus in oppidum repellerentur, cohortibus paucis, ex veteranis quas secum
habebat, in extremo agmine collocatis et parte equitatus iter leniter cum
reliquis facere coepit. Ita quanto longius ab oppido discedebatur, tanto
tardiores ad insequendum erant Numidae. Interim in itinere ex oppidis et
castellis legationes venire et pollicere frumentum paratosque esse quae
imperasset facere. Itaque eo die castra posuit ad oppidum Ruspinam.
7. Kal. Ianuariis
inde movit et pervenit ad oppidum Leptim liberam civitatem et immunem. Legati
ex oppido obviam veniunt, libenter se omnia facturos quae vellet pollicentur.
Itaque centurionibus ad portas oppidi et custodiis impositis, nequis miles in
oppidum introiret aut iniuriam faceret cuipiam incolae, non longe ab oppido
secundum litus facit castra. Eodemque naves onerariae et longae nonnullae casu
advenerunt; reliquae, ut est ei nuntiatum, incertae locorum Uticam versus
petere visae sunt. Interim Caesar a mari non digredi neque mediterranea petere
propter navium errorem equitatumque in navibus omnem continere, ut arbitror ne
agri vastarentur; aquam in naves iubet comportari. Remiges interim qui aquatum
e navibus exierant, subito equites Mauri neque opinantibus Caesarianis adorti
multos iaculis convulnerarunt, nonnullos interfecerunt. Latent enim in insidiis cum equis inter convalles
+ et subito existunt, non ut in campo comminus depugnent +.
8. Caesar interim in
Sardiniam nuntios cum litteris et in reliquas provincias finitimas dimisit, ut
sibi auxilia commeatus frumentum, simulatque litteras legissent, mittenda
curarent, exoneratisque partim navibus longis Rabirium Postumum in Siciliam ad
secundum commeatum arcessendum mittit. Interim cum X navibus longis ad reliquas
naves onerarias conquirendas quae deerrassent, et simul mare tuendum ab
hostibus iubet proficisci. Item C. Sallustium Crispum praetorem ad Cercinam
insulam versus quam adversarii tenebant, cum parte navium ire iubet, quod ibi
magnum numerum frumenti esse audiebat. Haec ita imperabat unicuique, ita
praecipiebat ut si fieri posset necne, locum excusatio nullum haberet nec moram
tergiversatio. Ipse interea ex perfugis et incolis cognitis condicionibus
Scipionis et qui cum eo bellum contra se gerebant, mirari--regium enim
equitatum Scipio ex provincia Africa alebat--tanta homines esse dementia ut
malint regis esse vectigales quam cum civibus in patria in suis fortunis esse
incolumes.
|