|
9. Caesar a. d. IIII Non.
Ian. castra movet; Lepti sex cohortium praesidio cum Saserna relicto ipse
rursus unde pridie venerat, Ruspinam cum reliquis copiis convertit ibique
sarcinis exercitus relictis ipse cum expedita manu proficiscitur circum villas
frumentatum oppidanisque imperat ut plostra iumentaque omnia sequantur. Itaque
magno numero frumenti invento Ruspinam redit. Hoc eum idcirco existimo
recepisse ut maritima oppida post se ne vacua relinqueret praesidioque firmata
ad classis receptacula muniret.
10. Itaque ibi
relicto P. Saserna fratre eius quem Lepti proximo oppido reliquerat, cum
legione iubet comportari ligna in oppidum quam plurima. Ipse cum cohortibus vii
quae ex veteranis legionibus in classe cum Sulpicio et Vatinio rem gesserant,
ex oppido Ruspina egressus proficiscitur ad portum qui abest ab oppido milia
passuum duo, ibique classem sub vesperum cum ea copia conscendit. Omnibus in
exercitu insciis et requirentibus imperatoris consilium, magno metu ac
tristimonia sollicitabantur. Parva enim cum copia et ea tironum neque omni eita
in Africa contra magnas copias et insidiosae nationis equitatum innumerabilem
se eitos videbant neque quicquam solacium in praesentia neque auxilium in
suorum consilio animum advertebant, nisi in ipsius imperatoris vultu vigore
mirabilique hilaritate; animum enim altum et erectum prae se gerebat. Huic adquiescebant homines et in eius
scientia et consilio omnia sibi proclivia omnes fore sperabant.
11. Caesar una nocte in
navibus consumpta iam caelo albente cum proficisci conaretur, subito navium
pars de qua timebat, ex errore eodem conferebatur. Hac re cognita Caesar
celeriter de navibus imperat omnes egredi atque in litore armatos reliquos
advenientes milites expectare. Itaque sine mora navibus eis in portum receptis
et advectis militum equitumque copiis rursus ad oppidum Ruspinam redit atque
ibi castris constitutis ipse cum cohortibus expeditis XXX frumentatum est
profectus. Ex eo est cognitum Caesaris consilium, illum cum classe navibus
onerariis quae deerrassent, subsidio ire clam hostibus voluisse, ne casu
imprudentes suae naves in classem adversariorum inciderent, neque eam rem eos
voluisse scire qui in praesidiis relicti sui milites fuissent, uti nihil
propter suorum paucitatum et hostium multitudinem metu deficerent.
12. Interim cum
iam Caesar progressus esset a castris circiter milia passuum III, per
speculatores et antecessores equites nuntiatur ei copias hostium haud longe ab
sese visas. Et hercule cum eo nuntio
pulvis ingens conspici coeptus est. Hac re cognita Caesar celeriter iubet
equitatum universum cuius copiam habuit in praesentia non magnam, et
sagittarios quorum parvus numerus, ex castris arcessi, atque ordinatim signa se
leniter consequi; ipse antecedere cum paucis armatis. Iamque cum procul hostis
conspici posset, milites in campo iubet galeari et ad [eam] pugnam parari;
quorum omnino numerus fuit XXX cohortium cum equitibus CCCC, sagittariis CL.
|