|
33. Dum haec ad Ruspinam
fiunt, legati ex Acylla civitate libera et immunique, ad Caesarem veniunt seque
paratos quaecumque imperasset, et libenti animo facturos pollicentur; tantum
orare et petere ab eo uti sibi praesidium daret, quo tutius id et sine periculo
facere possent; se et frumentum et quaecumque res eis suppeteret, communis
salutis gratia subministraturos. Quibus rebus facile a Caesare
impetratis praesidioque dato, C. Messium aedilicia functum potestate Acyllam
iubet proficisci. Quibus rebus cognitis Considius Longus qui Hadrumeti cum
duabus legionibus et equitibus DCC praeerat, celeriter ibi parte praesidii
relicta cum VIII cohortibus ad Acyllam ire contendit. Messius celerius itinere confecto
prior Acyllam cum cohortibus pervenit. Considius interim cum ad urbem cum
copiis accessisset et animadvertisset praesidium Caesaris ibi esse, non ausus
periculum suorum facere nulla re gesta pro multitudine hominum rursus se
Hadrumetum recepit; deinde paucis post diebus equestribus copiis a Labieno
adductis rursus Acyllitanos castris positis obsidere coepit.
34. Per id
tempus C. Sallustius Crispus quem paucis ante diebus missum a Caesare cum
classe demonstravimus, Cercinam pervenit. Cuius adventu C. Decimius quaestorius
qui ibi cum grandi familiae suae praesidio praeerat commeatui, parvulum
navigium nactus conscendit ac se fugae commendat. Sallustius interim praetor a
Cercinitanis receptus magno numero frumenti invento naves onerarias quarum ibi
satis magna copia fuit, complet atque in castra ad Caesarem mittit. Allienus
interim pro consule Lilybaeo in navis onerarias imponit legionem XIII et XIIII
et equites Gallos DCCC, funditorum sagittariorumque mille ac secundum commeatum
in Africam mittit ad Caesarem. Quae naves ventum secundum nactae quarto die in
portum ad Ruspinam, ubi Caesar castra habuerat, incolumes pervenerunt. Ita
Caesar duplici laetitia ac voluptate uno tempore auctus, frumento auxiliisque,
tandem suis hilaratis annonaque levata sollicitudinem deponit, legiones
equitesque ex navibus egressos iubet ex languore nauseaque reficere, dimissos
in castella munitionesque disponit.
35. Quibus rebus
Scipio quique cum eo essent comites mirari et requirere: C. Caesarem qui ultro
consuesset bellum inferre ac lacessere proelio, subito commutatum non sine
magno consilio suspicabantur. Itaque ex eius patientia in magnum timorem
coniecti ex Gaetulis duos quos arbitrabantur suis rebus amicissimos, magnis
praemiis pollicitationibusque propositis pro perfugis speculandi gratia in
castra Caesaris mittunt. Qui simul ad eum sunt deducti, petierunt ut sibi
liceret vera sine periculo proloqui. Potestate facta 'saepenumero' inquiunt
'imperator, complures Gaetuli qui sumus clientes C. Marii et propemodum omnes cives
Romani, qui sunt in legione IIII et VI, ad te voluimus in tuaque praesidia
confugere. Sed custodiis equitum Numidarum quo id sine periculo minus faceremus
impediebamur. Nunc data facultate pro speculatoribus missi ab Scipione ad te
cupidissime venimus ut perspiceremus, numquae fossae aut insidiae elephantis
ante castra portasque valli factae essent, simulque consilia vestra contra
easdem bestias comparationemque pugnae cognosceremus atque eis renuntiaremus.'
qui collaudati a Caesare stipendioque donati ad reliquos perfugas deducuntur.
Quorum orationem celeriter veritas comprobavit: namque postero die ex
legionibus his quas Gaetuli nominarunt, milites legionarii complures ab
Scipione in castra Caesaris perfugerunt.
36. Dum haec ad
Ruspinam geruntur, M. Cato qui Uticae praeerat, dilectus cotidie libertinorum
Afrorum, servorum denique et cuiusquemodi generis hominum qui modo per aetatem
arma ferre poterant, habere atque sub manum Scipioni in castra submittere non
intermittit. Legati interim ex oppido Thysdrae, in quod tritici modium milia
CCC comportata fuerant a negotiatoribus Italicis aratoribusque, ad Caesarem
venire, quantaque copia frumenti aput se sit docent, simulque orant ut sibi
praesidium mittat, quo facilius et frumentum et copiae suae conserventur.
Quibus Caesar in praesentia gratias egit praesidiumque brevi tempore se
missurum dixit cohortatusque ad suos cives iubet proficisci. P. Sittius interim
cum copiis Numidiae fines ingressus castellum in montis loco munito locatum, in
quod Iuba belli gerendi gratia et frumentum et res ceteras quae ad bellum usui
solent esse comportaverat, vi expugnando est potitus.
|