|
61. Sic
utrorumque excercitus instructi non plus passum CCC interiecto spatio, quod
forsitan ante id tempus acciderit numquam quin dimicaretur, a mane usque ad
horam X die perstiterunt. Itemque Caesar dum exercitum intra munitiones suas
reducere coepisset, subito universus equitatus ulterior Numidarum Gaetulorumque
sine frenis ad dextram partem se movere propiusque Caesaris castra quae erant
in colle se conferre coepit, frenatus autem Labieni eques in loco permanere
legionesque distinere: cum subito pars equitatus Caesaris cum levi armatura
contra Gaetulos iniussu ac temere longius progressi paludemque transgressi
multitudinem hostium pauci sustinere non potuerunt levique armatura deserta
[ac] convulneratique uno equite amisso, multis equis sauciis, levis armaturae
XXVII occisis ad suos refugerunt. Quo secundo equestri proelio facto Scipio
laetus in castra nocte copias reduxit. Quod proprium gaudium bellantibus
Fortuna tribuere non decrevit. Namque postero die Caesar cum partem equitatus
sui frumentandi gratia Leptim misisset, in itinere praedatores equites Numidas
Gaetulosque ex improviso adorti circiter centum partim occiderunt, partim
vivorum potiti sunt. Caesar interim cotidie legiones in campum deducere atque
opus facere vallumque et fossam per medium campum ducere adversariorumque
excursionibus [iter] officere non intermittit. Scipio item munitiones contra
facere et ne iugo a Caesare excluderetur adproperare, ita ut duces utrique et
in operibus occupati essent, et nihilo minus equestribus proeliis inter se
cotidie dimicabant.
62. Interim
Varus classem quam antea Uticae hiemis gratia subduxerat, cognito legionis +
VII et VIIII + ex Sicilia adventu celeriter deducit ibique Gaetulis remigibus
epibatisque complet insidiandique gratia ab Utica progressus Hadrumetum cum lv
navibus pervenit. Cuius adventus inscius Caesar Lucium Cispium cum classe XXVII
navium ad Thapsum versus in stationem praesidii gratia commeatus sui mittit
itemque Quintum Aquilam cum XIII navibus longis Hadrumetum eadem de causa
praemittit. Cispius quo erat missus celeriter pervenit, Aquila tempestate
iactatus promunturium superare non potuit atque angulum quendam tutum a
tempestate nactus cum classe se longius a prospectu removit. Reliqua classis in
salo ad Leptim egressis remigibus passimque in litore vagantibus, partim in
oppidum victus sui mercandi gratia progressis vacua a defensoribus stabat.
Quibus rebus Varus ex perfugis cognitis occasionem nactus vigilia secunda
Hadrumeto ex cothone egressus primo mane Leptim cum universa classe vectus
naves onerarias quae longius a portu in salo stabant vacuas a defensoribus
incendit et penteres duas nullo repugnante cepit.
63. Caesar
interim celeriter per nuntios in castris, cum opera circumiret, certior factus,
quae aberant a portu milia passuum vi, equo admisso omissis omnibus rebus
celeriter pervenit Leptim ibique hortatur omnes ut se naves consequerentur;
[postea] ipse parvolum navigiolum conscendit, in cursu Aquilam multitudine
navium perterritum atque trepidantem nactus hostium classem sequi coepit.
Interim Varus celeritate Caesaris audaciaque commotus cum universa classe
conversis navibus Hadrumetum versus fugere contendit. Quem Caesar in milibus
passuum IIII consecutus recuperata quinqueremi cum suis omnibus epibatis atque
etiam hostium custodibus CXXX in ea nave captis triremem hostium proximam quae
in repugnando erat commorata, onustam remigum epibatarumque cepit. Reliquae naves hostium promunturium
superarunt atque Hadrumetum in cothonem se universae contulerunt. Caesar eodem
vento promunturium superare non potuit atque in salo in ancoris ea nocte
commoratus prima luce Hadrumetum accedit ibique navibus onerariis quae erant
extra cothonem incensis omnibusque reliquis ab eis aut subductis aut in
cothonem compulsis paulisper commoratus, si forte vellent classe dimicare,
rursus se recepit in castra.
64. In ea nave
captus est P. Vestrius eques Romanus et P. Ligarius Afranianus quem Caesar in
Hispania cum reliquis dimiserat, et postea se ad Pompeium contulerat, inde ex
proelio effugerat in Africamque ad Varum venerat; quem ob periurium
perfidiamque Caesar iussit necari. P. Vestrio autem quod eius frater Romae
pecuniam imperatam numeraverat, et quod ipse suam causam probaverat Caesari, se
a Nasidi classe captum, cum ad necem duceretur, beneficio Vari esse servatum,
postea sibi facultatem nullam datam transeundi, ignovit.
|