65. Est in
Africa consuetudo incolarum, ut in agris et in omnibus fere villis sub terra
specus frumenti condendi gratia clam habeant, atque id propter bella maxime
hostiumque subitum adventum praeparant. Qua de re Caesar per indicem
certior factus tertia vigilia legiones duas cum equitatu mittit a castris suis
milia passuum X atque inde magno numero frumenti onustos recipit in castra.
Quibus rebus cognitis Labienus progressus a suis castris milia passuum VII per
iugum et collem per quem Caesar pridie iter fecerat, ibi castra duarum legionum
facit atque ipse cotidie existimans Caesarem eadem saepe frumentandi gratia
commeaturum cum magno equitatu levique armatura insidiaturus locis idoneis
considit.
66. Caesar
interim de insidiis Labieni ex perfugis certior factus paucos dies ibi
commoratus, dum hostes cotidiano instituto saepe idem faciendo in neglegentiam
adducerentur, subito mane imperat porta decumana legiones se + VIII + veteranas
cum parte equitatus sequi atque equitibus praemissis neque opinantes
insidiatores subito in convallibus latentes [ex] levi armatura concidit
circiter D, reliquos in fugam turpissimam coniecit. Interim Labienus cum universo equitatu fugientibus
suis suppetias occurrit. Cuius vim multitudinis cum equites pauci Caesariani iam
sustinere non possent, Caesar instructas legiones hostium copiis ostendit. Quo
facto perterrito Labieno ac retardato suos equites recepit incolumes. Postero
die Iuba Numidas eos qui loco amisso fuga se receperant in castra, in cruce
omnes suffixit.
67. Caesar
interim quoniam inopia frumenti premebatur, copias omnes in castra conducit
atque praesidio Lepti Ruspinae Acyllae relicto, Cispio Aquilaeque classe
tradita, ut alter Hadrumetum, alter Thapsum mari obsiderent, ipse castris
incensis quarta noctis vigilia acie instructa impedimentis in sinistra parte
collocatis ex eo loco proficiscitur et pervenit ad oppidum Aggar, quod a
Gaetulis saepe antea oppugnatum summaque vi per ipsos oppidanos erat defensum.
Ibi in campo castris unis positis ipse frumentatum circum villas cum parte
exercitus profectus magno invento hordei olei vini fici numero, pauco tritici,
atque recreato exercitu redit in castra. Scipio interim cognito Caesaris
discessu cum universis copiis per iugum Caesarem subsequi coepit atque ab eius
castris milia passuum VI longe trinis castris dispertitis copiis consedit.
68. Oppidum erat
Zeta quod aberat a Scipione milia passuum X, ad eius regionem et partem
castrorum collocatum, a Caesare autem diversum ac remotum, quod erat ab eo
longe milia passuum XIIII. Huc Scipio legiones duas frumentandi gratia misit.
Quod postquam Caesar ex perfuga cognovit, castris ex campo in collem ac tutiora
loca collatis atque ibi praesidio relicto ipse quarta vigilia egressus praeter
hostium castra proficiscitur cum copiis et oppidum potitur. Legiones Scipionis comperit longius in agris
frumentari, et cum eo contendere conaretur, animadvertit copias hostium his
legionibus occurrere suppetias. Quae res eius impetum retardavit. Itaque capto
C. ~biocio Regino equite Romano Scipionis familiarissimo qui ei oppido
praeerat, et P. Atrio equite Romano de conventu Uticensi, et camelis XXII regis
abductis, praesidio ibi cum Oppio legato relicto ipse se recipere coepit ad
castra.
|