13. Postero die Pompeius ex
castris suis brachium coepit ad flumen Salsum; et cum nostri equites pauci in
statione fuissent a pluribus reperti, de statione sunt deiecti et occisi tres. Eo
die A. Valgius senatoris filius, cuius frater in castris Pompei fuisset,
omnibus suis rebus relictis equum conscendit et fugit. Speculator de legione II
Pompeiana captus a militibus et interfectus. Idemque temporis glans missa est
inscripta: quo die ad oppidum capiundum accederent, se scutum esse positurum. Qua spe nonnulli dum sine periculo murum ascendere et
oppido potiri posse se sperant, postero die ad murum opus facere coeperunt, et
bene magna prioris muri parte deiecta [in oppidum intraverunt]. Quo facto ab
oppidanis ac si suarum partium essent, conservati . . . missos facere loricatos
qui praesidii causa praepositi oppido a Pompeio essent orabant. Quibus
respondit Caesar se condiciones dare, non accipere consuevisse. Qui cum in
oppidum revertissent, relato responso clamore sublato, omni genere telorum
misso pugnare pro muro toto coeperunt. Propter quod fere magna pars hominum qui
in castris nostris essent, non dubitarunt quia eruptionem eo die essent
facturi. Ita corona circumdata pugnatum est aliquamdiu vehementissime, simulque
balista missa a nostris turrem deiecit, qua adversariorum qui in ea turre
fuerant, quinque deiecti sunt et puer qui balistam solitus erat observare.
14. Eius praeteriti temporis
Pompeius trans flumen Salsum castellum constituit neque a nostris prohibitus
falsaque illa opinione gloriatus est quod prope in nostris partibus locum
tenuisset. Item insequenti die eadem consuetudine dum longius prosequitur, quo
loco equites nostri stationem habuerant, aliquot turmae cum levi armatura
impetu facto loco sunt deiecti et propter paucitatem nostrorum equitum simul
cum levi armatura inter turmas adversariorum protriti. Hoc in conspectu
utrorumque castrorum gerebatur, et maiore Pompeiani exultabant gloria [quod . .
. ] longiusque cedentibus nostris prosequi coepissent. Qui cum aequo loco a
nostris recepti essent, ut consuessent, ex simili virtute clamore facto,
aversati sunt proelium facere.
15. Fere apud exercitus haec est
equestris proelii consuetudo: cum eques ad dimicandum dimisso equo cum pedite
congreditur, nequaquam par habetur. Id quod accidit in hoc proelio. Cum pedites
levi armatura electi ad pugnam equitibus nostris necopinantibus venissent,
idque in proelio animadversum esset, complures ex equis descenderunt. Ita exiguo tempore eques pedestre, pedes equestre
proelium facere coepit, usque eo ut caedem proxime a vallo fecerint. In quo
proelio adversariorum ceciderunt CXXIII, compluresque armis exuti, multi
vulneribus adfecti in castra sunt redacti. Nostri ceciderunt III, saucii XII
pedites et equites V. Eius diei insequenti tempore pristina consuetudine pro
muro pugnari coeptum est. Cum bene magnam multitudinem telorum ignemque nostris
defendentibus iniecissent, nefandum crudelissimumque facinus sunt adgressi in
conspectuque nostro hospites qui in oppido erant, iugulare et de muro
praecipites mittere coeperunt, sicuti apud barbaros, quod post hominum memoriam
numquam est factum.
|