|
1.
Prius scire convenit definitione maiorum formae ipsius veracissimam
complexionem. Formam vero dico quae aliquod spatium linea lineisve concludit,
et sic facile datur intellegi, si eam possunt animae suscipere quas spiritali
certum est vigore subsistere. Nam cum omnis forma aut in superficie sit aut in
corpore, superficies non nisi in corpore - corpus vero solidum atque palpabile
- ab his autem rebus animam manifeste constet exceptam, residuum est ut formas
animae nullatenus habere putandae sint sed infiguratae atque incorporales in
sua qualitate permaneant.
2.
Nec illud moveat quod apostolus de Christo Domino dicit: qui cum in forma Dei
esset non rapinam arbitratus est esse se aequalem Deo, et cetera; ibi enim
naturam vult intellegi. Ceterum incorporeus deus, qui ubique totus atque
incomprehensibilis est, quam potuit habere formam? illud autem quod in
evangelio legitur, post huius lucis occasum abrahae sinibus egentem lazarum
fuisse susceptum, divitem vero flammis adurentibus aestuantem guttam postulasse
unde eius temperaretur incendium, ideo intellegitur positum ut humani generis
rerum ruinosa praesumptio quid formidare debuisset agnosceret. Ceterum nec ille
lingua locutus est quam constat esse corpoream, nec ille digitos habuit unde
cadentibus guttis incendium divitis temperare potuisset.
3.
Nam et reliqua in hunc modum suscipienda sunt quae lectione simili continentur.
Parum est enim quod de creatura ista memorantur ad consuetudinem humani generis
instruendam. Ipsum quoque auctorem impassibilem, immutabilem, perenniter uno
modo manentem, furere legimus, dormitare frequenter audivimus, non quod talia
possint Domino convenire, sed ut res aliquae ex humana consuetudine facilius
compendiosiusque noscantur. Sic
animas, nobis informes, formas legimus frequenter accipere.
4. Solet
etiam aliquos permovere si anima non habeat quantitatem, dum eam constet intra
corpus hominis contineri; sed si definitionem veracissimam quantitatis
revocemus in medium, quae res singulas breviter semper absolvit, facile nobis
probata veritas elucescit. Sic
enim arithmetici eam compendiosa veritate describunt: omnis quantitas aut de
continuatis constat ut arbor, homo, et mons, aut de disiunctis ut chorus,
populus, vel acervus, et his similia. Sed cum anima neque de continuatis, neque
de disiunctis sit, quia corpus non est, clarum est eam quantitatem penitus non
habere, sed ubicumque est, nec formam recipit nec habere nobis dicenda est
aliquam quantitatem. Creatori tamen circumstantias earum et quantitates patere
posse credendum est, quia omnia sub mensura, numero, et pondere creavit, et
ipsi soli sunt nota vere, qui fecit ea, qui mira potentia ipsas quoque
cogitationes nostras quasi res visibiles intuetur, qui innocentis sanguinem
audit clamantem; ad postremum, qui novit omnia et antequam fiant.
5. Tempus est venire ad
virtutes morales quae sunt ambiendae divitiae et revera pretiosus census
animarum, quas graeci aretas vocant, quibus contra immunditiam corporalem suam
nititur bona conscientia vindicare puritatem.
|