|
1. Magnitudinis vestrae
relatione comperimus aquilegum Romam venisse de partibus Africanis, ubi ars
ipsa pro locorum siccitate magno studio semper excolitur, qui aridis locis
aquas dare possit imatiles, ut beneficio suo habitari faciat loca nimia
sterilitate siccata.
2. Hoc nobis gratum
fuisse cognosce, quatenus industria illa maiorum libris exposita nostris
temporibus venerit approbanda. signis quippe virentium herbarum ac proceritate
arborum vicinitatem colligit decenter undarum. terris enim, quibus dulcis umor
non longe subest, ubertas quorundam germinum semper arridet, ut est iuncus
aquatilis, canna levis, validus rubus, salix laeta, populus virens et reliqua
arborum genera, quae tamen ultra naturam suam felici proceritate luxuriant.
3. Sunt et alia huius
artis indicia: cum nocte adveniente lana sicca in terram ponitur iam provisam
et rudi caccabo tecta relinquitur, tunc, si aquae proximitas arriserit, mane
umida reperitur. sole autem declarato intuentur etiam magistri loca solliciti
et ubi supra terram volitare spissitudinem minutissimarum conspexerint omnino
muscarum, tunc promittunt laetificale quod quaeritur inveniri. addunt etiam in
columnae speciem conspici quendam tenuissimum fumum, qui quanta fuerit
altitudine porrectus ad summum, tantum in imum latices latere cognoscunt, ut
hoc sit mirabile, quod per haec aliaque signa diversa mensura definita
praedicitur, quanta profunditate quaesita monstretur. praedicunt etiam sapores
aquarum, ut nec aspera dispendioso labore debeat quaeri, nec dulcis
necessariaque inhonora contemni.
4. Hanc scientiam
sequentibus pulchre tradiderunt apud Graecos ille, apud Latinos Marcellus: qui
son solum de subterraneis fluentis, sed de ipso quoque ore fontium sollicite
tractaverunt. dicunt enim aquas, quae ad orientem austrumque prorumpunt, dulces
atque perspicuas esse et pro sua levitate saluberrimas inveniri, in
septentrionem vero atque occidentem quaecumque manant, probari quidem nimis
frigidas, sed crassitudine suae gravitatis incommodas.
5. Atque ideo, si
memorato illi viderit sapientia vestra et lectione codicum et usu rerum quae
sunt praedicta constare, conpetentibus annonis de publico deputatis
peregrinationem eius inopiamque relevabis: accepturus mercedes, ubi artis suae
dona praestiterit.
6. Nam quamvis Romana
civitas aquis abundet irriguis sitque fontibus gaudens et formarum inundatione
ditissima, reperiuntur tamen plurima suburbana quae hanc videantur desiderare
peritiam, et merito continetur, qui vel pro parte necessarius esse cognoscitur.
huic tamen mechanicus omnino iungendus est, ut undas, quas iste repperit, ille
levet et arte subire faciat, quod ascendere non praevalet per naturam. habeatur
ergo et iste inter reliquarum artium magistros, ne quid desiderabile putetur
fuisse, quod sub nobis non potuit Romana civitas continere.
|