|
Felix
Tarraco, Fructuose, vestris
attollit caput ignibus coruscum
levuitis geminis procul relucens.
Hispanos deus aspicit benignus,
arcem quandoquidem potens Hiberam
trino martyre trinitas coronat.
Ardens Augurius capessit aetram
nec non Eulogius simul supermum
Christi lucidus ad sedile tendit.
Dux et praevius et magister illis
ad tantum decus ex episcopali
clarus nomine Fructuosus ibat,
accitus quia praesidis repente
iussu venerat ad forum sacerdos
levuitis comitantibus duobus.
Inde ad carceream viros catenam
pastus sanguine carnifex trahebat,
gaudet currere Fructuosus ultro.
Ac, ne quis socios timor feriret,
praeceptor vehemens eundo firmat
incenditque fidem calore Christi:
'Mecum state, viri, vocat cruentus
ad poenam coluber dei ministros;
ne mors terreat! est parata palma.
Carcer
christicolis gradus coronae est,
carcer provehit ad superna caeli,
carcer conciliat deum beatis.'
His dictis adeunt specum reorum,
exercent ibi mysticum lavacrum
et purgamen aquae stupent tenebrae.
Sex hic continuis latent diebus,
tandem stant trucis ad tribunal hostis,
fratres tergeminos tremunt catastae.
Iudex Aemilianus inminebat,
atrox, turbidus, insolens, profanus,
aras daemonicas eoli iubebat.
'Tu, qui doctor', ait, 'seris novellum
commenti genus, ut leves puellae
lucos destituant, Iovem relinquant,
damnes, si sapias, anile dogma;
iussum est Caesaris ore Gallieni,
quod princeps colit, ut colamus omnes.
Haec fanti placidus refert sacerdos:
'aeternum colo principem dierum,
factorem dominumque Gallieni,
et Christum patre prosatum perenni,
cuius sum famulus gregisque pastor.'
subridens ait ille: 'iam fuisti.'
Nec differt furor aut refrenat iram,
saevis destinat ignibus cremandos,
exultant prohibentque flere vulgum.
Quosdam de populo videt sacerdos
libandum sibi poculum offerentes.
'ieiunamus', ait, 'recuso potum:
nondum nona diem resignat hora,
numquam conviolabo ius dicatum
nec mors ipsa meum sacrum resolvet.
Sic Christus sitiens crucis sub hora
oblatum sibi poculum recusans
nee libare volens sitim peregit.
Intrant interea locum rutunda
conclusum cavea, madens ferarum
multo sanguine quem furor frequentat,
cum spectacula perstrepunt cruenta
ac vilis gladiator ense duro
percussus cadit et fremit voluptas.
Hic flammante pyra niger minister
ardens supplicium parare iussus
construxit facibus rogum supremis,
qui, dum corpora concremanda solvit,
ferventes animas amore lucis
fracto carceris expediret antro.
Certant officiis pii sodales:
plantis calciamenta dissolutis
pronus detrahere studebat uvus,
sed sanctus vetat ora Fructuosus
inclinata premi: 'facessite', inquit,
'nec nostram gravet obsequella mortem;
atquin ipse meos pedes resolvam,
ne vestigia praepedita vinclis
tardis gressibus inruant in ignem.
Cur lamenta rigant genas madentes,
cur vestri memor ut fiam rogatis?
cunctis pro populis rogabo Christum.'
Vix haec ediderat, relaxat ipse
indumenta pedum, velut Moyses
quondam fecerat ad rubum propinquans.
Non calcare sacram cremationem
aut adstare deo prius licebat,
quam vestigia pura figerentur.
Stabat calce mera, resultat ecce
caelo spiritus et serit loquellam,
quae cunctos tremefecit audientes:
'non est, credite, poena: quam videtis,
quae puncto tenui citata transit,
nec vitam rapit illa, sed reformat.
Felices animae, quibus per ignem
celsa scandere contigit Tonantis,
quas olim fugiet perennis ignis!'
Haec inter rapidis focos crepantes
intrant passibus et minantur ipsis
flammarum trepidantibus caminis.
Nexus denique, qui manus retrorsus
in tergum revocaverant revinctas,
intacta cute decidunt adusti.
Non ausa est cohibere poena palmas
in morem crucis ad patrem levandas,
solvit bracchia, quae deum precentur.
Priscorum specimen trium putares,
quos olim Babylonicum per ignem
cantantes stupuit tremens tyrannus.
Illis sed pia flamma tunc pepercit
nondum tempore passionis apto
nec mortis decus inchoante Christo.
Hos cum defugeret vaporus ardor,
orant, ut celer ignis advolaret
et finem daret anxiis periclis.
Exorata suos obire tandem
maiestas famulos iubet caducis
missos corporibus sibique reddi.
Vidit praesidis ex domo satelles
caelum martyribus patere apertum
insignesque viros per astra ferri.
Quin et filiolae monens erili
ostendit sceleris notam paterni,
caelo vivere, quos forum peremit.
Haec tum virginitas palam videre
per sudum meruit parente caeco,
ut crimen domini domus timeret.
Tum de corporibus sacris favillae
et perfusa mero leguntur ossa,
quae raptim sibi quisque vindicabat.
Fratrum tantus amor domum referre
sanctorum cinerum dicata dona
aut gestare sinu fidele pignus.
Sed ne reliquias resuscitandas
et mox cum domino simul futuras
discretis loca dividant sepulcris,
cernuntur niveis stolis amicti:
mandant restitui cavoque claudi
mixtim marmore pulverem sacrandum.
O triplex hdnor, o triforme culmen,
quo nostrae caput excitatur urbis,
cunctis urbibus eminens Hiberis!
Exultare tribus libet patronis,
quorum praesidio fovemur omnes
terrarum populi Pyrenearum.
Circumstet chorus ex utroque sexu
heros, virgo, puer, senex, anulla,
vestrum psallite rite Fructuosum!
Laudans Augurium resultet hymnus
mixtis Eulogium modis coaequans,
reddamus paribus pares camenas.
Hinc aurata sonent in arce tecta,
blandum litoris extet inde murmur
et carmen freta feriata pangant.
Olim tempus erit ruente mundo,
cum te, Tarraco, Fructuosus acri
solvet supplicio tegens ab igni.
Fors dignabitur et meis medellam
tormentis dare prosperante Christo
dulces hencecasyllabos revolvens.
|