Terra parens quondam caelestibus invida
regnis
Titanumque simul crebros miserata dolores
omnia monstrifero conplebat Tartara fetu,
invisum genitura nefas, Phlegramque retexit
tanta prole tumens et in aethera protulit hostes.
fit sonus: erumpunt Erebo necdumque creati
iam dextras in bella parant superosque lacessunt
stridula volventes gemino vestigia lapsu.
pallescunt subito stellae flectitque rubentes
Phoebus equos docuitque timor revocare meatus.
Oceanum petit Arctos inocciduique Triones
occasum didicere pati. tum fervida natos
talibus hortatur genetrix in proelia dictis:
O pubes domitura deos, quodcumque videtis,
pugnando dabitur; praestat victoria mundum.
sentiet ipse meas tandem Saturnius iras,
cognoscet quid Terra potest, si viribus ullis
vincor, si Cybele nobis meliora creavit.
cur nullus Telluris honos? cur semper acerbis
me damnis urgere solet? quae forma nocendi
afuit? hinc volucrem vivo sub pectore pascit
infelix Scythica fixus convalle Prometheus;
hinc Atlantis apex flammantia pondera fulcit
et per canitiem glacies asperrima durat.
quid dicam Tityon, cuius sub vulture saevo
viscera nascuntur gravibus certantia poenis?
sed vos, o tandem veniens exercitus ultor,
solvite Titanas vinclis, defendite matrem.
sunt freta, sunt montes: nostris ne parcite membris;
in Iovis exitium telum non esse recuso.
ite, precor, miscete polum, rescindite turres
sidereas. rapiat fulmen sceptrumque Typhoeus;
Enceladi iussis mare serviat; Otus habenas
Aurorae pro Sole regat; te Delphica laurus
stringat, Porphyrion, Cirrhaeaque templa tenento.'
His ubi consiliis animos elusit inanes,
iam credunt vicisse deos mediisque revinctum
Neptunum traxisse fretis; hic sternere Martem
cogitat, hic Phoebi laceros divellere crines;
hic sibi promittit Venerem speratque Dianae
coniugium castamque cupit violare Minervam.
Interea superos praenuntia convocat Iris,
qui fluvios, qui stagna colunt, cinguntur et ipsi
auxilio Manes; nec te, Proserpina, longe
umbrosae tenuere fores; rex ipse silentum
Lethaeo vehitur curru lucemque timentes
insolitam mirantur equi trepidoque volatu
spissas caeruleis tenebras e naribus efflant.
ac, velut hostilis cum machina terruit urbem,
undique concurrunt arcem defendere cives,
haud secus omnigenis coeuntia numina turmis
ad patrias venere domos. tum Iuppiter infit:
'O numquam peritura cohors, o debita semper
caelo progenies, nullis obnoxia fatis,
cernitis ut nostrum Tellus coniuret in orbem
prole nova dederitque alios interrita partus?
ergo quot dederit natos, tot funera matri
reddamus. longo maneat per saecula luctu,
tanto pro numero paribus damnata sepulchris.'
Iam tuba nimborum sonuit, iam signa ruendi
his Aether, his Terra dedit, confusaque rursus
pro domino Natura timet. discrimina rerum
miscet turbo potens: nunc insula deserit aequor,
nunc scopuli latuere mari. quot litora restant
nuda! quot antiquas mutarunt flumina ripas!
hic rotat Haemoniam praeduris viribus Oeten;
hic iuga conixus manibus Pangaea coruscat;
hunc armat glacialis Athos; hoc Ossa movente
tollitur; hic Rhodopen Hebri cum fonte revellit
et socias truncavit aquas summaque levatus
rupe Giganteos umeros inrorat Enipeus:
subsidit patulis Tellus sine culmine campis,
in natos divisa suos. Horrendus ubique
it fragor et
pugnae spatium discriminat aer.
primus
terrificum Mavors non segnis in agmen
Odrysios
inpellit equos, quibus ille Gelonos
sive Getas
turbare solet: splendentior igni
aureus
ardescit clipeus, galeamque nitentes
arrexere
iubae. tum concitus ense Pelorum
transigit
adverso, femorum qua fine volutus
duplex
semiferi conectitur ilibus anguis,
atque uno
ternas animas interficit ictu.
dum
superinsultans avidus languentia curru
membra terit
multumque rotae sparsere cruoris,
accurrit pro
fratre Mimans Lemnumque calentem,
cum lare Vulcani
spumantibus eruit undis,
et prope
torsisset, si non Mavortia cuspis
ante terebrato
cerebrum fudisset ab ore.
ille, viro
toto moriens, serpentibus imis
vivit adhuc
stridore ferox et parte rebelli
victorem post
fata petit. Tritonia virgo
prosilit
ostendens rutila cum Gorgone pectus;
aspectu
contenta suo non utitur hasta
(nam satis est
vidisse semel) primumque furentem
longius in
faciem saxi Pallanta reformat.
ille procul
subitis fixus sine vulnere nodis
ut se letifero
sensit durescere visu
(et steterat
iam paene lapis), 'quo vertimur?'
inquit, 'quae
serpit per membra silex? quis torpor inertem
marmorea me
peste ligat?' vix pauca locutus,
quod timuit,
iam totus erat; saevusque Damastor,
ad depellendos
iaculum cum quaereret hostes,
germani
rigidum misit pro rupe cadaver.
Hic vero
interitum fratris miratus Echion,
inscius
auctorem dum vult temptare nocendo,
te, dea,
respexit, solam quam cernere nulli
bis licuit.
meruit sublata audacia poenas
et didicit cum
morte deam. sed turbidus ira
Palleneus,
oculis aversa tuentibus atrox,
ingreditur
caecasque manus in Pallada tendit.
hunc mucrone
ferit dea comminus; ac simul angues
Gorgoneo
riguere gelu corpusque per unum
pars moritur
ferro, partes periere videndo.
Ecce autem
medium spiris delapsus in aequor
Porphyrion
trepidam conatur rumpere Delon,
scilicet ad
superos ut torqueat inprobus axes.
horruit
Aegaeus; stagnantibus exilit antris
longaevo cum
patre Thetis desertaque mansit
regia Neptuni
famulis veneranda profundis.
exclamant
placidae Cynthi de vertice Nymphae,
Nymphae quae
rudibus Phoebum docuere sagittis
errantes
agitare feras primumque gementi
Latonae
struxere torum, cum lumina caeli
parturiens
geminis ornaret fetibus orbem.
inplorat Paeana
suum conterrita Delos
auxiliumque
rogat: 'si te gratissima fudit
in nostros
Latona sinus, succurre precanti.
en
iterum convulsa feror.' - - - - - - - - - - - -
|