|
5. Quando enim trium vel numerorum vel
figurarum vel quorumcumque generum contigit ut quod medium sit ut ei primum pro
portione ita id postremo conparetur, vicissimque ut extremum cum medio sic
medium cum primo conferatur, id quod medium est tum primum fit tum postremum,
postrema autem et prima media fiunt: ita necessitas cogit ut eadem sint ea quae
devincta fuerint; eadem autem cum facta sint, efficitur ut omnia sint unum.
Quod si universi corpus planum et aequabile explicaretur neque in eo quicquam
esset ... requisitum; unum enim interiectum medium et sepse et ea quibus esset
interpositum conligaret. Sed cum soliditas mundo quaereretur, solida autem
omnia uno medio numquam, duobus semper copulentur, ita contigit ut inter ignem
atque terram aquam deus animanque poneret eaque inter se conpareret et pro
portione coniungeret, ut quem ad modum ignis animae sic anima aquae, quodque
anima aquae id aqua terrae pro portione redderet; qua ex coniunctione caelum
ita aptum est ut sub aspectum et tactum cadat. Itaque et ob eam causam et ex is
rebus numero quattuor mundi est corpus effectum, ea constrictum conparatione
qua dixi; ex quo ipse se concordi quadam amicitia et caritate complectitur
atque ita apte cohaeret ut dissolvi nullo modo queat nisi ab eodem a quo est
conligatus. Earum autem quattuor rerum quas supra dixi sic in omni mundo partes
omnes conlocatae sunt, ut nulla pars huiusce generis excederet extra atque ut
in hoc universo inessent genera illa universa; id ob eas causas, primum ut
mundus animans posset ex perfectis partibus esse perfectus, deinde ut unus
esset, nulla parte unde alter gigneretur relicta, postremo ne qui morbus eum
posset aut senectus adtingere: omnis enim coagmentatio corporis vel caloris vi
vel frigoris vel aliqua inpulsione vehementi labefactatur et frangitur et ad
morbos senectutemque conpellitur. Hanc igitur habuit rationem effector mundi et
molitor deus, ut unum opus totum atque perfectum ex omnibus totis atque
perfectis absolveret, quod omni morbo et senio vacaret.
6.
Formam autem ei maxime cognatam et decoram dedit. A quo enim animanti omnis
reliquas contineri vellet animantes, hunc ea forma figuravit qua una omnes
formae reliquae concluduntur, et globosum est fabricatus, quod sphairoeides
Graeci vocat, cuius omnis extremitas paribus a medio radiis adtingitur, idque
ita tornavit ut nihil efficere posset rotundius, nihil asperitatis ut haberet
nihil offensionis, nihil incisum angulis nihil anfractibus, nihil eminens nihil
lacunosum - omnesque partes simillimae omnium, quod eius iudicio praestabat
dissimilitudini similitudo. Omni
autem totam figuram mundi levitate circumdedit. Nec enim oculis egebat, quia
nihil extra quod cerni posset relictum erat, nec auribus, quia ne quod
audiretur quidem, neque erant anima circumfusa extrema mundi, ut respirationem
requireret; nec vero desiderabat aut alimenta corporis aut detractionem
confecti et consumpti cibi: neque enim ulla decessio fieri poterat neque
accessio, nec vero erat unde; itaque se ipse consumptione et senio alebat sui,
cum ipse per se et a se et pateretur et faceret omnia; sic enim ratus est ille
qui ista iunxit et condidit ipsum se contentum esse mundum neque egere altero.
Itaque ei nec manus adfixit, quoniam nec capiendum quicquam erat nec
repellendum, nec pedes aut aliqua membra quibus ingressum corporis sustineret.
Motum enim dedit caelo eum qui figurae eius esset aptissumus, qui unus ex
septem motibus mentem atque intellegentiam cieret maxime; itaque una
conversione atque eadem ipse circum se torquetur et vertitur; sex autem
reliquos motus ab eo separavit itaque ab omni erratione eum liberavit. Ad hanc
igitur conversionem, quae pedibus et gradu non egeret, ingrediendi membra non
dedit. Haec deus is qui erat de aliquando futuro deo cogitans levem illum
effecit et undique aequabilem et a medio ad summum parem et perfectum atque
absolutum ex absolutis atque perfectis. Animum autem ut in eo medio conlocavit
ita per totum tetendit; deinde eum circumdedit corpore et vestivit extrinsecus
caeloque solivago volubili et in orbem incitato conplexus est, quod secum ipsum
propter virtutem facile esse posset nec desideraret alterum, satis sibi ipsum
notum et familiare. Sic deus ille aeternus hunc perfecte beatum deum
procreavit. Sed animum haud ita ut modo locuti sumus tum denique cum corpus ei
effecisset inchoavit: neque enim esset rectum minori parere maiorem; sed nos
multa inconsiderate ac temere dicimus.
|