|
1.
Iam hinc ergo nobis inchoanda est ea pars artis ex qua capere initium solent
qui priora omiserunt: quamquam video quosdam in ipso statim limine obstaturos
mihi, qui nihil egere eius modi praeceptis eloquentiam putent, sed natura sua
et vulgari modo scholarum exercitatione contenti rideant etiam diligentiam
nostram exemplo magni quoque nominis professorum, quorum aliquis, ut opinor,
interrogatus quid esset schema et noema, nescire se quidem, sed si ad rem
pertineret esse in sua declamatione respondit.
2.
Alius percontanti Theodoreus an Apollodoreus esset, "ego" inquit
"parmularius". Nec sane potuit urbanius ex confessione inscitiae suae
elabI. Porro hi, quia et beneficio ingenii praestantes sunt habiti et multa
etiam memoria digna exclamaverunt, plurimos habent similes neglegentiae suae,
paucissimos naturae.
3.
Igitur impetu dicere se et viribus uti gloriantur: neque enim opus esse
probatione aut dispositione in rebus fictis, sed, cuius rei gratia plenum sit
auditorium, sententiis grandibus, quarum optima quaeque a periculo petatur.
4.
Quin etiam in cogitando nulla ratione adhibita aut tectum intuentes magnum
aliquid quod ultro se offerat pluribus saepe diebus exspectant, aut murmure
incerto velut classico instincti concitatissimum corporis motum non enuntiandis
sed quaerendis verbis accommodant.
5.
Nonnulli certa sibi initia priusquam sensum invenerint destinant, quibus
aliquid diserti subiungendum sit: eaque diu secum ipsi clareque meditati
desperata conectendi facultate deserunt et ad alia deinceps atque inde alia non
minus communia ac nota devertunt.
6.
Qui plurimum videntur habere rationis non in causas tamen laborem suum sed in
locos intendunt, atque in iis non corpori prospiciunt, sed abrupta quaedam, ut
forte ad manum venere, iaculantur.
7.
Unde fit ut dissoluta et ex diversis congesta oratio cohaerere non possit,
similisque sit commentariis puerorum in quos ea quae aliis declamantibus
laudata sunt regerunt. Magnas tamen sententias et res bonas (ita enim gloriari
solent) elidunt: nam et barbari et servi, et, si hoc sat est, nulla est ratio
dicendi.
|