|
1.
Scio quaeri etiam naturane plus ad eloquentiam conferat an doctrina. Quod ad
propositum quidem operis nostri nihil pertinet (neque enim consummatus orator
nisi ex utroque fieri potest), plurimum tamen referre arbitror quam esse in hoc
loco quaestionem velimus.
2. Nam si
parti utrilibet omnino alteram detrahas, natura etiam sine doctrina multum
valebit, doctrina nulla esse sine natura poterit. Sin ex pari coeant, in
mediocribus quidem utrisque maius adhuc naturae credam esse momentum,
consummatos autem plus doctrinae debere quam naturae putabo; sicut terrae
nullam fertilitatem habenti nihil optimus agricola profuerit: e terra uberi
utile aliquid etiam nullo colente nascetur: at in solo fecundo plus cultor quam
ipsa per se bonitas soli efficiet.
3. Et si
Praxiteles signum aliquod ex molari lapide conatus esset exsculpere, Parium
marmor mallem rude: at si illud idem artifex expolisset, plus in manibus fuisset
quam in marmore. Denique natura materia doctrinae est: haec fingit, illa
fingitur. Nihil ars sine materia, materiae etiam sine arte pretium est; ars
summa materia optima melior.
|