|
1.
Praepositio dicta est, quod in loquendo praeponitur (dicimus enim 'apud
amicum sum'), excepta una praepositione, quae non numquam praeponitur et
postponitur, ut tenus (dicimus enim et 'pube tenus' et 'tenus pube'), et
excepta altera praepositione, id est cum, scilicet in pronominibus non nullis,
ut mecum tecum nobiscum vobiscum, quod contra artem ex aperto dicitur (nemo
enim dicit 'cum me', 'cum te' propter cacenphaton). Natura enim praepositionis
exigebat, ut praeponeretur. Accusativae praepositiones sunt XXX, quae
accusativo tantum iunguntur vel singulari vel plurali. Ex his ad et apud
diversas habent significationes. Nam ad ad locum significat, ut 'ad patrem
vado', apud vero in loco, ut 'apud parentem sum'. Sed ad non numquam
auctoritate etiam in loco reperitur, ut 'decem fiscos ad senatorem illum
relictos', et apud Maronem 'ad Troiam pro caris gesserat Argis'. Temptaverunt
plerique facere discretionem et in hac elocutione, quae fit de ad et de in, ut
'ad forum venio', 'in forum venio'. Etenim 'ad forum venio' est ad forum
accedo, 'in forum venio' forum ingredior, ut sit illud prius propinquantis ad
locum, hoc autem locum ipsum tenentis, sicut videtur locutus esse Salustius
dicendo 'hi utrique ad urbem imperatores erant inpediti ne triumpharent
calumnia paucorum'. Nam si
necdum triumphaverant, urbem ingressi non fuerant. Ergo 'ad urbem' quod dixit,
propinquantis significatio habetur, non ingredientis. Usque etiam praepositio
novo modo sibi aliam coniungit praepositionem: dicimus enim, ut Vergilius 'ad
usque columnas exulat'. Nec sequi debemus quod non nulli dicunt, usque
adverbium esse. Multo minus enim sibi iungeret praepositionem, si adverbium
fuisset: adverbio enim praepositio separatim non cohaeret. Et e et ex
praepositiones habent differentiam. Nam
si pars orationis sequatur a vocali incohans, ex praeponimus, ut 'ex amico'; si
autem a consonanti inchoet, e, ut 'e foro'. E contrario autem positae aut
hiatum faciunt aut asperitatem, hiatum 'e amico', asperitatem 'ex foro'. Clam
praepositio, quam Donatus inter ablativas posuit, scire debemus quod
indifferenter pro arbitrio dicentis et ablativo iungitur et accusativo: dicimus
enim et 'clam patre' et 'clam patrem'. In sub super et subter et accusativae
sunt et ablativae; sed apud maiores nostros indifferenter ponebantur, id est
nulla lege servata. Nam et Virgilius dixit 'rapuitque in fomite flammam' pro
'in fomitem', et Horatius [Naso]
destrictus ensis cui super impia
cervice pendet
pro 'super cervicem', et Cicero
'si forte in eo quaeritis' pro 'in eum', et similia. Verum tamen aetas
posterior super et subter accusativas fecit. In vero et sub coniunguntur
accusativis casibus, cum mutatio est loci, ut 'in forum vado'; 'sub basilicam
vado'; tunc iunguntur ablativis, cum permansio est, 'in foro sum', 'sub
basilica sum'. Haec autem mutatio vel permansio verborum, quae ad elocutionem
praeponenda sunt, ratione colligitur. Nam pergo proficiscor vado et huius modi
mutationem significant, sto sedeo dormio et huius modi permansionem.
Loquellares praepositiones ideo dicuntur, quia semper cohaerent, ut conduco
recipio. Cohaerere autem eas res illa significat, quod non patiuntur in
significatione interpositionem: nemo enim dicit 'con tibi duco' aut 're illum
cipio'. Praepositiones cum postpositae fuerint, si casum suum reservent, adhuc
praepositiones sunt, ut 'transtra per et remos'. Si autem casum mutent, fiunt
adverbia, ut 'tempore post'. Sed plerumque metrorum ratione etiam praepositae
idem faciunt, ut 'longo post tempore venit'. Sciendum est etiam, praepositiones
utriusque casus quotiens pro aliis praepositionibus ponuntur, illis eas casibus
iungi, quibus iunguntur illae pro quibus ponuntur, ut 'in alterum'. Nam quoniam in modo contra significat,
accusativo iungenda est, quia contra accusativi casus est. Item 'super Priamo
rogitans': quoniam super de significat, ablativo iungenda est.
|