|
55.
His diebus Transamundus contra regem rebellavit. Super quem rex cum exercitu veniens, ipse Transamundus Romam fuga petiit. In cuius loco Hildericus ordinatus est. Mortuo autem Romualdo iuniore
Beneventanorum duce, qui viginti et sex ducatum tenuerat annis, Gisulfus, eius
filius adhuc parvolus, remansit. Contra quem aliqui insurgentes, eum moliti
sunt extinguere; sed Beneventanorum populus, qui suis ductoribus semper fidelis
extitit, eos perimerunt, sui ducis vitam servantes. Qui Gisulfus dum adhuc
propter aetatem puerilem idoneus ad tantum populum regendum non esset,
Liutprand rex Beneventum tunc veniens, eum exinde abstulit et aput Beneventum
suum nepotem Gregorium ducem ordinavit, cui in matrimonio uxor sociata
Giselperga nomine fuit. Ita rex Liutprand rebus conpositis ad suum solium
remeavit; Gisulfumque suum nepotem paterna pietate erudiens, ei Scaunipergam
nobili ortam progenie in matrimonium iunxit. Ipse rex eo tempore in langorem decidens,
morti adproximavit. Quem Langobardi vita excedere existimantes, eius nepotem
Hildeprandum foras muros civitatis ad basilicam sanctae Dei genetricis, quae Ad
Perticas dicitur, regem levaverunt. Cui dum contum, sicut moris est, traderent,
in eius conti summitate cuculus avis volitando veniens insedit. Tunc aliquibus
prudentibus hoc portentum visum est significari, eius principatum inutilem
fore. Rex autem Liutprand cum hoc cognovisset, non aequo animo accepit; tamen
de infirmitate convalescens, eum regni sui consortem habuit. Evolutis dehinc
aliquot annis, Transamundus, qui Romam fugerat, Spoletium rediens, Hildericum
extinxit rursumque contra regem rebellionis audaciam sumpsit.
56.
At vero Gregorius dum aput Beneventum annis septem
ducatum gessisset, vita exemptus est. Post cuius obitum Godescalcus dux effectus,
annis tribus Beneventanis. praefuit; cui in coniugio uxor sociata nomine Anna
fuit. Rex igitur Liutprand talia de Spoletio sive Benevento audiens, rursum cum
exercitu Spoletium petiit. Qui Pentapolim veniens, dum a Fano civitate Forum
Simphronii pergeret, in . silva, quae in medio est, Spoletini se cum Romanis
sociantes, magna incommoda regis exercitui intulerunt. Qui rex in novissimo
loco Ratchis ducem et eius fratrem Aistulfum cum Foroiulanis constituit. Supra quos Spoletini et Romani inruentes, aliquos ex eis vulneraverunt. Sed
tamen Ratchis cum suo germano et aliquibus viris fortissimis omne illud pugnae
pondus sustinentes viriliterque certantes, multisque trucidatis, se suosque
exinde, praeter ut dixi paucis sauciatis, eximerunt. Ibi quidam Spoletinorum
fortissimus Berto nomine nominative Ratchis adclamans, armis instructus super
eum venit. Quem
Ratchis subito percutiens, equo deiecit. Cumque eum eius socii perimere vellent,
eum pietate solita fugere permisit. Qui manibus pedibusque
reptans, silvam ingressus evasit. Super Aistulfum vero in quodam ponte duo
fortissimi Spoletini a tergo venientes, unum eorum aversa cuspide feriens de
eodem ponte deiecit, alterum vero, subito ad eum conversus, vita privatum post
socium mersit.
57. At
vero Liutprand Spoletium perveniens, Transamundum ducatu expulit eumque
clericum fecit. Cuius
in loco Agiprandum, suum nepotem, constituit. Cum vero Beneventum properaret,
Gotscalcus, audito eius adventu, navem conscendere atque in Greciam fugere
molitus est. Qui postquam uxorem et cuncta supellectilem suam in navi
inposuisset et novissime ipse ascendere vellet, inruentibus Beneventanis,
Gisulfi fidelibus, extinctus est. Uxor sane illius cum omnibus quae habebat
Constantinopolim perlata est.
58. Tunc rex Liutprandus
Beneventum perveniens, Gisulfum, suum nepotem, iterum in loco proprio ducem
constituit. Rebusque ita conpositis, ad suum palatium remeavit. Hic
gloriosissimus rex multas in Christi honore per singula loca ubi degere solebat
basilicas construxit. Hic monasterium beati Petri, quod foras
muros Ticinensis civitatis situm est et Coelum Aureum appellatur, instituit. In summa quoque Bardonis
Alpe monasterium quod Bercetum dicitur aedificavit. In Olonna nihilominus suo
proastio miro opere in honore sancti Anastasii martyris Christi domicilium
statuit, in quo et monasterium fecit. Pari etiam modo multa per loca singula
divina templa instituit. Intra suum quoque palatium oraculum domini Salvatoris
aedificavit, et quod nulli alii reges habuerant, sacerdotes et clericos
instituit, qui ei cotidie divina officia decantarent. Huius regis temporibus
fuit in loco cui Forum nomen est, iuxta fluvium Tanarum, vir mirae sanctitatis
Baodolinus nomine, qui multis miraculis, Christi gratia suffragante, refulsit.
Qui saepe futura praedixit, absentia quoque quasi praesentia nuntiavit. Denique
cum rex Liutprand in Urbem silvam venatum isset, unus ex eius comitibus cervum
sagitta percutere nisus, eiusdem regis nepotem, hoc est sororis eius filium,
Aufusum nomine, nolens sauciavit. Quod rex cernens valde enim eundem puerum
amabat cum lacrimis eius incommodum lamentari coepit statimque unum e suis
equitem misit, qui ad virum Dei Baodolinum curreret eumque peteret, ut pro vita
eiusdem pueri Christum supplicaret. Qui cum ad servum Dei pergeret, puer
defunctus est. Cui Christi famulus ad se pervenienti ita dixit: "Scio,
quam ob causam veneris; sed illud quod postulare missus es iam fieri non
potest, quia puer ille defunctus est". Quod cum is qui missus fuerat regi
quod a servo Dei audierat renuntiasset, rex, licet doluerit, quod effectum
supplicationis suae habere non potuit, tamen quia vir Domini Baodolinus
prophetiae spiritum habuerit, aperte cognovit. Huic quoque non dissimilis aput
Veronensem civitatem Teudelapius nomine fuit, qui inter miranda quae patrabat
praesago etiam spiritu multa quae erant ventura praedixit. Eo quoque tempore
floruit vita vel actibus Ticinensis ecclesiae episcopus Petrus, qui quia regis
erat consanguineus, ab Ariperto quondam rege aput Spoletium exilio fuerat
retrusus. Huic beati martyris Savini ecclesiam frequentanti isdem venerabilis
martyr praenuntiavit, quod episcopus aput Ticinum futurus esset. Qui postea,
cum factum fuisset, basilicam eidem beato martyri Savino in solo proprio aput
eandem civitatem construxit. Hic inter reliquas optimae vitae quas habuit
virtutes etiam virginitatis flore decoratus enituit. Cuius nos aliquod
miraculum, quod posteriori tempore gestum est, in loco proprio ponemus. At vero
Liutprand, postquam triginta et uno annis septemque mensibus regnum optenuit,
iam aetate maturus huius vitae cursum explevit; corpusque eius in basilica
beati Adriani martyris, ubi et eius genitor requiescit, sepultum est. Fuit
autem vir multae sapientiae, consilio sagax, pius admodum et pacis amator,
belli praepotens, delinquentibus clemens, castus, pudicus, orator pervigil,
elemosinis largus, litterarum quidem ignarus, sed philosophis aequandus,
nutritor gentis, legum augmentator. Hic initio regni sui Baioariorum plurima
castra cepit, plus semper orationibus quam armis fidens, maxima semper cura
Francorum Avarumque pacem custodiens.
|