10.
Aliquando etiam petras occurrentes in finibus notatas invenimus, et quasdam, si
perseveret rigor, notas habentes, in versuris vero gammas, [sed et] spectantes
suos rigores. Aliquas etiam decussatas invenimus.
11.
Quibusdam autem placet et videtur, utique sub omnibus terminis signum inveniri
oportere. Quod ipsud voluntarium est. Si enim essent certae
leges aut consuetudines aut observationes, semper simile signum sub omnibus
terminis inveniretur: nunc, quoniam voluntarium est, aliquibus terminis nihil
subditum est, aliquibus vero aut cineres aut carbones aut testea aut vitrea
fracta aut asses subiectos aut calcem aut gypsum invenimus. quae res tamen, ut
supra diximus, voluntaria est. Carbo autem aut cinis quare inveniatur, una
certa ratio est, quae apud antiquos est quidem observata, postea vero neglecta;
unde aut diversa aut nulla signa inveniuntur. Cum enim terminos disponerent,
ipsos quidem lapides in solidam terram rectos conlocabant proxime ea loca, in
quibus fossis factis posituri eos erant, et unguento velaminibusque et coronis
eos ornabant. In fossis autem, in quibus eos posituri erant, sacrificio facto
hostiaque inmolata atque incensa facibus ardentibus, in fossa cooperti
sanguinem instillabant, eoque tura et fruges iactabant. Favos quoque et
vinum aliaque, quibus consuetudo est Termini sacrum fieri, in fossis
adiciebant. Consumptisque igne omnibus dapibus, super calentes reliquias
lapides conlocabant atque ita diligenti cura confirmabant. Adiectis etiam
quibusdam saxorum fragminibus circum calcabant, quo firmius starent.
12.
Tale ergo sacrificium
domini, inter quos fines dirimebantur, faciebant. Nam et si in trifinium, id
est in eum locum quem tres possessores adstringebant, si termini ponerentur,
omnes tres sacrum faciebant: quotque alii in confinio domini erant, omnes ex
convenientia terminos ponebant et sacrum faciebant, terminos autem convenientia
possessorum confirmabat. Nam in quibusdam regionibus iubemur vertices
amphorarum defixos inversos observare pro terminis.
|