1-relat | relig-xxii-
bold = Main text
Cap. grey = Comment text
1 [Title]| Capp. I-III~1.
2 [Title]| Capp. X-XII~10.
3 10 | infinitum non concurrunt. ~11.
4 11 | inaequali linea formata sunt. ~12.
5 [Title]| Capp. XIII-XV~13.
6 13 | circumferentiam cludet, minores. ~14.
7 14 | exilissima tenuitate finiuntur. ~15.
8 [Title]| Capp. XVI-XVIII~16.
9 16 | adiungitur aut aequatur. ~17.
10 17 | circularis linea intervenit. ~18.
11 [Title]| Capp. XIX-XXI~19.
12 1 | profutura iudicaveris. ~2.
13 19 | orthogonion appellant. ~20.
14 20 | eandem appellationem utamur. ~21.
15 [Title]| Capp. XXII-XXIV~22.
16 22 | cuiusdam ratione utamur. ~23.
17 23 | data linea rectum angulum. ~24
18 2 | qua quaeritur, tractemus. ~3.
19 [Title]| Capp. IV-VI~4.
20 4 | ut dimidiam aut tertiam. ~5.
21 5 | constrato semipedes IIII. ~6.
22 [Title]| Capp. VII-IX~7.
23 7 | octavam: erunt pedes.] ~8.
24 8 | materias, et his similia. ~9.
25 | ac
26 18 | intra formam posito omnes accedentes rectae lineae sunt inter
27 1 | ipsas armorum exercitationes accipere potuit. Et si meretur publica
28 1 | invento tuo operis decisa ad aciem parte ferramenti usus explicuit.
29 7 | Decempedis. Decempeda pedes X. Actibus. Actus habet pedes CXX.
30 12 | enormis, quae in omnem actum rectis angulis continetur;
31 13 | ordinata dimensionis lineae, acutos angulos faciet generis sui,
32 13 | rationalium sunt tria, rectum ebes acutum. Haec habent species VIIII;
33 1 | si illi parum diligentem adhibitam curam esse credideris et
34 19 | quadrilaterae, aliae singulis adiectis super hunc numerum plurilaterae
35 20 | plurilateras appellamus adiecto angulorum numero, ut sex
36 16 | cuius planitiae altitudo adiungitur aut aequatur. ~17.
37 15 | mensuram redigitur, quem admodum ipsius loci natura permittit,
38 1 | nequid deesset, ingenti animo admoveram vires. Intervenit clara
39 1 | quasi in omnibus templis adoratam post magnarum rerum experimenta,
40 15 | proxima est rectae lineae adque circumferenti circulari,
41 1 | commeandi ingens vallorum adsurgeret molis: hos invento tuo operis
42 16 | planitia duarum linearum adtingentium, sed et non in rectum positarum,
43 8 | per quae metimur agros, aedificiorum sola, ex quibus altitudo
44 1 | aequales quendam locum deposcat aemulatio, neminem magis conatibus
45 1 | proposui. Nam cum sibi inter aequales quendam locum deposcat aemulatio,
46 3 | est conplurium et inter se aequalium intervallorum longitudo
47 16 | altitudo adiungitur aut aequatur. ~17.
48 17 | habent multas in infinitum. Aeque multas ac varias figuras
49 7 | amforam trimodiam. In centuria agri iugera CC, modii DC. In
50 9 | naturam curvatur, ut in agris archifiniis solet. Decumanus
51 10 | Nam quidquid in agro mensorii operis causa ad
52 8 | habemus; per quae metimur agros, aedificiorum sola, ex quibus
53 | Alia
54 | aliqua
55 | aliquibus
56 | aliquo
57 | aliud
58 16 | rectum positarum, alterius ad alteram inclinatio. Solidus angulus
59 16 | non in rectum positarum, alterius ad alteram inclinatio. Solidus
60 8 | longitudinem et latitudinem et altitudinem. Hoc est rectum planum solidum.
61 1 | Expugnandorum deinde montium altitudines ut sciremus, venerabilis
62 7 | quadratus concavus capit amforam trimodiam. In centuria agri
63 20 | Graeci pentagonon appellant. Amplioribus quoque formis apud Graecos
64 1 | ut e septentrionali plaga annua vice transire permisit,
65 15 | iugis montium et divergiis aquarum fines observabuntur.~
66 15 | circulari, si terminibus arboribus notatis aut fossis aut viis
67 9 | naturam curvatur, ut in agris archifiniis solet. Decumanus est longitudo
68 21 | formae per quam frequenter archifiniorum agrorum quadratura concluditur
69 18 | in opere picturarum aut architectura. forma anguli unius ex tribus
70 11 | quorum similitudinem et arcifiniorum agrorum extremitas finitur,
71 1 | puto, liberalium studiorum ars ampla materia est; cui in
72 24 | disputavimus circuli ratio magis artificialis est, quae numeros non praefinit:
73 1 | scripta foliis et sparsa artis ordini inlaturus recollegi.
74 11 | linea est multiformis, velut arvorum aut iugorum aut fluminum;
75 | At
76 1 | servabitur, si illa vir tantae auctoritatis studentibus profutura iudicaveris. ~
77 20 | quantumcumque super hunc numerum auxeris, eandem appellationem utamur. ~
78 1 | nec quicquam aliud quam belli gloriam cogitabam. At postquam
79 9 | cardo, constitutis in unum binis rigoribus, singulis spatio
80 1 | intravimus, statim, Celse, Caesaris nostri opera mensurarum
81 2 | et quidquid pondere aut capacitate aut animo finitur mensuram
82 23 | circumferentem lineam a capite rectae lineae recta linea
83 23 | quolibet puncto qui per caput recta linea transeat rectam
84 9 | longitudo rationalis, itemque cardo, constitutis in unum binis
85 7 | In centuria agri iugera CC, modii DC. In circuitu ped.
86 7 | capit amforam trimodiam. In centuria agri iugera CC, modii DC.
87 1 | Erant dandi interveniente certo itineris spatio duo rigores
88 1 | credideris et in aliqua cessasse videbimur parte, non exiguum
89 22 | circumferentiarum parte chiasmi cuiusdam ratione utamur. ~
90 24 | rationem sublata circumferentia chiasmis utendum est. Nam quod ad
91 22 | Relato in utramque partem circino, aequali punctorum diastemate
92 7 | iugera CC, modii DC. In circuitu ped. VIIIIDC habet. In ea
93 15 | lineae adque circumferenti circulari, si terminibus arboribus
94 14 | scribantur, in partes quas circulorum conexio consumet medias
95 22 | aequali punctorum diastemate circulos scribere oportet, per quorum
96 18 | circuli unius pluriumve. Circulus autem est plana forma ab
97 1 | admoveram vires. Intervenit clara sacratissimi imperatoris
98 1 | mensurarum rationem exigere coeperunt. Erant dandi interveniente
99 1 | interveni, religiosius colere coepi, et ad consummandum hunc
100 1 | aliud quam belli gloriam cogitabam. At postquam primum hosticam
101 21 | quantacumque multitudine cogitaveris. [Qualemcumque rectorum
102 13 | inclinationem emiserit, similique cohibitione rectam lineam in occursum
103 1 | quibus interveni, religiosius colere coepi, et ad consummandum
104 1 | ordinati, quibus in tutelam commeandi ingens vallorum adsurgeret
105 15 | secundum suam inaequalitatem complures: omnes tamen illae inaequalitates
106 20 | heptagono et super hunc numerum compluribus. Has nos plurilateras appellamus
107 21 | angulorum formam rectis lineis comprehendere. ~
108 1 | aemulatio, neminem magis conatibus nostris profuturum credidi
109 7 | pedes solidos. Pes quadratus concavus capit amforam trimodiam.
110 9 | uni cuique possidendi ius concessum est, aut quo usque quisque
111 21 | archifiniorum agrorum quadratura concluditur ex rectis angulis [ex] pluribus
112 24 | dimensionis duae lineae concurrerint, normam facturas.] ~
113 10 | partem in infinitum non concurrunt. ~11.
114 1 | occupatus, species qualitates condiciones modos et numeros excussi.
115 14 | fuerint aequali diastemate conexi, intra scriptos angulos
116 14 | in partes quas circulorum conexio consumet medias divident.
117 2 | mensurarum appellationes conferamus. [Nam mensura non tantum
118 1 | rudimenta deponat, tecum conferat quidquid a me inter ipsas
119 3 | Mensura est conplurium et inter se aequalium intervallorum
120 15 | inaequalitates rationalibus lineis conprehendi et dividi possunt. [Flexuosa
121 18 | plana forma ab una linea conprehensa, ad quam ab uno signo intra
122 13 | id est ex rectis lineis conprehensus, qui Latine normalis appellatur.
123 13 | habeat. Acutus angulus est conpressior recto; qui si a recta linea,
124 1 | non exiguum laboris mei consequar fructum, quod te monente
125 11 | ferens, cuius incessus a conspectu signorum suorum distabit.
126 9 | rationalis, itemque cardo, constitutis in unum binis rigoribus,
127 13 | secundum hanc positionem constitutus fuerit, perpendicularem
128 5 | porrecto semipedes duo. In pede constrato semipedes IIII. ~6.
129 8 | epipedon appellant, nos constratos pedes; in quo longitudinem
130 24 | normationem pertinet, vulgaris consuetudinis est sex octo et decem: haec
131 14 | quas circulorum conexio consumet medias divident. Ebetes
132 1 | religiosius colere coepi, et ad consummandum hunc librum velut ad vota
133 1 | non potuerit eo tempore consummari, quo genus hoc instrumenti
134 9 | omnium extremitatium finitima contemplatio. Signum autem sine parte
135 1 | potuit. Et si meretur publica conversatione sufferre universorum oculos,
136 15 | autem linea sicut elicis aut cornualis.] Nam flexuosa linea ad
137 8 | ex quibus altitudo aut crassitudo non proponitur, ut opera
138 1 | diligentem adhibitam curam esse credideris et in aliqua cessasse videbimur
139 1 | conatibus nostris profuturum credidi quam qui inter eos in hac
140 7 | Pedibus. Pes palmos IIII. Cubitis. Cubitus pedem semis. Gradibus.
141 7 | cubita DC per DC. Pedes ut in cubitos redigamus, semper duco octies,
142 | cui
143 9 | Extremitas est quo usque uni cuique possidendi ius concessum
144 22 | circumferentiarum parte chiasmi cuiusdam ratione utamur. ~23.
145 1 | plurimum possit. Itaque quo cultior in quorundam notitiam veniat,
146 | cum
147 1 | dum armorum magis exerceor cura, totum hoc negotium velut
148 1 | parum diligentem adhibitam curam esse credideris et in aliqua
149 9 | secundum locorum naturam curvatur, ut in agris archifiniis
150 6 | habet pedes DCXXV, passus CXXV. Miliarium habet passus
151 1 | maximus imperator victoria Daciam proxime reseravit, statim
152 1 | exigere coeperunt. Erant dandi interveniente certo itineris
153 20 | Graecos nomina ab angulis dantur, ut hexagono heptagono et
154 24 | consuetudinis est sex octo et decem: haec de qua supra disputavimus
155 3 | per pedem decempeda, per decempedam actus, per passum stadium,
156 7 | Passibus. Passus habet pedes V. Decempedis. Decempeda pedes X. Actibus.
157 1 | hos invento tuo operis decisa ad aciem parte ferramenti
158 9 | agris archifiniis solet. Decumanus est longitudo rationalis,
159 1 | in hac modica re nequid deesset, ingenti animo admoveram
160 1 | apud te tirocinii rudimenta deponat, tecum conferat quidquid
161 1 | inter aequales quendam locum deposcat aemulatio, neminem magis
162 9 | observatio et oritur et desinit signo. Signum est cuius
163 1 | pertinet, fluminum latitudines dicere, etiam si hostis infestare
164 5 | digitum unum et tertiam partem digiti. Palmus habet digitos IIII,
165 7 | aguntur generibus duodecim. Digitis. Digitus est in pede pars
166 1 | ut sciremus, venerabilis diis ratio monstrabat. Quam ego
167 1 | incipiat: quod si illi parum diligentem adhibitam curam esse credideris
168 13 | Quaecumque autem linea in dimensione medium secans circulum per
169 4 | partibus respondemus, ut dimidiam aut tertiam. ~5.
170 1 | ferventibus studiis nostris disparatum est. Omnium enim, ut puto,
171 24 | decem: haec de qua supra disputavimus circuli ratio magis artificialis
172 11 | conspectu signorum suorum distabit. Flexuosa linea est multiformis,
173 15 | viis aut iugis montium et divergiis aquarum fines observabuntur.~
174 14 | conexio consumet medias divident. Ebetes angulos exteriores,
175 15 | rationalibus lineis conprehendi et dividi possunt. [Flexuosa autem
176 13 | utraque parte pares angulos dividit; ebes et acutus ideo quod
177 16 | angulus est in planitia duarum linearum adtingentium, sed
178 23 | si ab eadem recta linea ducenda fuerit quae rectum angulum
179 22 | Ex data recta linea ducere posito signo . . . ~. . .
180 7 | prostratus sic observabitur. Ducis longitudinem per latitudinem:
181 | dum
182 7 | pedes redigamus, semper duco duodecies, et sumo partem octavam:
183 | ea
184 20 | super hunc numerum auxeris, eandem appellationem utamur. ~21.
185 13 | lineam in occursum exceperit, efficiet triangulum qui perpendicularem
186 23 | linea transeat rectam lineam eicere, per cuius signum quod est
187 10 | eadem planitia positae et eiectae in utramque partem in infinitum
188 | eius
189 15 | Flexuosa autem linea sicut elicis aut cornualis.] Nam flexuosa
190 7 | longitudinem per latitudinem: facit embadon. Pes quadratus sic observabitur.
191 13 | secundum suam inclinationem emiserit, similique cohibitione rectam
192 | eos
193 8 | similia. Planum est quod Greci epipedon appellant, nos constratos
194 2 | aut animo finitur mensuram eque quam longitudinem appellant.]
195 | Erant
196 | esse
197 | etiam
198 24 | praefinit: habemus enim apud Eucliden, quocumque loco ad circumferentem
199 13 | acuta. Rectus angulus est euthygrammos, id est ex rectis lineis
200 13 | est plus normalis, hoc est excedens recti anguli positionem,
201 13 | rectam lineam in occursum exceperit, efficiet triangulum qui
202 1 | habeat apud te quandam excusationem, quod non potuerit eo tempore
203 1 | condiciones modos et numeros excussi. Per que satis ampla mediocritatis
204 1 | seduceret. Nam dum armorum magis exerceor cura, totum hoc negotium
205 1 | a me inter ipsas armorum exercitationes accipere potuit. Et si meretur
206 14 | diastemate duo circuli pares exeunt, ad conexionem circumferentiarum
207 1 | opera mensurarum rationem exigere coeperunt. Erant dandi interveniente
208 1 | cessasse videbimur parte, non exiguum laboris mei consequar fructum,
209 14 | Lunati autem acuti, quod exilissima tenuitate finiuntur. ~15.
210 1 | malignorum lucri fecerim existimationem. quaeso itaque, si non est
211 1 | sacratissimi imperatoris nostri expeditio, quae me ab ipsa scribendi
212 1 | adoratam post magnarum rerum experimenta, quibus interveni, religiosius
213 1 | aciem parte ferramenti usus explicuit. Nam quod ad synopsim pontium
214 1 | proxima ripa poteramus. Expugnandorum deinde montium altitudines
215 13 | fuerit, perpendicularem extra finitimas lineas habeat.
216 24 | utendum est. Nam quod ad extremam lineae normationem pertinet,
217 12 | angulorum ratione secundum ipsam extremitatem subtenditur. ~
218 23 | fuerit quae rectum angulum faciat, ex quolibet puncto qui
219 14 | interiores rectos angulos facient; ebetes exteriores, qui
220 24 | lineae concurrerint, normam facturas.] ~
221 1 | monente malignorum lucri fecerim existimationem. quaeso itaque,
222 13 | ex ordine angulos pares fecerit, et singuli anguli recti
223 1 | operis decisa ad aciem parte ferramenti usus explicuit. Nam quod
224 1 | quo genus hoc instrumenti ferventibus studiis nostris disparatum
225 1 | quae me ab ipsa scribendi festinatione seduceret. Nam dum armorum
226 1 | ad te primum liber iste festinet, apud te tirocinii rudimenta
227 17 | Aeque multas ac varias figuras habent formae, quotiens
228 10 | mensorii operis causa ad finem rectum fuerit, rigor appellatur:
229 17 | sub aliquo aut aliquibus finibus continetur. Formarum genera
230 3 | intervallorum longitudo finita, ut pes per unciam, per
231 9 | est omnium extremitatium finitima contemplatio. Signum autem
232 13 | fuerit, perpendicularem extra finitimas lineas habeat. Acutus angulus
233 14 | quod exilissima tenuitate finiuntur. ~15.
234 17 | habent formae, quotiens flexuosae lineae rationalis sive recta
235 17 | multitudinis infinitae. Flexuosarum linearum formae species
236 11 | rectum, circum ferens, flexuosum. Recta linea est quae aequaliter
237 1 | ordini inlaturus recollegi. Foedum enim mihi videbatur, si
238 1 | et multa velut scripta foliis et sparsa artis ordini inlaturus
239 11 | quae natura inaequali linea formata sunt. ~12.
240 20 | appellant. Amplioribus quoque formis apud Graecos nomina ab angulis
241 15 | terminibus arboribus notatis aut fossis aut viis aut iugis montium
242 21 | species est formae per quam frequenter archifiniorum agrorum quadratura
243 1 | exiguum laboris mei consequar fructum, quod te monente malignorum
244 14 | tres circuli pares inter se fuerint aequali diastemate conexi,
245 17 | Quintum quod ex rectis. Horum generum sunt species multitudinis
246 1 | tempore consummari, quo genus hoc instrumenti ferventibus
247 12 | Summitas est secundum geometricam appellationem quae longitudinem
248 1 | quicquam aliud quam belli gloriam cogitabam. At postquam primum
249 7 | Cubitis. Cubitus pedem semis. Gradibus. Gradus habet pedes II.
250 20 | Amplioribus quoque formis apud Graecos nomina ab angulis dantur,
251 8 | similia. Planum est quod Greci epipedon appellant, nos
252 13 | perpendicularem intra tres lineas habebit. Rectus ergo angulus est
253 14 | scriptos angulos pares alternos habebunt, per quorum signa si rectae
254 18 | circulis forma sine angulo, ut harenae ex quattuor circulis; ex
255 4 | stadium miliarium. Minima pars harum mensurarum est digitus:
256 20 | hunc numerum compluribus. Has nos plurilateras appellamus
257 20 | angulis dantur, ut hexagono heptagono et super hunc numerum compluribus.
258 20 | nomina ab angulis dantur, ut hexagono heptagono et super hunc
259 1 | vallorum adsurgeret molis: hos invento tuo operis decisa
260 1 | cogitabam. At postquam primum hosticam terram intravimus, statim,
261 1 | latitudines dicere, etiam si hostis infestare voluisset, ex
262 | huic
263 [Title]| Capp. I-III~1.
264 | id
265 7 | Gradibus. Gradus habet pedes II. Passibus. Passus habet
266 | illa
267 15 | inaequalitatem complures: omnes tamen illae inaequalitates rationalibus
268 | illi
269 10 | appellatur: quidquid ad horum imitationem in forma scribitur, linea
270 1 | properavi. Postquam ergo maximus imperator victoria Daciam proxime
271 1 | Intervenit clara sacratissimi imperatoris nostri expeditio, quae me
272 11 | rerum similiter, quae natura inaequali linea formata sunt. ~12.
273 15 | angulorum secundum suam inaequalitatem complures: omnes tamen illae
274 15 | complures: omnes tamen illae inaequalitates rationalibus lineis conprehendi
275 8 | proponitur, ut opera tectoria, inauraturas, tabulas, et his similia.
276 11 | est; circum ferens, cuius incessus a conspectu signorum suorum
277 1 | oculos, a te potissimum incipiat: quod si illi parum diligentem
278 9 | est initium, a quo omnia incipiunt. Extremitas est quo usque
279 16 | positarum, alterius ad alteram inclinatio. Solidus angulus est cuius
280 13 | rectam lineam secundum suam inclinationem emiserit, similique cohibitione
281 14 | qui inter rectos et ebetes includuntur. Circumferentium linearum
282 13 | linea intra semicirculum inferiores facit angulos maiores: nam
283 1 | dicere, etiam si hostis infestare voluisset, ex proxima ripa
284 17 | sunt species multitudinis infinitae. Flexuosarum linearum formae
285 | infra
286 1 | quibus in tutelam commeandi ingens vallorum adsurgeret molis:
287 1 | modica re nequid deesset, ingenti animo admoveram vires. Intervenit
288 9 | Signum autem sine parte est initium, a quo omnia incipiunt.
289 13 | linea perpendiculari fuerit iniuncta, efficit triangulum recto
290 15 | Quibus si flexuosa linea iniungatur, faciet species angulorum
291 1 | foliis et sparsa artis ordini inlaturus recollegi. Foedum enim mihi
292 1 | primum sedulitatis meae inpendium iudiciis tuis offerre proposui.
293 1 | quaeso itaque, si non est inprobum, habeat apud te quandam
294 13 | perpendicularis eius lineae super quam insistit est. Cuius sede si subtendens
295 1 | consummari, quo genus hoc instrumenti ferventibus studiis nostris
296 13 | punctum semicirculi transiet interiacebit. Quotiens intra semicirculum
297 14 | conexionem circumferentiarum interiores rectos angulos facient;
298 1 | hoc negotium velut oblitus intermiseram, nec quicquam aliud quam
299 1 | genera angulorum quot sint interrogatus responderem 'multa': ideoque
300 3 | conplurium et inter se aequalium intervallorum longitudo finita, ut pes
301 1 | rerum experimenta, quibus interveni, religiosius colere coepi,
302 22 | forma circularis linea non interveniat rectis, a circumferentiarum
303 1 | postquam primum hosticam terram intravimus, statim, Celse, Caesaris
304 1 | vallorum adsurgeret molis: hos invento tuo operis decisa ad aciem
305 | ipsa
306 | ipsam
307 1 | conferat quidquid a me inter ipsas armorum exercitationes accipere
308 | ipsius
309 | ista
310 | iste
311 9 | est longitudo rationalis, itemque cardo, constitutis in unum
312 1 | auctoritatis studentibus profutura iudicaveris. ~2.
313 1 | sedulitatis meae inpendium iudiciis tuis offerre proposui. Nam
314 7 | trimodiam. In centuria agri iugera CC, modii DC. In circuitu
315 15 | aut fossis aut viis aut iugis montium et divergiis aquarum
316 11 | multiformis, velut arvorum aut iugorum aut fluminum; in quorum
317 9 | usque uni cuique possidendi ius concessum est, aut quo usque
318 [Title]| Capp. IV-VI~4.
319 8 | structuras, pilarum pyramidum aut lapidum materias, et his similia. ~
320 18 | circumferentium formae sine angulo lateris unius, duorum angulorum
321 13 | lineis conprehensus, qui Latine normalis appellatur. Quotiens
322 1 | pontium pertinet, fluminum latitudines dicere, etiam si hostis
323 6 | habet longitudinis ped. CXX, Latitudinis ped. CXX. Stadium habet
324 1 | perlaturus ad te primum liber iste festinet, apud te tirocinii
325 1 | est. Omnium enim, ut puto, liberalium studiorum ars ampla materia
326 1 | et ad consummandum hunc librum velut ad vota reddenda properavi.
327 15 | redigitur, quem admodum ipsius loci natura permittit, qua proxima
328 9 | flexus, quidquid secundum locorum naturam curvatur, ut in
329 1 | sibi inter aequales quendam locum deposcat aemulatio, neminem
330 8 | stadia, miliaria, fluminum longitudines, et his similia. Planum
331 6 | habet pedes X. Actus habet longitudinis ped. CXX, Latitudinis ped.
332 2 | mensura non tantum ista de qua loquimur appellatur, sed et quidquid
333 1 | quod te monente malignorum lucri fecerim existimationem.
334 1 | omnibus templis adoratam post magnarum rerum experimenta, quibus
335 1 | fructum, quod te monente malignorum lucri fecerim existimationem.
336 1 | penes te studiorum nostrorum manere summam, ideoque primum sedulitatis
337 18 | tribus circinis, ut in opere marmoreo. Duorum angulorum forma
338 1 | liberalium studiorum ars ampla materia est; cui in hac modica re
339 8 | pilarum pyramidum aut lapidum materias, et his similia. ~9.
340 1 | properavi. Postquam ergo maximus imperator victoria Daciam
341 14 | circulorum conexio consumet medias divident. Ebetes angulos
342 1 | excussi. Per que satis ampla mediocritatis meae opinio servabitur,
343 | mei
344 10 | Nam quidquid in agro mensorii operis causa ad finem rectum
345 1 | exercitationes accipere potuit. Et si meretur publica conversatione sufferre
346 4 | siquid enim infra digitum metiamur, partibus respondemus, ut
347 7 | Longitudinem per latitudinem metiemur, deinde per crassitudinem:
348 12 | Omnium autem summitatium metiundi observationes sunt duae,
349 | meum
350 | mihi
351 6 | Miliarium habet passus mille, milia pedum V, stadios VIII.~
352 8 | lineas, porticus, stadia, miliaria, fluminum longitudines,
353 7 | Stadium habet pedes DCXXV. Miliariis. Miliarium habet p. V. Pes
354 6 | Miliarium habet passus mille, milia pedum V, stadios
355 4 | actus stadium miliarium. Minima pars harum mensurarum est
356 13 | circumferentiam cludet, minores. ~14.
357 12 | continetur; liquis, quae minuendi laboris causa et salva rectorum
358 | minus
359 1 | materia est; cui in hac modica re nequid deesset, ingenti
360 7 | centuria agri iugera CC, modii DC. In circuitu ped. VIIIIDC
361 | modo
362 1 | species qualitates condiciones modos et numeros excussi. Per
363 | modum
364 1 | ingens vallorum adsurgeret molis: hos invento tuo operis
365 1 | consequar fructum, quod te monente malignorum lucri fecerim
366 1 | venerabilis diis ratio monstrabat. Quam ego quasi in omnibus
367 11 | agrorum extremitas finitur, et multarum rerum similiter, quae natura
368 11 | distabit. Flexuosa linea est multiformis, velut arvorum aut iugorum
369 21 | numerum in quantacumque multitudine cogitaveris. [Qualemcumque
370 17 | Horum generum sunt species multitudinis infinitae. Flexuosarum linearum
371 9 | quidquid secundum locorum naturam curvatur, ut in agris archifiniis
372 | nec
373 1 | exerceor cura, totum hoc negotium velut oblitus intermiseram,
374 1 | locum deposcat aemulatio, neminem magis conatibus nostris
375 20 | quoque formis apud Graecos nomina ab angulis dantur, ut hexagono
376 22 | recta linea transeat factura normales in data linea angulos. Sed
377 24 | duae lineae concurrerint, normam facturas.] ~
378 24 | quod ad extremam lineae normationem pertinet, vulgaris consuetudinis
379 | nostram
380 1 | Celse, penes te studiorum nostrorum manere summam, ideoque primum
381 1 | notitiam veniat, omnia tibi nota perlaturus ad te primum
382 15 | si terminibus arboribus notatis aut fossis aut viis aut
383 1 | quo cultior in quorundam notitiam veniat, omnia tibi nota
384 1 | Notum est omnibus, Celse, penes
385 | nulla
386 20 | appellamus adiecto angulorum numero, ut sex angulorum et septem.
387 1 | totum hoc negotium velut oblitus intermiseram, nec quicquam
388 15 | divergiis aquarum fines observabuntur.~
389 9 | Omnis autem mensurarum observatio et oritur et desinit signo.
390 12 | autem summitatium metiundi observationes sunt duae, enormis et liquis;
391 9 | duo, unum quod per rigorem observatur, alterum quod per flexus.
392 1 | pertinentium, in quantum potui occupatus, species qualitates condiciones
393 13 | cohibitione rectam lineam in occursum exceperit, efficiet triangulum
394 7 | duodecies, et sumo partem octavam: erunt pedes.] ~8.
395 7 | cubitos redigamus, semper duco octies, et sumo partem XII: erunt
396 24 | vulgaris consuetudinis est sex octo et decem: haec de qua supra
397 1 | conversatione sufferre universorum oculos, a te potissimum incipiat:
398 1 | inpendium iudiciis tuis offerre proposui. Nam cum sibi inter
399 | omnem
400 1 | ampla mediocritatis meae opinio servabitur, si illa vir
401 22 | diastemate circulos scribere oportet, per quorum conexionem recta
402 10 | lineae autem fines signa. Ordinatae rectae lineae sunt quae
403 1 | itineris spatio duo rigores ordinati, quibus in tutelam commeandi
404 13 | super recta linea stans ex ordine angulos pares fecerit, et
405 1 | scripta foliis et sparsa artis ordini inlaturus recollegi. Foedum
406 9 | mensurarum observatio et oritur et desinit signo. Signum
407 19 | recto angulo, quod Graeci orthogonion appellant. ~20.
408 1 | studium meum tamquam ad otium sum reversus, et multa velut
409 7 | Miliariis. Miliarium habet p. V. Pes prostratus sic observabitur.
410 7 | Uncia est in pede pars XII. Palmis. Palmus IIII. Sextantibus.
411 8 | crassitudinem metimur, ut parietum structuras, pilarum pyramidum
412 14 | lineae intra scribantur, in partes quas circulorum conexio
413 4 | infra digitum metiamur, partibus respondemus, ut dimidiam
414 1 | potissimum incipiat: quod si illi parum diligentem adhibitam curam
415 7 | Gradus habet pedes II. Passibus. Passus habet pedes V. Decempedis.
416 3 | per decempedam actus, per passum stadium, per stadium miliarium,
417 7 | uncias VIIII, digitos XII. Pedibus. Pes palmos IIII. Cubitis.
418 1 | Notum est omnibus, Celse, penes te studiorum nostrorum manere
419 20 | Quinque, quam formam Graeci pentagonon appellant. Amplioribus quoque
420 1 | veniat, omnia tibi nota perlaturus ad te primum liber iste
421 1 | plaga annua vice transire permisit, ego ad studium meum tamquam
422 15 | admodum ipsius loci natura permittit, qua proxima est rectae
423 13 | sede si subtendens linea perpendiculari fuerit iniuncta, efficit
424 13 | anguli recti sunt, et stans perpendicularis eius lineae super quam insistit
425 9 | veluti in modum lineae rectum perspicitur; per flexus, quidquid secundum
426 6 | quinque. Decempeda, quae eadem pertica appellatur, habet pedes
427 1 | ad professionem nostram pertinentium, in quantum potui occupatus,
428 13 | punctum ad circumferentiam pervenit, medium secat circulum et
429 18 | quam quinque, ut in opere picturarum aut architectura. forma
430 8 | ut parietum structuras, pilarum pyramidum aut lapidum materias,
431 1 | statim ut e septentrionali plaga annua vice transire permisit,
432 16 | omnis species capit duas, planam et solidam. Planus angulus
433 19 | Planarum autem et rectis lineis comprehensarum
434 16 | Solidus angulus est cuius planitiae altitudo adiungitur aut
435 16 | duas, planam et solidam. Planus angulus est in planitia
436 20 | numerum compluribus. Has nos plurilateras appellamus adiecto angulorum
437 18 | sine angulo circuli unius pluriumve. Circulus autem est plana
438 2 | appellatur, sed et quidquid pondere aut capacitate aut animo
439 1 | explicuit. Nam quod ad synopsim pontium pertinet, fluminum latitudines
440 5 | XII, digitos XVI. In pede porrecto semipedes duo. In pede constrato
441 8 | latitudine metimur, ut lineas, porticus, stadia, miliaria, fluminum
442 10 | sunt quae in eadem planitia positae et eiectae in utramque partem
443 16 | adtingentium, sed et non in rectum positarum, alterius ad alteram inclinatio.
444 9 | est quo usque uni cuique possidendi ius concessum est, aut quo
445 1 | eos in hac parte plurimum possit. Itaque quo cultior in quorundam
446 15 | lineis conprehendi et dividi possunt. [Flexuosa autem linea sicut
447 | post
448 1 | voluisset, ex proxima ripa poteramus. Expugnandorum deinde montium
449 1 | universorum oculos, a te potissimum incipiat: quod si illi parum
450 1 | quandam excusationem, quod non potuerit eo tempore consummari, quo
451 1 | pertinentium, in quantum potui occupatus, species qualitates
452 1 | exercitationes accipere potuit. Et si meretur publica conversatione
453 24 | artificialis est, quae numeros non praefinit: habemus enim apud Eucliden,
454 2 | Ergo nequid nos praeterisse videamur, omnium mensurarum
455 1 | multa': ideoque rerum ad professionem nostram pertinentium, in
456 1 | auctoritatis studentibus profutura iudicaveris. ~2.
457 1 | magis conatibus nostris profuturum credidi quam qui inter eos
458 1 | librum velut ad vota reddenda properavi. Postquam ergo maximus imperator
459 8 | altitudo aut crassitudo non proponitur, ut opera tectoria, inauraturas,
460 1 | inpendium iudiciis tuis offerre proposui. Nam cum sibi inter aequales
461 7 | Miliarium habet p. V. Pes prostratus sic observabitur. Ducis
462 1 | imperator victoria Daciam proxime reseravit, statim ut e septentrionali
463 1 | accipere potuit. Et si meretur publica conversatione sufferre universorum
464 23 | angulum faciat, ex quolibet puncto qui per caput recta linea
465 1 | disparatum est. Omnium enim, ut puto, liberalium studiorum ars
466 8 | parietum structuras, pilarum pyramidum aut lapidum materias, et
467 6 | In pede quadrato semipedes VIII. Cubitus
468 8 | Graeci stereon appellant, nos quadratos pedes appellamus; cuius
469 21 | frequenter archifiniorum agrorum quadratura concluditur ex rectis angulis [
470 18 | circumferentibus et recta. Quadrilatera forma est quattuor laterum
471 19 | aliae sunt trilaterae, aliae quadrilaterae, aliae singulis adiectis
472 2 | ergo mensura sit de qua quaeritur, tractemus. ~3.
473 1 | fecerim existimationem. quaeso itaque, si non est inprobum,
474 21 | multitudine cogitaveris. [Qualemcumque rectorum angulorum formam
475 20 | quattuor rectis lineis sub qualicumque specie continetur . . . ~. . . ~
476 1 | potui occupatus, species qualitates condiciones modos et numeros
477 1 | inprobum, habeat apud te quandam excusationem, quod non potuerit
478 21 | accedentibus super hunc numerum in quantacumque multitudine cogitaveris. [
479 | quantum
480 | quantumcumque
481 17 | quod ex circumferentibus. Quartum quod ex circumferentibus
482 | quas
483 | quasi
484 | quem
485 1 | cum sibi inter aequales quendam locum deposcat aemulatio,
486 | quicquam
487 | Quid
488 17 | circumferentibus et rectis. Quintum quod ex rectis. Horum generum
489 | quisque
490 | quocumque
491 | quolibet
492 | quoniam
493 | quoque
494 1 | possit. Itaque quo cultior in quorundam notitiam veniat, omnia tibi
495 | quot
496 1 | materia est; cui in hac modica re nequid deesset, ingenti
497 1 | sparsa artis ordini inlaturus recollegi. Foedum enim mihi videbatur,
498 1 | hunc librum velut ad vota reddenda properavi. Postquam ergo
499 15 | flexuosa linea ad mensuram redigitur, quem admodum ipsius loci
500 22 | posito signo . . . ~. . . Relato in utramque partem circino,
|