Table of Contents | Words: Alphabetical - Frequency - Inverse - Length - Statistics | Help | IntraText Library
Sextus Iulius Frontinus
De agrorum qualitate

IntraText - Concordances

(Hapax - words occurring once)
10-norma | nostr-xv

                                                       bold = Main text
    Cap. Par.                                          grey = Comment text
1 con, 10| 10-~ ~De subsicivis controversia 2 con, 11| 11-~ ~De locis publicis sive 3 con, 12| 12-~ ~De locis relictis et 4 con, 13| 13-~ ~De locis sacris et religiosis 5 con, 14| 14-~ ~De aquae pluviae transitu 6 con, 15| 15-~ ~De itineribus controversia 7 con, 16| 16-~ ~Est et controversiae 8 con, 17| 17-~ ~Limitum prima origo, 9 con, 18| 18-~ ~Ab hoc fundamento maiores 10 con, 19| 19-~ ~Postea hoc ignorantes 11 con, 20| 20-~ ~Ab his duobus omnes agri 12 con, 21| 21-~ ~Haec vocabula in lege, 13 con, 22| 22-~ ~Primum agri modum fecerunt 14 con, 23| 23-~ ~Optima ergo ac rationalis 15 con, 24| 24-~ ~Sunt et aliae limitum 16 con, 25| 25-~ ~Principium artis mensoriae 17 con, 26| 26-~ ~Haec ubique una ratione 18 con, 27| 27-~ ~Cuiuscumque loci mensura 19 con, 28| 28-~ ~Si fuerit ergo vallis 20 con, 29| 29-~ ~Conpressiorem autem vallem 21 con, 30| 30-~ ~Cultellandi ratio quae 22 con, 31| 31-~ ~Quod si monti ordinata 23 con, 4| 4-~ ~De fine similis est controversia [ 24 con, 5| 5-~ ~De modo controversia 25 con, 6| 6-~ ~De proprietate controversia 26 con, 7| 7-~ ~Nam et per hereditates 27 con, 8| 8-~ ~De alluvione fit controversia 28 con, 9| 9-~ ~De iure territorii controversia 29 con, 6| cultorum agrorum silvae absunt in montibus ultra quartum 30 con, 5| citra cardinem quartum, acceperit sortis suae partes tres 31 con, 12| conditoris [relicta] limites non acceperunt. Haec sunt iuris subsicivorum. 32 pre, 2| a subsecante linea nomen accepit [subsicivum]. Subsicivorum 33 con, 23| eo tempore, quo mensura acta est, oriebatur. Et multi, 34 con, 22| decempedas esse voluerunt. <IV> actibus conclusum locum primum appellatum 35 pre, 2| et reliquarum mensurarum actu quidquid inter normalem 36 con, 25| postulationum, podismis suis adaeramus, et adscriptis spatio suo 37 con, 28| ut sescontrario aequemus, adficta ante linea ad capitulum 38 con, 16| fructum iactaverunt, inter adfines movent disputationem. ~ 39 con, 26| quidquid occurrerit transeamus; adhibere deinde metiundi diligentiam, 40 | adhuc 41 con, 24| quidquid huic universitati adplicitum est ex alterius civitatis 42 con, 28| ipsam moetis ad ferramentum adpositis erit descendendum. Cuius 43 con, 25| podismis suis adaeramus, et adscriptis spatio suo finibus ipsam 44 pre, 3| subsicivorum in eius qui adsignare potuerit remanet potestate.~ 45 con, 28| cultrum locatam perpendiculus adsignat. Nam quotiens sine linea 46 pre, 1| tres: una agri divisi et adsignati, altera mensura per extremitatem 47 con, 9| moenium extremae perticae adsignatione inclusa; sicut in Piceno 48 pre, 2| subsicivorum, quod in mediis adsignationibus et integris centuriis intervenit. 49 con, 12| controversia est in agris adsignatis. Relicta autem loca sunt, 50 con, 5| controversia est in agro adsignato: agitur enim de antiquorum 51 pre, 2| duo: unum quod in extremis adsignatorum agrorum finibus centuria 52 con, 30| terrae obliquitatem crescendo adterit, nec maiorem numerum occupat 53 con, 9| pars finium coloniae est adtributa, aliqua portio moenium extremae 54 con, 19| ortum spectant, sed ita adversi sunt, ut sint contra septentrionem; 55 con, 27| succidere non oportet, <item> aedificia, maceriae, petrae aut montes 56 con, 13| publicorum in montibus aut aedium, quibus secundum instrumentum 57 con, 30| et ad planitiae redigimus aequalitatem]. Hanc nobis ipsa seminum 58 con, 28| linea ad capitulum perticae aequaliter ad perpendiculum cultellare 59 con, 12| subsicivorum. Extraclusa loca sunt aeque iuris subsicivorum, quae 60 con, 28| incessum ut sescontrario aequemus, adficta ante linea ad capitulum 61 con, 26| effectum laterum longitudine aequet; ferramento primo uti et 62 con, 30| terra quidquid nascitur in aere rectum existit et illam 63 con, 27| Cuiuscumque loci mensura agenda fuerit, eum circumire ante 64 con, 25| Principium artis mensoriae in agendis positum est experimento. 65 con, 28| ergo vallis quae conspectum agentis exsuperet, per ipsam moetis 66 con, 9| unam urbani soli, alteram agrestis, quod in tutelam rei fuerit 67 pre, 1| privatorum agrorum mensurae aguntur. Hunc agrum multis locis 68 pre, 2| Nam ager arcifinius, sicut ait Varro, ab arcendis hostibus 69 | aliae 70 | alibi 71 | Alii 72 | aliis 73 | alio 74 | aliquis 75 con, 10| perticae possessor proximus aliusve detinebit, ad subsicivorum 76 con, 18| quem vocaverunt decimanum; alterum a meridiano ad septentrionem, 77 con, 1| duae, finis et locus. Harum alterutra continetur quidquid ex agro 78 con, 16| quotiens inclinatae in alterutram partem fructum iactaverunt, 79 con, 11| aliquis possederit; ut alveum fluminis veterem populi 80 con, 9| nullo iure a publico poterit amovere]. Habet autem condiciones 81 con, 20| Reliqui limites fiebant angustiores et inter se distabant paribus 82 con, 22| diei XII horas, XII menses anni, XII decempedas esse voluerunt. < 83 con, 17| et> a meridiano ultra antica, citra postica nominaverunt. ~ 84 con, 9| relatum]. - Nam non omnia antiqua municipia habent suum privilegium. [ 85 pre, 2| continetur. Finitur secundum antiquam observationem fluminibus, 86 con, 18| duoviginti] quod dicebant antiqui, nunc dicitur dipondium [ 87 con, 5| adsignato: agitur enim de antiquorum nominum propria defensione; 88 con, 17| partes diviserunt, dextram apellaverunt <quae> septentrioni subiaceret, 89 pre, 2| extremitatem interest subsicivum appellamus.~ 90 con, 6| locis in Italia communia appellantur, quibusdam provinciis pro 91 con, 21| dicuntur. Limites autem appellati transversi sunt a limo, [ 92 con, 9| appellant. Sed si rationem appellationis huius tractemus, territorium 93 pre, 2| ab arcendis hostibus est appellatus: qui postea interventu litium 94 con, 18| septentrionem, quem cardinem appellaverunt. Decimanus autem dividebat 95 con, 1| sacris et religiosis, de aqua pluvia arcenda, de itineribus. ~ 96 pre, 2| arboribus ante missis, aquarum divergiis et si qua loca 97 con, 12| locorum iniquitate sive arbitrio conditoris [relicta] limites 98 con, 27| valles, loca confragosa, arbores quas propter moram aut fructum 99 con, 1| religiosis, de aqua pluvia arcenda, de itineribus. ~ 100 pre, 2| arcifinius, sicut ait Varro, ab arcendis hostibus est appellatus: 101 con, 17| spectaret, sicut quidam carpiunt architecti delubra in occidentem recte 102 pre, 1| extremitatem conprehensi, tertia arcifini, qui nulla mensura continetur. 103 con, 4| quidquid per flexus, quibus arcifinii agri continentur, ut per 104 con, 25| deinde extremitatium partes, areas tangentium nostrarum postulationum, 105 con, 24| pertinent [, hoc est ad artem nostram]. Solum autem quodcumque 106 pre, 1| similitudinem, qua in provinciis arva publica coluntur. Ager est 107 con, 4| continentur, ut per extrema arvi aut promuntoria aut summa 108 con, 9| Praetuttianorum quandam oppidi partem Asculanorum fine circum dari. [Quod 109 con, 15| iure ordinario finitur, in assignatis mensurarum ratione. Omnes 110 con, 2| non conveniunt, diversas attiguis possessoribus faciunt controversias, 111 con, 12| sicut in Lusitania finibus Augustinorum. ~ 112 con, 9| quamvis habita oratione divus Augustus de statu municipiorum tractaverit, 113 pre, 1| sicut in Campania Suessae Auruncae. Quidquid autem secundum 114 con, 22| sint in omnes partes actus bini in hunc modum. Quidam primum 115 con, 18| caeli est. [Nam sine dubio caelum vertitur in septentrionali 116 con, 19| septentrionem; ut in agro Campano qui est circa Capuam, ubi 117 con, 31| capiat, quod pares ei in campo limites, recte cultellabitur. ~ 118 con, 31| totidem arborum ordines, capiat, quod pares ei in campo 119 con, 28| aequemus, adficta ante linea ad capitulum perticae aequaliter ad perpendiculum 120 con, 19| agro Campano qui est circa Capuam, ubi est kardo in oriente 121 pre, 1| similitudine decimanis et cardinibus continetur. Ager per strigas 122 con, 18| agrum dextra et sinistra, cardo citra et ultra. Quare decimanus 123 con, 17| spectaret, sicut quidam carpiunt architecti delubra in occidentem 124 con, 13| religiosorum, quibus secundum cautiones modus est restituendus. 125 con, 22| appellatum dicunt sortem et centies ductum centuria. sunt qui 126 con, 22| ductum centuria. sunt qui centuriam maiorem modum appellant, 127 pre, 3| inter finitimam lineam et centurias interiacet; ideoque extra 128 pre, 2| adsignationibus et integris centuriis intervenit. Quidquid enim 129 con, 25| mensuralibus <lineis> statutis certo praecenturiato spatio simili 130 con, 5| itineri serviat. - Nam et in ceteris agris de modo fit controversia, 131 con, 2| inter duos, an rigore sit ceterorum sive ratione; inter plures, 132 con, 21| limis oculis»; item limum cinctum, quod purpuram transversam 133 pre, 3| ipsius coloniae, cuius fine circumdatur, sive peregrinae urbis aut 134 con, 27| mensura agenda fuerit, eum circumire ante omnia oportet, et ad 135 pre, 1| Salmanticensibus aut Hispania citeriore Palantinis et in conpluribus 136 pre, 1| conprehensus, cuius modus universus civitati est adsignatus, sicut in 137 con, 24| adplicitum est ex alterius civitatis fine, [sine solidum sive 138 con, 22| fecerunt quattuor limitibus clausum [figuram similem:], plerumque 139 con, 15| multi exigente ratione per clivia et confragosa loca eunt, 140 con, 30| spatium consummamus, ut illam clivorum inaequalitatem planam esse 141 con, 25| extremitas flexuosa et inaequali cluditur finitione, quae propter 142 con, 25| species sua constet et intra clusi modus enuntietur, agrum 143 pre, 2| finit terminos accipere coepit. In his agris nullum ius 144 con, 30| inaequalitatem planam esse cogamus, dum mensurae lateribus 145 con, 27| quae normaliter ex rigore cogantur; posito deinde et perpenso 146 con, 21| regione aut a loci natura sunt cognominati: in alio loco sicut in Umbria 147 con, 11| ex veteribus instrumentis cognoscimus, ut ex proximo in Sabinis 148 con, 25| normatione conplectimur, et cohercitam mensuralibus <lineis> statutis 149 con, 25| numeris suis manentibus et cohiberi potest et extendi: nam sola 150 con, 14| controversia est, in qua si collectus pluvialis aquae transversum 151 con, 30| soli inaequalitas recte colligi poterit, nisi quod e terra 152 con, 15| enim limites secundum legem colonicam itineri publico servire 153 pre, 1| provinciis arva publica coluntur. Ager est mensura conprehensus, 154 con, 6| pertinens ad fundos, sed in commune; propter quod ea conpascua 155 con, 6| conpascua multis locis in Italia communia appellantur, quibusdam provinciis 156 con, 11| obtinebuntur, ut subsiciva concessa. ~ 157 con, 9| ad haec revertamur, hoc conciliabulum fuisse fertur et postea 158 con, 22| voluerunt. <IV> actibus conclusum locum primum appellatum 159 con, 11| municipiorum similis est condicio, quotiens loca, quae rei 160 con, 4| est quin supra de finis condicione dixerim]; nam et eadem lege 161 pre, 1| Quidquid autem secundum hanc condicionem in longitudinem est delimitatum, 162 pre, 3| ager similis subsicivorum condicioni extra clusus et non adsignatus; 163 con, 3| controversia est finitimae condicionis, quotiens inter duos pluresve 164 pre, 1| formam in modum limitati condiderunt.~ 165 con, 26| soli voragine, cum pluribus confragosorum locorum iniquitatibus, saepe 166 con, 27| lateri dictare, et moetis conlocatis respectis in alteram partem 167 con, 26| extensa ponderibus et inter se conparata fila seu nervias ita perspicere, 168 con, 6| commune; propter quod ea conpascua multis locis in Italia communia 169 con, 25| angulos facta normatione conplectimur, et cohercitam mensuralibus < 170 pre, 1| citeriore Palantinis et in conpluribus provinciis tributarium solum 171 con, 1| nominandae. Ut potui ergo conprehendere, genera sunt controversiarum 172 pre, 1| quamvis extremum mensura conprehenderint, in formam in modum limitati 173 pre, 1| mensura per extremitatem conprehensi, tertia arcifini, qui nulla 174 pre, 1| coluntur. Ager est mensura conprehensus, cuius modus universus civitati 175 con, 29| 29-~ ~Conpressiorem autem vallem et ultra quam 176 con, 28| ex eo loco iterum rigorem conspicimus, tunc in illa perticarum 177 con, 25| extremitatibus species sua constet et intra clusi modus enuntietur, 178 con, 2| de horum positione cum constitit mensori, si secundum proximi 179 con, 18| agrorum mensura videntur constituisse rationem. Primum duo limites 180 con, 9| quidquid hostis terrendi causa constitutum est]. ~ 181 con, 26| ratione sua postulatione constringi. Itaque maxime providere 182 con, 30| cum propensi soli spatium consummamus, ut illam clivorum inaequalitatem 183 con, 26| perspicere, donec proxima consumpto alterius visu solam intueatur; 184 con, 4| flexus, quibus arcifinii agri continentur, ut per extrema arvi aut 185 | contra 186 con, 2| attiguis possessoribus faciunt controversias, et ab integro alius forte 187 con | DE CONTROVERSIIS~ ~ 188 con, 2| temporis possessionem non conveniunt, diversas attiguis possessoribus 189 con, 26| propter quae maxime ad artis copiam est recurrendum. Debet enim < 190 con, 26| dirigere, <oculo> ex omnibus corniculis extensa ponderibus et inter 191 con, 22| maiorem modum appellant, ut Cremonae denum et ducenum. Sunt qui 192 con, 30| illam terrae obliquitatem crescendo adterit, nec maiorem numerum 193 con, 27| 27-~ ~Cuiuscumque loci mensura agenda fuerit, 194 con, 31| in campo limites, recte cultellabitur. ~ 195 con, 30| 30-~ ~Cultellandi ratio quae sit, saepe quaeritur, 196 con, 28| aequaliter ad perpendiculum cultellare debemus, <tum ad> permensum 197 con, 24| fine, [sine solidum sive cultellatum fuerit,] praefectura appellatur. ~ 198 con, 6| plerumque, <quom> ut in Campania cultorum agrorum silvae absunt in 199 con, 28| extendere lineam, quam in cultrum locatam perpendiculus adsignat. 200 con, 4| arboribus ante missis, aut culturae discrimine. ~ 201 con, 26| iniquitatibus, saepe et culturis, propter quae maxime ad 202 con, 4| summa montium aut fluminum cursus aut locorum naturam agitur 203 con, 9| Asculanorum fine circum dari. [Quod si ad haec revertamur, 204 con, 11| loca, quae rei publicae data adsignata fuerint, ab aliis 205 con, 9| urbani quod operibus publicis datum fuerit aut destinatum]. 206 pre, 3| populum Romanum pertinent datus non est, iure subsicivorum 207 con, 27| poterint mensuram accipere debebunt. ~ 208 con, 15| itineri publico servire debent: sed multi exigente ratione 209 con, 26| copiam est recurrendum. Debet enim <minima> quaeque pars 210 con, 18| ultra. Quare decimanus a decem potius quam a duobus, cum 211 con, 22| horas, XII menses anni, XII decempedas esse voluerunt. <IV> actibus 212 pre, 1| limitatus hac similitudine decimanis et cardinibus continetur. 213 con, 19| qua longior erat, fecerunt decumanum. Quidam non ortum spectant, 214 con, 19| est kardo in oriente et decumanus in meridianum. ~ 215 con, 5| antiquorum nominum propria defensione; ut si L. Titius dextra 216 pre, 1| universitatem populis est definitum. Eadem ratione et privatorum 217 con, 22| duo fundi iuncti iugerum definiunt. Deinde haec duo iugera 218 pre, 1| condicionem in longitudinem est delimitatum, per strigas appellatur; 219 con, 17| quidam carpiunt architecti delubra in occidentem recte spectare 220 con, 4| agris variorum signorum demonstrationibus exercetur, ut fossis, fluminibus, 221 con, 15| detinet, transitum inverecunde denegat, cum itineri limitem aut 222 con, 22| modum appellant, ut Cremonae denum et ducenum. Sunt qui minorem, 223 con, 28| ferramentum adpositis erit descendendum. Cuius rigoris incessum 224 con, 17| prima origo, sicut Varro descripsit, a disciplina Etrusca; quod 225 con, 9| publicis datum fuerit aut destinatum]. Huius soli ius quamvis 226 con, 10| possessor proximus aliusve detinebit, ad subsicivorum controversiam 227 con, 15| cuius forte silva limitem detinet, transitum inverecunde denegat, 228 con, 27| rigore dictando quaedam devitanda incurrunt, valles, loca 229 con, 17| duas partes diviserunt, dextram apellaverunt <quae> septentrioni 230 con, 9| optineri non oportebit. Eum dico locum quem nec ordo nullo 231 con, 27| excipiat. Sed si in rigore dictando quaedam devitanda incurrunt, 232 con, 21| quibusdam locis adhuc permanere dicuntur. Limites autem appellati 233 con, 22| ex IIII unum latus, sicut diei XII horas, XII menses anni, 234 con, 29| prospici poterit evadendae difficultatis causa licet transire, in 235 con, 26| adhibere deinde metiundi diligentiam, qua potius actus incessus 236 con, 25| permittet rectis lineis dimetiemur: ex quibus proximam quamque 237 con, 18| dicebant antiqui, nunc dicitur dipondium [et viginti], sic etiam 238 con, 18| factus. Kardo nominatur quod directus a kardine caeli est. [Nam 239 con, 20| orientem, dicebant prorsos: qui dirigebant in meridianum, dicebant [ 240 con, 26| et omnia momenta perpenso dirigere, <oculo> ex omnibus corniculis 241 con, 23| ab oriente in occidentem diriguntur, kardines a meridiano in 242 con, 17| sicut Varro descripsit, a disciplina Etrusca; quod aruspices 243 con, 23| mitterent, exacta conversione discreverunt. Et sic per totum orbem 244 con, 4| ante missis, aut culturae discrimine. ~ 245 con, 28| conversione non minus fit dispendi quam si iacentia sequamur. ~ 246 con, 16| iactaverunt, inter adfines movent disputationem. ~ 247 con, 6| fundos pertinere debeat disputatur. Est et pascuorum proprietas 248 con, 21| Hi ab incolis variis ac dissimilibus vocabulis a caeli regione 249 con, 25| quae propter angulorum dissimilium multitudinem numeris suis 250 con, 20| angustiores et inter se distabant paribus intervallis. Qui 251 pre, 2| arboribus ante missis, aquarum divergiis et si qua loca ante a possessore 252 con, 18| omnis ager eo fine in duas dividatur partes? Ut duopondium [et 253 con, 18| appellaverunt. Decimanus autem dividebat agrum dextra et sinistra, 254 pre, 1| qualitates sunt tres: una agri divisi et adsignati, altera mensura 255 con, 9| quamvis habita oratione divus Augustus de statu municipiorum 256 con, 4| supra de finis condicione dixerim]; nam et eadem lege continetur 257 | donec 258 con, 1| Materiae controversiarum sunt duae, finis et locus. Harum alterutra 259 con, 18| kardine caeli est. [Nam sine dubio caelum vertitur in septentrionali 260 con, 4| similis est controversia [nec dubium est quin supra de finis 261 con, 22| appellant, ut Cremonae denum et ducenum. Sunt qui minorem, ut in 262 con, 22| dicunt sortem et centies ductum centuria. sunt qui centuriam 263 | dum 264 con, 18| et viginti], sic etiam duodecimanus decimanus est factus. Kardo 265 con, 18| duas dividatur partes? Ut duopondium [et duoviginti] quod dicebant 266 con, 18| partes? Ut duopondium [et duoviginti] quod dicebant antiqui, 267 con, 18| rationem. Primum duo limites duxerunt; unum ab oriente in occasum, 268 | e 269 | earum 270 con, 26| tunc dictare moetas, et easdem transposito interim extrema 271 con, 21| eos in agro intro et foras eatur. Hi ab incolis variis ac 272 con, 22| in unum quadratum agrum efficiunt, quod sint in omnes partes 273 | ei 274 con, 30| cultellamus ergo agrum eminentiorem et ad planitiae redigimus 275 con, 7| Nam et per hereditates aut emptiones eius generis controversiae 276 con, 25| spatium et incertam iugerum enuntiationem. Sed ut omnibus extremitatibus 277 con, 25| constet et intra clusi modus enuntietur, agrum quo usque loci positio 278 | eodem 279 | eos 280 | erat 281 | erint 282 con, 17| quae a meridiano terrae esset <ab oriente ad> occasum, 283 con, 17| descripsit, a disciplina Etrusca; quod aruspices orbem terrarum 284 con, 15| clivia et confragosa loca eunt, qua iter fieri non potest, 285 con, 29| ultra quam prospici poterit evadendae difficultatis causa licet 286 con, 23| ordinatos limites mitterent, exacta conversione discreverunt. 287 con, 28| cum> conspectum moetarum excedimus, et festinantes ex eo loco 288 con, 4| controversia est, quidquid excedit supra scriptam latitudinem, 289 con, 27| parallelon primi rigoris excipiat. Sed si in rigore dictando 290 con, 11| aquae interposita insula <exclusae> proximi possessoris finibus 291 con, 29| coeptum rigorem quo usque res exegerit perducere. ~ 292 con, 4| signorum demonstrationibus exercetur, ut fossis, fluminibus, 293 con, 15| servire debent: sed multi exigente ratione per clivia et confragosa 294 con, 14| ordinationem finis ipsius agitur, exigit mensoris interventum [et 295 con, 28| illa perticarum quamvis exigua conversione non minus fit 296 con, 30| nascitur in aere rectum existit et illam terrae obliquitatem 297 con, 25| mensoriae in agendis positum est experimento. Exprimi enim locorum aut 298 pre, 2| agrorum finibus centuria expleri non potuit; aliud genus 299 con, 25| positum est experimento. Exprimi enim locorum aut modi veritas 300 con, 28| quae conspectum agentis exsuperet, per ipsam moetis ad ferramentum 301 con, 28| tum ad> permensum rigorem extendere lineam, quam in cultrum 302 con, 25| manentibus et cohiberi potest et extendi: nam sola mobile habent 303 con, 26| oculo> ex omnibus corniculis extensa ponderibus et inter se conparata 304 con, 12| sunt iuris subsicivorum. Extraclusa loca sunt aeque iuris subsicivorum, 305 con, 12| De locis relictis et extraclusis controversia est in agris 306 pre, 2| genera sunt duo: unum quod in extremis adsignatorum agrorum finibus 307 con, 25| quoniam omnium agrorum extremitas flexuosa et inaequali cluditur 308 con, 10| possidetur. Aut quidquid de extremitate perticae possessor proximus 309 con, 25| enuntiationem. Sed ut omnibus extremitatibus species sua constet et intra 310 con, 2| inter plures, trifinium faciat an quadrifinium. de horum 311 con, 5| universitati limes finem non facit, etiam si publico itineri 312 con, 2| diversas attiguis possessoribus faciunt controversias, et ab integro 313 con, 25| obliquitatem per omnes angulos facta normatione conplectimur, 314 con, 18| duodecimanus decimanus est factus. Kardo nominatur quod directus 315 con, 21| loco sicut in Umbria circa Fanum Fortunae, qui ad mare spectant 316 con, 26| providere debemus, quo usu ferramenti quidquid occurrerit transeamus; 317 con, 28| exsuperet, per ipsam moetis ad ferramentum adpositis erit descendendum. 318 con, 28| conspectum moetarum excedimus, et festinantes ex eo loco iterum rigorem 319 con, 20| nominantur. Reliqui limites fiebant angustiores et inter se 320 con, 22| quattuor limitibus clausum [figuram similem:], plerumque centenum 321 con, 26| ponderibus et inter se conparata fila seu nervias ita perspicere, 322 con, 13| quibus secundum instrumentum fines restituuntur; similiter 323 pre, 2| litium per ea loca quibus finit terminos accipere coepit. 324 con, 3| rigore controversia est finitimae condicionis, quotiens inter 325 con, 25| flexuosa et inaequali cluditur finitione, quae propter angulorum 326 con, 9| voluntate conditoris maxima pars finium coloniae est adtributa, 327 con, 13| nascuntur, quae iure ordinario finiuntur, nisi si de locorum eorum 328 con, 7| eius generis controversiae fiunt, de quibus iure ordinario 329 con, 25| omnium agrorum extremitas flexuosa et inaequali cluditur finitione, 330 con, 4| sed de fine, quidquid per flexus, quibus arcifinii agri continentur, 331 con, 26| alia parte montibus, alia flumine aut ripis aut quadam iacentis 332 con, 11| aliquis possederit; ut alveum fluminis veterem populi Romani, quem 333 con, 21| per eos in agro intro et foras eatur. Hi ab incolis variis 334 con, 25| simili futurae tradimus formae: modum autem intra lineas 335 pre, 1| mensura conprehenderint, in formam in modum limitati condiderunt.~ 336 con, 21| sicut in Umbria circa Fanum Fortunae, qui ad mare spectant maritimos 337 con, 4| Haec autem controversia frequenter in arcifiniis agris variorum 338 con, 16| non pertinet, de arborum fructibus, earum quae in fine sunt 339 con, 9| revertamur, hoc conciliabulum fuisse fertur et postea in municipii 340 con, 18| 18-~ ~Ab hoc fundamento maiores nostri in agrorum 341 con, 22| appellatum dicunt fundum. Hi duo fundi iuncti iugerum definiunt. 342 con, 25| praecenturiato spatio simili futurae tradimus formae: modum autem 343 con, 21| quae est in agro Uritano in Gallia, item in quibusdam locis 344 con, 7| hereditates aut emptiones eius generis controversiae fiunt, de 345 con, 22| pedum in utraque parte (quod Graeci plethron appellant, Osci 346 con, 1| sunt duae, finis et locus. Harum alterutra continetur quidquid 347 con, 7| 7-~ ~Nam et per hereditates aut emptiones eius generis 348 | Hic 349 pre, 1| Lusitania Salmanticensibus aut Hispania citeriore Palantinis et 350 con, 22| unum latus, sicut diei XII horas, XII menses anni, XII decempedas 351 con, 13| enim et moesilea iuris sui hortorum modos circum iacentes aut 352 | horum 353 pre, 2| sicut ait Varro, ab arcendis hostibus est appellatus: qui postea 354 con, 9| territorium est quidquid hostis terrendi causa constitutum 355 con, 13| sui hortorum modos circum iacentes aut praescriptum agri finem. ~ 356 con, 28| minus fit dispendi quam si iacentia sequamur. ~ 357 con, 26| flumine aut ripis aut quadam iacentis soli voragine, cum pluribus 358 con, 16| alterutram partem fructum iactaverunt, inter adfines movent disputationem. ~ 359 | idem 360 | ideo 361 pre, 3| et centurias interiacet; ideoque extra clusus, quia ultra 362 con, 19| 19-~ ~Postea hoc ignorantes non nulli aliud secuti, 363 con, 25| agrorum extremitas flexuosa et inaequali cluditur finitione, quae 364 con, 30| monstravit: non enim illa soli inaequalitas recte colligi poterit, nisi 365 con, 30| consummamus, ut illam clivorum inaequalitatem planam esse cogamus, dum 366 con, 25| mobile habent spatium et incertam iugerum enuntiationem. Sed 367 con, 28| descendendum. Cuius rigoris incessum ut sescontrario aequemus, 368 con, 26| diligentiam, qua potius actus incessus limitationis effectum laterum 369 con, 16| controversiam, quotiens inclinatae in alterutram partem fructum 370 con, 9| extremae perticae adsignatione inclusa; sicut in Piceno fertur 371 con, 21| intro et foras eatur. Hi ab incolis variis ac dissimilibus vocabulis 372 con, 27| dictando quaedam devitanda incurrunt, valles, loca confragosa, 373 con, 6| quibusdam provinciis pro indiviso. - ~ 374 con, 8| fit controversia fluminum infestatione. Haec <autem> multas habet 375 con, 14| finem in alterius fundum influit, et disconvenit, ad ius 376 con, 12| sunt, quae sive locorum iniquitate sive arbitrio conditoris [ 377 con, 26| pluribus confragosorum locorum iniquitatibus, saepe et culturis, propter 378 con, 12| locis adsignationi agrorum inmanitas superfuit, sicut in Lusitania 379 con, 30| dum mensurae lateribus inseruimus; [cultellamus ergo agrum 380 con, 11| locis pertinere ex veteribus instrumentis cognoscimus, ut ex proximo 381 con, 13| aedium, quibus secundum instrumentum fines restituuntur; similiter 382 con, 11| quem vis aquae interposita insula <exclusae> proximi possessoris 383 pre, 2| mediis adsignationibus et integris centuriis intervenit. Quidquid 384 con, 2| faciunt controversias, et ab integro alius forte de loco alius 385 con, 9| sicut in Piceno fertur Interamnatium Praetuttianorum quandam 386 con, 7| controversia est, de qua ad interdictum, hoc est iure ordinario, 387 pre, 2| normalem lineam et extremitatem interest subsicivum appellamus.~ 388 pre, 3| finitimam lineam et centurias interiacet; ideoque extra clusus, quia 389 con, 26| moetas, et easdem transposito interim extrema meta ferramento 390 con, 11| populi Romani, quem vis aquae interposita insula <exclusae> proximi 391 con, 20| inter se distabant paribus intervallis. Qui spectabant in orientem, 392 pre, 2| est appellatus: qui postea interventu litium per ea loca quibus 393 con, 14| agitur, exigit mensoris interventum [et controversia tollitur]. ~ 394 con, 26| tenebatur, et coeptum rigorem ad interversuram aut ad finem perducere. 395 con, 26| perducere. Omnibus autem interversuris tetrantis locum perpendiculus 396 con, 21| liminibus, quod per eos in agro intro et foras eatur. Hi ab incolis 397 con, 26| consumpto alterius visu solam intueatur; tunc dictare moetas, et 398 con, 15| limitem detinet, transitum inverecunde denegat, cum itineri limitem 399 | ipsa 400 pre, 2| appellatione, ideo quod is modus, qui adsignationi 401 con, 26| postulatione constringi. Itaque maxime providere debemus, 402 con, 15| confragosa loca eunt, qua iter fieri non potest, et sunt 403 | iterum 404 con, 22| definiunt. Deinde haec duo iugera iuncta in unum quadratum 405 con, 22| Deinde haec duo iugera iuncta in unum quadratum agrum 406 con, 22| dicunt fundum. Hi duo fundi iuncti iugerum definiunt. Deinde 407 con, 22| decempedas esse voluerunt. <IV> actibus conclusum locum 408 con, 18| nominatur quod directus a kardine caeli est. [Nam sine dubio 409 con, 23| in occidentem diriguntur, kardines a meridiano in septentrionem. 410 con, 5| propria defensione; ut si L. Titius dextra decimanum 411 con, 27| rigorem secundum proximo lateri dictare, et moetis conlocatis 412 con, 30| esse cogamus, dum mensurae lateribus inseruimus; [cultellamus 413 con, 26| incessus limitationis effectum laterum longitudine aequet; ferramento 414 con, 4| de quinque pedum agitur latitudine, sed de fine, quidquid per 415 con, 22| parte; cuius ex IIII unum latus, sicut diei XII horas, XII 416 | licet 417 con, 5| huic enim universitati limes finem non facit, etiam si 418 con, 21| purpuram transversam habeat, et limina ostiorum. Alii et prorsos 419 con, 21| transversos dicunt limites a liminibus, quod per eos in agro intro 420 con, 21| transgressa]; a quo dicunt poetae «limis oculis»; item limum cinctum, 421 pre, 1| conprehenderint, in formam in modum limitati condiderunt.~ 422 con, 26| qua potius actus incessus limitationis effectum laterum longitudine 423 pre, 1| latitudinem, per scamna. Ager ergo limitatus hac similitudine decimanis 424 con, 15| itineri limitem aut locum limitis debeat. ~ 425 con, 21| appellati transversi sunt a limo, [id est] antiquo verbo [ 426 con, 21| poetae «limis oculis»; item limum cinctum, quod purpuram transversam 427 con, 25| formae: modum autem intra lineas clusum rectorum angulorum 428 con, 2| forte de loco alius de fine litigat. ~ 429 pre, 2| appellatus: qui postea interventu litium per ea loca quibus finit 430 con, 28| lineam, quam in cultrum locatam perpendiculus adsignat. 431 con, 1| controversiarum sunt duae, finis et locus. Harum alterutra continetur 432 con, 19| agri magnitudinem, qui qua longior erat, fecerunt decumanum. 433 con, 26| limitationis effectum laterum longitudine aequet; ferramento primo 434 pre, 1| secundum hanc condicionem in longitudinem est delimitatum, per strigas 435 con, 13| locorum eorum modo agitur; ut lucorum publicorum in montibus aut 436 con, 17| occasum, quod eo sol et luna spectaret, sicut quidam 437 con, 27| oportet, <item> aedificia, maceriae, petrae aut montes et his 438 con, 19| aliud secuti, ut quidam agri magnitudinem, qui qua longior erat, fecerunt 439 con, 18| 18-~ ~Ab hoc fundamento maiores nostri in agrorum mensura 440 con, 3| alia signa secundum legem Mamiliam intra quinque pedes agitur. ~ 441 con, 25| multitudinem numeris suis manentibus et cohiberi potest et extendi: 442 con, 21| circa Fanum Fortunae, qui ad mare spectant maritimos appellant, 443 con, 21| Fortunae, qui ad mare spectant maritimos appellant, alibi qui ad 444 con, 1| 1-~ ~Materiae controversiarum sunt duae, 445 con, 9| ex voluntate conditoris maxima pars finium coloniae est 446 pre, 2| genus subsicivorum, quod in mediis adsignationibus et integris 447 con, 22| sicut diei XII horas, XII menses anni, XII decempedas esse 448 pre, 1| Hunc agrum multis locis mensores, quamvis extremum mensura 449 con, 2| positione cum constitit mensori, si secundum proximi temporis 450 con, 25| 25-~ ~Principium artis mensoriae in agendis positum est experimento. 451 con, 25| conplectimur, et cohercitam mensuralibus <lineis> statutis certo 452 con, 12| finitima autem linea aut mensuralis est aut aliqua observatione 453 con, 27| ratione optime poterint mensuram accipere debebunt. ~ 454 con, 26| transposito interim extrema meta ferramento reprehendere 455 con, 31| omnia, secundum loci naturam metiremur: cum non idem, hoc est totidem 456 con, 26| transeamus; adhibere deinde metiundi diligentiam, qua potius 457 con, 26| recurrendum. Debet enim <minima> quaeque pars agri in potestate 458 con, 22| denum et ducenum. Sunt qui minorem, ut in Italia triumviralem 459 con, 27| in alteram partem rigorem mittere, qui, cum ad extremum pervenerit, 460 con, 23| limitibus ordinatos limites mitterent, exacta conversione discreverunt. 461 con, 25| potest et extendi: nam sola mobile habent spatium et incertam 462 con, 23| in septentrionem. Multi mobilem solis ortum et occasum secuti 463 con, 25| Exprimi enim locorum aut modi veritas sine rationalibus 464 con, 13| moesilea iuris sui hortorum modos circum iacentes aut praescriptum 465 con, 9| adtributa, aliqua portio moenium extremae perticae adsignatione 466 con, 13| restituendus. Habent enim et moesilea iuris sui hortorum modos 467 con, 28| cultellamus, <cum> conspectum moetarum excedimus, et festinantes 468 con, 26| ferramento primo uti et omnia momenta perpenso dirigere, <oculo> 469 con, 26| ferramento reprehendere eodem momento quo tenebatur, et coeptum 470 con, 30| nobis ipsa seminum natura monstravit: non enim illa soli inaequalitas 471 con, 21| appellant, alibi qui ad montem montanos. ~ 472 con, 11| ex proximo in Sabinis in monte Mutela. Nam et coloniarum 473 con, 21| appellant, alibi qui ad montem montanos. ~ 474 con, 27| aedificia, maceriae, petrae aut montes et his similia, haec quacumque 475 con, 31| 31-~ ~Quod si monti ordinata semina nascerentur 476 con, 4| aut promuntoria aut summa montium aut fluminum cursus aut 477 con, 27| confragosa, arbores quas propter moram aut fructum succidere non 478 pre, 1| divisus et adsignatus est more antiquo in hanc similitudinem, 479 con, 16| iactaverunt, inter adfines movent disputationem. ~ 480 con, 8| infestatione. Haec <autem> multas habet condiciones. ~ 481 con, 26| ubique una ratione fieri multiplex locorum natura non patitur, 482 con, 25| propter angulorum dissimilium multitudinem numeris suis manentibus 483 con, 9| Nam non omnia antiqua municipia habent suum privilegium. [ 484 con, 9| fuisse fertur et postea in municipii ius relatum]. - Nam non 485 con, 9| Quidquid enim ad coloniae municipiive privilegium pertinet, territorii 486 con, 11| populi Romani sive coloniarum municipiorumve controversia est, quotiens 487 con, 11| proximo in Sabinis in monte Mutela. Nam et coloniarum aut municipiorum 488 con, 30| occupat quam si ex plano nascatur. ~ 489 con, 31| si monti ordinata semina nascerentur omnia, secundum loci naturam 490 con, 30| nisi quod e terra quidquid nascitur in aere rectum existit et 491 con, 13| religiosis controversiae plurimae nascuntur, quae iure ordinario finiuntur, 492 con, 26| inter se conparata fila seu nervias ita perspicere, donec proxima 493 | nobis 494 pre, 2| quod a subsecante linea nomen accepit [subsicivum]. Subsicivorum 495 con, 1| condiciones, proprie sunt nominandae. Ut potui ergo conprehendere, 496 con, 20| duobus omnes agri partes nominantur. Reliqui limites fiebant 497 con, 18| decimanus est factus. Kardo nominatur quod directus a kardine 498 con, 17| ultra antica, citra postica nominaverunt. ~ 499 con, 5| agitur enim de antiquorum nominum propria defensione; ut si 500 pre, 2| mensurarum actu quidquid inter normalem lineam et extremitatem interest 501 con, 27| angulos signa ponere, quae normaliter ex rigore cogantur; posito 502 con, 25| per omnes angulos facta normatione conplectimur, et cohercitam


10-norma | nostr-xv

IntraText® (V89) © 1996-2005 EuloTech