1-facta | factu-quasd | quema-zonae
bold = Main text
Cap. grey = Comment text
1 [Title]| Capp. I-III~1.
2 [Title]| Capp. X-XII~10.
3 10 | longe a civitate oriuntur. ~11.
4 11 | Umbria finibus Spellatium. ~12.
5 [Title]| Capp. XIII-XV~13.
6 13 | possessor de finibus queritur; ~14.
7 14 | ortum et occasum demetiri. ~15.
8 [Title]| Capp. XVI-XVIII~16.
9 16 | et noctis horas aequet.~17.
10 17 | meridianus interveniret.~18.
11 [Title]| Capp. XIX-XXI~19.
12 1 | sol et luna spectaret; ~2.
13 19 | decimanum recte constituemus. ~20.
14 20 | ferramento explicabimus. ~21.
15 [Title]| Capp. XXII-XXIV~22.
16 22 | I; sic et S.D.I K.K.I. ~23.
17 23 | ut in aere permaneant. ~24.
18 [Title]| Capp. XXV-XXVII~25.
19 25 | centuriarum tollere debebunt. ~26.
20 26 | compascua fundi acceperunt. ~27.
21 [Title]| Capp. XXVIII-XXX~28.
22 28 | latiorem facere debebimus: ~29.
23 2 | item limina ostiorum. ~3.
24 29 | inscriptos inspiciamus. ~30.
25 [Title]| Capp. IV-VI~4.
26 4 | decimanus est in orientem. ~5.
27 5 | angulis defigi iussit: ~6.
28 [Title]| Capp. VII-IX~7.
29 7 | significatione qua solent minores. ~8.
30 8 | colonias appellaverunt. ~9.
31 24 | pertinebit nec venire aut abalienari a publico licebit. id DATUM
32 21 | Sit ergo forma conspectus ABCD. Nunc ex linea primum constituta,
33 9 | qui temporis causa arma acceperant: non enim tantum militum
34 27 | et] silvae ad inplendum [acceptae] modum. Ita fiet ut alii
35 6 | aliis quam de quibus agitur acceptis litigant, dum volunt esse
36 25 | debebunt. Agro limitato accepturorum comparationem faciemus ad
37 8 | latior; his quom decimanus accessit, sex fiunt. Eandem observationem
38 27 | alii sibi iunctas silvas accipiant, alii in montibus ultra
39 27 | adsignare oportere. Hoc erit ne accipienti silvae universus modus adsignetur
40 25 | ducenum iugerum fecerimus et accipientibus dabuntur iugera sexagena
41 27 | culti, optime secundum legem accipiet aliquid [et] silvae ad inplendum [
42 3 | secundum legem Mamiliam accipiunt. In Italia etiam itineri
43 9 | agros. Divus Iulius, vir acerrimus et multarum gentium domitor,
44 20 | partitionem acceptarum mensura acta appareat. Limitibus secundum
45 3 | actuarii, atque alii linearii. Actuarius limes est, qui primus actus
46 20 | operi fiat, quod post amplum actum emendare sine rubore difficile
47 27 | determinationes adscriptis adfinibus tabulario Caesaris inferemus.
48 28 | falsas professiones fiat, adhibenda est mensuris diligentia.
49 8 | definitum erat, quinque adiectis limitibus summo latitudinem
50 29 | lapides inscriptos defigemus adiecto scamnorum numero. Primum
51 12 | constitutis, sicut in Africa Admederae, decimanus maximus et kardo
52 7 | et legum lationibus, quem admodum perlatum est, sic caverunt, [
53 22 | potest, inscripturam lapidi adplicabimus, qua in re ipsa lapis habere
54 2 | constitutio liminibus templorum adscribitur. Ab hoc exemplo antiqui
55 27 | secundum suas determinationes adscriptis adfinibus tabulario Caesaris
56 23 | illa quae rei publicae adsignabunt, quamvis limitibus haereant,
57 16 | ergo circulis haec nomina adsignant. Summum, frigidissimae partis
58 10 | Minturnensium; quorum nova adsignatio trans fluvium Lirem limitibus
59 26 | haberent. Multis locis, quae in adsignatione sunt concessa, et ex his
60 26 | coloniis inmanitas agri vicit adsignationem, et cum plus terrae quam
61 8 | civibus aut emeritis militibus adsignaverunt et ab agrorum nova dedicatione
62 23 | reditus coemit et militi adsignavit. Inscribemus ergo concessos
63 27 | accipienti silvae universus modus adsignetur aut pascui. Qui vero maiorem
64 11 | vicinarum civitatium fines sunt adtributi, et in optimo solo decimanus
65 15 | quanta sit mundo terra. Advocandum est nobis gnomonices summae
66 16 | mediamque duae mortalibus aegrismunere concessae diuum, et via
67 18 | exceptis illis quae sunt ab Aegypti fine usque ad oceanum, qua
68 19 | Nam et Aegypto medio die umbra consumitur.
69 12 | iter ad forum ex omni parte aequale. Sic et in castris groma
70 15 | potest deprehendi, nisi aequalibus ab ortu et occasu diastematibus
71 20 | longitudinem signo posito aequemus, ex quo ad interversuram
72 16 | sol diei et noctis horas aequet.~17.
73 18 | oceanum, qua finit circulus aequinoctialis. Has terras ferunt inhabitare
74 25 | in qua illis tres partes aequis frontibus de terminabimus.
75 25 | quatenus centuria capere possit aestimabimus, et in sortem mittemus.
76 25 | agri ad pretium emeritorum aestimari. Si in illa pertica centurias
77 28 | pecuniam, et hoc per soli aestimationem. Certa [enim] pretia agris
78 3 | Nam et possessiones pro aestimio ubertatis angustiores sunt
79 28 | iugera constitutum. horum aestimo nequa usurpatio per falsas
80 12 | postea constitutis, sicut in Africa Admederae, decimanus maximus
81 28 | soli mensura alia ratione agenda. Debet [enim aliquid] interesse
82 20 | perpetuum cogemus. Plurimum enim agentibus praestat acti limitis perpetua
83 2 | partes dividat et ab eo omnis ager nominetur. Alterum a meridiano
84 26 | filio, Seio Titi filio, Agerio Auli filio, veteranis legionis
85 9 | colendarum deductos terrarum agros. Divus Iulius, vir acerrimus
86 15 | terrarum partibus mensurae aguntur. Et illa ipsa regione, <
87 26 | veteranis legionis quintae Alaudae, ex eis unum sorti nomen
88 8 | itaque persequi omnia non alienum iudico. Foeda est enim culpa
89 5 | In Emeritensium finibus aliquae sunt praefecturae, quarum
90 | aliquando
91 4 | triumviri iugerum quinquagenum, aliubi ducenum; Cremonae iugerum
92 | aliud
93 14 | conprehensa semper altera alteri disconvenit. Hos qui ad
94 17 | decrescendi inter ipsas horas alternam esse mutationem. Hoc ipsum
95 25 | coloniae demonstret, ex altero, qua foras erit, adfines.
96 2 | eo omnis ager nominetur. Alterum a meridiano ad septentrionem;
97 24 | in Sicilia, ubi montium altitudo et asperitas est.] ~
98 16 | diuum, et via secta per ambas,obliquus qua se signorum
99 7 | interpretatio legis huius ambigua, nisi eorum temporum formae
100 13 | aliquid de finibus fiat aut amissionis periculum habeat: si aliter
101 7 | quisque spatio itineris ampliaretur'. Erat sane interpretatio
102 10 | coloniae nomine numero civium ampliavit, quasdam et finibus. Ideoque
103 24 | obligabimus, interposito ampliore spatio, et aris inscriptis
104 16 | constare fertur. Solem autem ampliorem aliquot partibus quam terram
105 6 | recte inscribuntur, quoniam ampliores numeros capiunt; nam [in]
106 8 | exemplaria. Finitis ergo ampliorum bellorum operibus, augendae
107 12 | morem castrorum ut viae amplissimae limitibus diriguntur. Haec
108 4 | centuriis quidam secundum agri amplitudinem dederunt; in Italia triumviri
109 26 | conprehensa ostendemus. Haec amplius quam acceptas acceperunt,
110 16 | esse caeli et infra solem amplo diastemate spiritum sumere.
111 20 | error operi fiat, quod post amplum actum emendare sine rubore
112 23 | in toto opere exteriores anguli centurias cludunt ab inscriptione
113 25 | angulum facient, ternum angulorum aras ponemus. Sic et in
114 25 | erit, adfines. Ubi fines angulum facient, ternum angulorum
115 28 | dissimilis esse debet. Nec tam anguste professio nostra concluditur,
116 2 | septentrionem, et a media ultra antica citra postica nominaverunt.
117 10 | Ideoque multis regionibus antiquae mensurae actus in diversum
118 3 | latitudines acceperunt. Secundum antiquam consvetudinem limites diriguntur.
119 8 | placuit. Quem ad modum ab antiquis acti sint limites, tractare
120 2 | appellati a limo, id est antiquo verbo transversi: nam et
121 10 | pace exercitus, qui aut sub Antonio aut Lepido militaverant,
122 20 | latitudines dabimus, et aperiri in perpetuum cogemus. Plurimum
123 15 | necesse est ex illa parte apertiore sol longius conspiciatur,
124 24 | ADSIGNATA IULIENSIBUS. Ex hoc apparebit haec ad ordinem pertinere.
125 13 | constabit, decimani suo nomine appellabuntur, tantundem kardines, fines
126 7 | primum et centuria aliter appellaretur: forte diceretur 'inter
127 2 | appellaverunt. Limites autem appellati a limo, id est antiquo verbo
128 14 | inversa. Cum ipsa kardinum appellatio a kardine mundi nominetur,
129 3 | itineri publico serviunt sub appellatione subruncivorum: habent latitudinem
130 23 | deerit, cui posito centuriae appellationem inscribere debemus. His
131 22 | defigamus, quibus centuriarum appellationes [in] lateribus adscribemus
132 12 | Decimanus maximus per viam Appiam observatur: fines qui culturam
133 13 | propter aquae commodum monti applicantur; quarum aeque decimanus
134 25 | inscriptio ex uno latere perticae applicato finem coloniae demonstret,
135 22 | DECIMANUS MAXIMUS. KARDO TOTUS. Applicemus nunc singulas centurias
136 13 | Quaedam propter aquae commodum monti applicantur;
137 12 | mare ponitur. cuius fines aquam non possunt excedere, hoc
138 9 | pervenire: nam cum signis et aquila et primis ordinibus ac tribunis
139 18 | terras ferunt inhabitare Arabas Indos et alias gentes. Apud
140 18 | Lucanus: invisum vobis, Arabes, venistis in orbem, umbras
141 16 | spiritum sumere. Nam et Archimeden, virum praeclari ingenii
142 3 | aedes sacrae. Nam antiqui architecti in occidentem templa recte
143 27 | publicae inferemus. Agrum arcifinium vectigalem ad mensuram sic
144 16 | ferunt scripsisse, quantum arenarum capere posset mundus, si
145 24 | interposito ampliore spatio, et aris inscriptis conditoris nomine
146 9 | coloniae his qui temporis causa arma acceperant: non enim tantum
147 16 | caeli esse ostendunt: nam et ars musica per haec diastemata
148 1 | vel auctorum habet, quorum artificium] disciplina; quod illi orbem
149 15 | gnomonices summae ac divinae artis elementum: explicari enim
150 28 | Nam et in Phrygia et tota Asia ex huius modi causis tam
151 24 | terminos ponere. Si fuerit mons asper et confragosus, per singulas
152 11 | muris, verum etiam loca aspera et excelsa saxis eligebant,
153 12 | acceperunt: reliqua pars asperis rupibus continetur, terminata
154 24 | ubi montium altitudo et asperitas est.] ~
155 3 | conditores coloniarum fructus asportandi causa publicaverunt. Nam
156 27 | agrum deducemus et fines assignabimus. Finibus assignatis et ceteris
157 27 | fines assignabimus. Finibus assignatis et ceteris mensuris partitis
158 16 | concretae atque imbribus atris.Has inter mediamque duae
159 1 | Etruscorum haruspicum [vel auctorum habet, quorum artificium]
160 8 | ampliorum bellorum operibus, augendae rei publicae causa inlustres
161 26 | Seio Titi filio, Agerio Auli filio, veteranis legionis
162 4 | potest. Quid ergo? Posita auspicaliter groma, ipso forte conditore
163 17 | Septentrionali deinde sescontrarium austrinalem appellant. Circulus autem
164 1 | diriguntur, kardines a poli axe. Unde primum haec ratio
165 17 | nostro tetartemorio meridiano axi facit ordinatas. Ab hoc
166 12 | sicut in Campania coloniae Axurnati. Decimanus maximus per viam
167 20 | portione longitudinis suae BEBDBC. Eiciamus hypotenusas ex
168 9 | quidam postea indictum modum belli, et expleta centesima hostium
169 9 | domitor, tam frequentibus bellis militem exercuit, ut dum
170 23 | concessi. Excepti sunt fundi bene meritorum, ut in totum privati
171 27 | alias civitates, in libro beneficiorum adscribemus. Et quidquid
172 25 | dabuntur iugera sexagena sena besses, unam centuriam tres [homines]
173 28 | transversis, inter quos bina scamna et singulae strigae
174 1 | constitutio. Est enim illi origo caelestis et perpetua continuatio,
175 16 | Vergilius: ~quinque tenent caelum zonae. Quarum una coruscosemper
176 4 | orientem, sicut in agro Campano qui est circa Capuam. Modum
177 15 | luceat et eisdem ipsis adhuc campis in ulteriore parte resplendeat?
178 15 | illi forte ex altera parte campus per multa milia, mons ex
179 6 | quoniam ampliores numeros capiunt; nam [in] verticibus inscribi
180 4 | agro Campano qui est circa Capuam. Modum autem centuriis quidam
181 12 | parte aequale. Sic et in castris groma ponitur in tetrantem,
182 12 | quattuor portas in morem castrorum ut viae amplissimae limitibus
183 20 | est planitiae, eiciamus in cathetum ex praecisuris hypotenusarum
184 28 | tota Asia ex huius modi causis tam frequenter disconvenit
185 3 | publicam debetur: id enim cautum est lege Sempronia et Cornelia
186 7 | admodum perlatum est, sic caverunt, [ut] 'a decimano maximo
187 6 | roborei deessent termini cavit. Inscripserunt quidam vertices
188 4 | Veturia Emeritae iugerum CCCC, quibus divisionibus decimani
189 4 | ducenum; Cremonae iugerum CCX; divus Augustus in Veturia
190 20 | lineam eiciemus; itemque ex CD, finibus umbrarum. Hae duae
191 20 | qualescumque tres enotabimus CDE. Has umbras normaliter conprehendemus,
192 20 | numero inscriptos inter centenos vicenos pedes defigemus,
193 9 | modum belli, et expleta centesima hostium congressione ad
194 27 | limitibus includemus, hoc est centuriabimus. deinde acceptas terminabimus:
195 25 | sexagena sena besses, unam centuriam tres [homines] accipere
196 26 | excipiebantur, et a prima cera primam tabulam appellaverunt
197 28 | per soli aestimationem. Certa [enim] pretia agris constituta
198 14 | mensura orbis alterius aut certe sinistra, hoc est inversa.
199 21 | Hanc itaque ex omni opere certissimam eligamus, et hac potissimum
200 19 | circulum aliquando intret: certius est enim quam orientis et
201 6 | mensori non latebit, quoniam certus est lapis, quo centuria
202 27 | debebit. Sub hoc exemplo et cetera fient. Sortitos in agrum
203 26 | prima conternatio. Sic et ceterae. Has conternationes sublata
204 26 | IUGERA LXVI. Eodem exemplo et ceteras sortes. Adsignare agrum
205 26 | Eodem exemplo et ceteri. Quod si illis convenerit,
206 3 | item kardo: nam latitudine ceteros praecedunt. Alii limites
207 2 | transversi: nam et limum cinctum ideo quod purpuram transversam
208 11 | solum erant urbes contenti cingere muris, verum etiam loca
209 16 | torrida semper ab igni.Quam circum extremae dextra laevaque
210 19 | e circulo adtendemus, et circumferentiam notabimus. Notatis ergo
211 23 | haereant, privata terminatione circumibimus, et in forma ita ut erit
212 17 | viginti et quattuor horis circumire. Harum ferunt XXIIII horarum
213 15 | qua mons inminet, parere cito desinat. Et si kardo a monte
214 8 | victoribus populi Romani civibus aut emeritis militibus adsignaverunt
215 10 | dictatoribus fuerant, quas bellorum civilium interventus exhauserat,
216 10 | quibusdam deletis hostium civitatibus novas urbes constituit,
217 11 | coloniarum vastitatem, vicinarum civitatium fines sunt adtributi, et
218 10 | iterum coloniae nomine numero civium ampliavit, quasdam et finibus.
219 20 | et quintarios ad singula claudere, ne quis error operi fiat,
220 6 | limites inscriptionibus claudi ita, ut cuius centuriae
221 29 | ab his strigas et scamna cludemus. actuarios [autem] limites
222 7 | quintarius qui quinque centurias cludit. Hunc volunt esse quintum,
223 24 | coloniae finibus. Extra clusa regio ideo, quod ultra limites
224 21 | inscribamus, reliquos in lateribus clusaribus. ~
225 24 | inscriptione: LOCUS EXTRA CLUSUS. Et extremitatem deinde
226 26 | IUGERA XLVI, P. TARQUINIO CN. F. TERENTINA IUGERA LXVI.
227 26 | tabulas appellaverunt, quoniam codicibus excipiebantur, et a prima
228 27 | conditores universum locum coemerunt, multis male meritos fundorum
229 23 | fundos secundum reditus coemit et militi adsignavit. Inscribemus
230 8 | acti sint limites, tractare coepimus: itaque persequi omnia non
231 20 | et aperiri in perpetuum cogemus. Plurimum enim agentibus
232 19 | a primo solis ortu umbra cohibeatur. Deinde cum ad circuli lineam
233 9 | hostium congressione ad colendarum deductos terrarum agros.
234 12 | regiones continet et est colentibus vicina undique, incolis
235 12 | consularem transeuntem per coloniam contineret; sicut in Campania
236 28 | Multi huius modi agrum more colonico decimanis et kardinibus
237 27 | quicumque modus limitem excedit, commalliolari debet et sic in aere incidi.
238 9 | mox eosdem ipsos veniam commilitii rogantes recepit, et post
239 13 | Quaedam propter aquae commodum monti applicantur; quarum
240 27 | concessa, excepta, reddita commutata pro suo, reddita veteri
241 10 | iam opportunarum finium commutatione relictis primae adsignationis
242 25 | Agro limitato accepturorum comparationem faciemus ad modum acceptarum,
243 6 | numeri sic inscribuntur. Comparemus nunc omnes quattuor lapides
244 26 | datum est in commune nomine compascuorum. Haec in forma similiter
245 27 | privaverunt. Ubi tamen aliquid concessum est et gratiae, in eius
246 23 | ostendemus, ut FUNDUS SEIANUS CONCESSUS LUCIO MANILIO SEI FILIO.
247 28 | anguste professio nostra concluditur, ut non etiam per singulas
248 16 | trahunturcaeruleae, glacie concretae atque imbribus atris.Has
249 28 | Nam quem ad modum illis condicio diversa est, mensurarum
250 27 | coloniae ius transferetur, condicionem regionis excutiemus et secundum
251 23 | Augusti diversas habent condiciones fundi excepti et concessi.
252 27 | et gratiae, in eius modi condicionibus intervenit C.V.P. ET REI
253 26 | arater exierit; nisi ex hoc conditor aliquid immutaverit. Primum
254 24 | Si fuerit mons asper et confragosus, per singulas petras finitimas
255 9 | expleta centesima hostium congressione ad colendarum deductos terrarum
256 9 | dum victorias numeraret, congressionum multitudinem oblivisceretur.
257 13 | kardinum: omnis limitum connexio rectis angulis continetur,
258 23 | partes omnis centuriarum ordo conponitur, ab unius primae centuriae
259 20 | duae lineae altera alteram conpraecident signo T. Eiciemus deinde
260 25 | subsiciva lapidibus inscriptis conprehendantur, certis tamen locis aras
261 28 | mensuram a certis rigoribus conprehendere oportet ac singula terminis
262 19 | mediam terrae partem esse conprehendimus. Optimum est ergo umbram
263 20 | ratio, qua tribus umbris conprehensis meridianum describamus.
264 17 | Nam cum sol orbem medium conscendit, umbras omnium rerum in
265 25 | earum inscriptione aras consecrare debebunt. Agro limitato
266 20 | quae sit duorum signorum conspectorum lineae ordinata, ferramento
267 20 | servabimus. Prensis tamen in conspectu longinquo signis limitem
268 20 | ex recta linea normaliter conspici possint, ut excussis longitudinibus
269 21 | quae est inter B et D, conspiciamus signum quod est inter B
270 15 | parte apertiore sol longius conspiciatur, ex hac deinde, qua mons
271 20 | aut ferramenti vitium aut conspiciendi fuerit, vana contemplatio
272 13 | mensura sua uni cuique constabit, decimani suo nomine appellabuntur,
273 16 | musica per haec diastemata constare fertur. Solem autem ampliorem
274 4 | centuriarum et limitum longitudo constaret. Quidam agri longitudinem
275 24 | vocabula aeris inscriptionibus constent. Siqua regio in extremitate
276 25 | et has utraeque civitates constituant: adfines enim eisdem locis
277 14 | disconvenit. Hos qui ad limites constituendos hac ratione sunt usi, fefellit
278 20 | ita si colonia ab solo constituetur. Decimanum maximum autem
279 10 | civitatibus novas urbes constituit, quosdam in veteribus oppidis
280 20 | Si locus, in quo colonia constituitur, cultus erit, ex ipsa civitate
281 21 | AC. Si limites post urbem constitutam inchoabimus, ex proximo
282 8 | culpa neglegentiae, cum de constitutione disputemus, praeterire tot
283 21 | latitudines secundum legem et constitutionem divi Augusti debemus, decimano
284 12 | Quibusdam coloniis postea constitutis, sicut in Africa Admederae,
285 28 | ubertatis per singula iugera constitutum. horum aestimo nequa usurpatio
286 3 | sic et limites in orientem constituuntur. ~
287 12 | ita constituerunt, ut viam consularem transeuntem per coloniam
288 19 | Aegypto medio die umbra consumitur. Ex hoc ibidem mediam terrae
289 3 | acceperunt. Secundum antiquam consvetudinem limites diriguntur. Quare
290 20 | conspiciendi fuerit, vana contemplatio in uno quintario statim
291 15 | Immo contendisse feruntur ortum eum esse
292 26 | si illis convenerit, ut conternati sortiri debeant, qui tres
293 26 | tertium qui exierit erit prima conternatio. Sic et ceterae. Has conternationes
294 26 | conternatio. Sic et ceterae. Has conternationes sublata sorte quidam tabulas
295 9 | habebatur. Multis legionibus contigit bella feliciter transigere
296 23 | cuique plus quam edictum continebat non liceret. Quem ad modum
297 27 | tres pluresve centurias continebit, has centurias et quantum
298 27 | iugera XLV, has una sors continere debebit. Sub hoc exemplo
299 12 | transeuntem per coloniam contineret; sicut in Campania coloniae
300 12 | quattuor perticae regiones continet et est colentibus vicina
301 1 | origo caelestis et perpetua continuatio, cum quadam latitudine recturae
302 7 | primus est qui et maximus, continuo a decimano maximo et kardine
303 6 | agitur cum perveniunt, novam controversiam inveniunt et de aliis quam
304 19 | occidentisque linea huic normaliter conveniat. Primum scribemus circulum
305 12 | tetrantem, qua velut ad forum conveniatur. Hanc constituendorum limitum
306 20 | constituta omni tempore convenit. Si locus, in quo colonia
307 5 | alia praefectura aliter conversi sunt limites, ut habeant
308 3 | placuit omnem religionem eo convertere, ex qua parte caeli terra
309 4 | decimanum. quidam in totum converterunt, et fecerunt decimanum in
310 3 | cautum est lege Sempronia et Cornelia et Iulia. Quidam ex his
311 16 | caelum zonae. Quarum una coruscosemper sole rubens et torrida semper
312 21 | deteriore, politos, in rotundum crassos pedem, in terram ne minus
313 16 | posset mundus, si repleretur. Credamus ergo illum divinarum rerum
314 14 | ortum et occasum pervidere crediderunt: aut forte scierunt errorem
315 4 | quinquagenum, aliubi ducenum; Cremonae iugerum CCX; divus Augustus
316 8 | alienum iudico. Foeda est enim culpa neglegentiae, cum de constitutione
317 20 | per eam ad perpendiculum cultellabimus. Actuarios palos suo quemque
318 20 | neglegentiam non potest. Cultis locis limitem sulcis optime
319 27 | interpretationem. Quidam putant tantum cultum nominari: ut mihi videtur,
320 12 | Appiam observatur: fines qui culturam accipere potuerunt, et limites
321 20 | quo colonia constituitur, cultus erit, ex ipsa civitate maximum
322 | cumque
323 15 | decimanus, quomodo potest cursus conprehendi recte, cum ferramento
324 5 | et veterem iugera forte CXX: haec sunt alterius partis
325 29 | similiter per ipsos inscribemus D.M. LIMES II, K.M. LIMES SECUNDUS.
326 9 | agri pro portione officii dabatur. Ferunt quidam postea indictum
327 27 | sorte inscribemus. ut si dabitur LXVI et per tres centurias
328 25 | fecerimus et accipientibus dabuntur iugera sexagena sena besses,
329 27 | tabulis aeris inscribemus, data adsignata, concessa, excepta,
330 26 | concessae fuerint, quo iure datae sint formis inscribemus.
331 27 | PUBLICAE. Hunc agrum secundum datam legem aut si placebit secundum
332 10 | interventus exhauserat, dato iterum coloniae nomine numero
333 23 | ullam coloniae munificentiam deberent, et essent in solo populi
334 3 | sicut per viam publicam debetur: id enim cautum est lege
335 2 | decimanum appellaverunt. Quare a decem potius quam a duobus? Sicut
336 13 | est, quod kardines loco decimanorum observantur, decimani loco
337 17 | intervallum: nam increscendi aut decrescendi inter ipsas horas alternam
338 1 | sine mundi ratione, quoniam decumani secundum solis decursum
339 23 | dextra aut sinistra. Et cum decumano maximo sive kardine omnes
340 12 | Quibusdam coloniis decumanum maximum ita constituerunt,
341 1 | decumani secundum solis decursum diriguntur, kardines a poli
342 4 | secundum agri amplitudinem dederunt; in Italia triumviri iugerum
343 8 | adsignaverunt et ab agrorum nova dedicatione culturae colonias appellaverunt. ~
344 9 | primis ordinibus ac tribunis deducebantur, modus agri pro portione
345 27 | fient. Sortitos in agrum deducemus et fines assignabimus. Finibus
346 27 | quot in eum locum homines deduci possint: aut si coloniae
347 10 | Illas quoque urbes, quae deductae a regibus aut dictatoribus
348 9 | congressione ad colendarum deductos terrarum agros. Divus Iulius,
349 6 | constitutiones in errorem deducunt, dum aut inscriptionem parum
350 6 | inter acceptas ne roborei deessent termini cavit. Inscripserunt
351 14 | ab eo in eam partem qua defecerit aeque suo intervallo centuriae
352 22 | debebimus. his angulis lapides defigamus, quibus centuriarum appellationes [
353 28 | quadratos inscriptos lineatos defigere in eam partem qua res exiget
354 5 | omnibus centuriarum angulis defigi iussit: ~6.
355 8 | quintario, cui iam spatium definitum erat, quinque adiectis limitibus
356 16 | hemitonion appellant; a Saturno deiude ad Iovem hemitonion; ab
357 10 | in provinciis: quibusdam deletis hostium civitatibus novas
358 14 | regioni ortum et occasum demetiri. ~15.
359 23 | publica inscriptionibus demonstrabimus. Concessos fundos aeque
360 12 | extremitate more arcifinio per demonstrationes et per locorum vocabula.
361 22 | lateribus adscribemus ad terram deorsum versus. S.D.I V.K.I in ea
362 15 | conspectus recte potest deprehendi, nisi aequalibus ab ortu
363 16 | per incrementa umbrarum deprehendit. Caeli autem punctum terram
364 20 | ad multipedam in tabula describemus, et sic in terra servabimus.
365 17 | horis inluminari, umbra describitur. Dubium fortasse esset de
366 27 | typum perticae totius lineis descriptum secundum suas determinationes
367 15 | elementum: explicari enim desiderium nostrum ad verum nisi per
368 1 | ipsorum etiam agrorum speciosa designatio. constituti enim limites
369 21 | silice aut molari aut ne deteriore, politos, in rotundum crassos
370 27 | descriptum secundum suas determinationes adscriptis adfinibus tabulario
371 9 | ultra stipendia emerita detinuit, recusantes deinde veteranos
372 20 | perpetua rectura: ex hoc deverti nisi per neglegentiam non
373 1 | solis cursum diviserunt, dextram appellaverunt quae septentrioni
374 18 | occidentem spectantibus umbras in dextrum emittit, exceptis illis
375 23 | angulos centuriarum lineis diagonalibus conprehendemus. sic et in
376 17 | aequinoctiali ad brumalem per diagonum extenditur ita, ut meridianum
377 16 | nam et ars musica per haec diastemata constare fertur. Solem autem
378 16 | caeli et infra solem amplo diastemate spiritum sumere. Nam et
379 15 | aequalibus ab ortu et occasu diastematibus ferramentum ponatur; quod
380 16 | certam] sic describunt, quod dicant a polo ad Saturni circulum
381 2 | dicimus duopondium, et quod dicebant antiqui duoviginti nunc
382 7 | aliter appellaretur: forte diceretur 'inter decimanum maximum
383 14 | ratio non constat, et potest dici mensura orbis alterius aut
384 21 | ferramento normaliter paucas dictabimus metas ex signo E. Prolato
385 10 | quae deductae a regibus aut dictatoribus fuerant, quas bellorum civilium
386 19 | Nam et Aegypto medio die umbra consumitur. Ex hoc
387 16 | aequinoctialem, quod in eum sol diei et noctis horas aequet.~
388 16 | palam est ab eo inluminari diem, noctem esse in dimidium
389 28 | adhibenda est mensuris diligentia. Nam et in Phrygia et tota
390 8 | Tractemus nunc diligentius quid dixerint. A DECIMANO
391 28 | mensurae huius quadraturam dimidio longiorem sive latiorem
392 16 | inluminari diem, noctem esse in dimidium ipsius terrae obumbrationem.
393 9 | recusantes deinde veteranos dimisit, mox eosdem ipsos veniam
394 2 | potius quam a duobus? Sicut dipundium nunc dicimus duopondium,
395 14 | ab oriente in occidentem dirigatur, nulla est ratio. Quid ergo?
396 19 | Per quam lineam kardinem dirigemus, et ab ea normaliter in
397 2 | ab oriente in occidentem dirigeret. Hunc appellaverunt duocimanum
398 1 | habet, quorum artificium] disciplina; quod illi orbem terrarum
399 23 | latitudinem rarior litterarum dispositio demonstret. Harum silvarum
400 8 | neglegentiae, cum de constitutione disputemus, praeterire tot operum exemplaria.
401 28 | diversa est, mensurarum actus dissimilis esse debet. Nec tam anguste
402 6 | Sic et in suo intervallo distantes centurias his inscriptionibus
403 20 | latitudine altera ab altera distent. Si ante meridiem constituemus,
404 3 | quibusdam mensurae tantum disterminandae causa sunt constituti, et
405 16 | mortalibus aegrismunere concessae diuum, et via secta per ambas,
406 28 | ad modum illis condicio diversa est, mensurarum actus dissimilis
407 23 | adsignationibus enim divi Augusti diversas habent condiciones fundi
408 15 | difficile est, quoniam in diversis orbis terrarum partibus
409 10 | antiquae mensurae actus in diversum novis limitibus inciditur:
410 2 | quod terram in duas partes dividat et ab eo omnis ager nominetur.
411 1 | quadam latitudine recturae dividentibus ratio tractabilis, formarum
412 13 | aequaliter pertica non potest dividi, sed in alteram partem tota
413 16 | deinde qui medium polum dividit, aequinoctialem, quod in
414 16 | Polum ipsum quinque circulis dividunt in sex partes. Sicut ait
415 18 | terrae quattuor partes mari dividuntur, nec ultra hominibus quartae
416 15 | nobis gnomonices summae ac divinae artis elementum: explicari
417 16 | repleretur. Credamus ergo illum divinarum rerum magnitudinem ante
418 5 | subsiciva. Hae deinde agrorum divisiones lapidum inscriptionibus
419 4 | Emeritae iugerum CCCC, quibus divisionibus decimani habent longitudinis
420 8 | Tractemus nunc diligentius quid dixerint. A DECIMANO MAXIMO QUINTUM
421 27 | pertinebunt ita ut supra dixi <a> conditore ordinata rei
422 9 | acerrimus et multarum gentium domitor, tam frequentibus bellis
423 19 | notabimus. Notatis ergo duabus circuli partibus intrantis
424 17 | inluminari, umbra describitur. Dubium fortasse esset de parallelo
425 8 | decimano maximo quinque limites ducebantur, quorum esset summus latior,
426 19 | ad signum circumferentiae ducemus, et mediam notabimus. Per
427 20 | Si vero in propinquo sint duo signa quae ex recta linea
428 2 | Quare a decem potius quam a duobus? Sicut dipundium nunc dicimus
429 2 | dicimus viginti, similiter duocimanus decimanus est factus. Reliquos
430 2 | Sicut dipundium nunc dicimus duopondium, et quod dicebant antiqui
431 20 | lineam iniungamus, quae sit duorum signorum conspectorum lineae
432 2 | et quod dicebant antiqui duoviginti nunc dicimus viginti, similiter
433 2 | alteram lineam duxerunt a meridiano in septentrionem,
434 8 | decimanus accessit, sex fiunt. Eandem observationem et in reliqua
435 | earum
436 23 | possidere uni cuique plus quam edictum continebat non liceret.
437 21 | observabimus. Quomodo fuerit FE ad EG, si et FB tractabimus, erit
438 13 | periculum habeat: si aliter egerimus, mensura sua uni cuique
439 20 | Multi perpetuos limites egerunt et in illa operis perseveratione
440 21 | et kardinem incipiemus, eisque latitudinem secundum legem
441 15 | summae ac divinae artis elementum: explicari enim desiderium
442 21 | ex omni opere certissimam eligamus, et hac potissimum utamur.
443 11 | aspera et excelsa saxis eligebant, ubi illis maximum propugnaculum
444 20 | quod post amplum actum emendare sine rubore difficile est.
445 20 | paret et tolerabilem habet emendationem. Subruncivi minus erroris
446 9 | milites ultra stipendia emerita detinuit, recusantes deinde
447 4 | divus Augustus in Veturia Emeritae iugerum CCCC, quibus divisionibus
448 5 | praefecturae continentur. In Emeritensium finibus aliquae sunt praefecturae,
449 8 | populi Romani civibus aut emeritis militibus adsignaverunt
450 9 | tunc praemium terra et pro emerito habebatur. Multis legionibus
451 25 | enim culti agri ad pretium emeritorum aestimari. Si in illa pertica
452 1 | mensurarum ritus sive actus eminentissima traditur limitum constitutio.
453 4 | utramque partem limites emiserunt, quibus kardo in horam sextam
454 19 | normaliter in rectum decimanos emittemus: et ex quacumque eius lineae
455 18 | spectantibus umbras in dextrum emittit, exceptis illis quae sunt
456 18 | spectantibus umbrae in sinistrum emittuntur; ex quo apparet eos ultra
457 20 | umbras eius qualescumque tres enotabimus CDE. Has umbras normaliter
458 9 | deinde veteranos dimisit, mox eosdem ipsos veniam commilitii
459 | erimus
460 20 | singula claudere, ne quis error operi fiat, quod post amplum
461 20 | emendationem. Subruncivi minus erroris habent periculum. Hos tamen
462 1 | ratio mensurae constituta ab Etruscorum haruspicum [vel auctorum
463 27 | quicumque modus limitem excedit, commalliolari debet et
464 11 | verum etiam loca aspera et excelsa saxis eligebant, ubi illis
465 27 | data adsignata, concessa, excepta, reddita commutata pro suo,
466 18 | umbras in dextrum emittit, exceptis illis quae sunt ab Aegypti
467 23 | ratione terminabimus fundos exceptos sive concessos, et in forma
468 26 | appellaverunt, quoniam codicibus excipiebantur, et a prima cera primam
469 20 | normaliter conspici possint, ut excussis longitudinibus longiorem
470 27 | transferetur, condicionem regionis excutiemus et secundum suam postulationem
471 8 | disputemus, praeterire tot operum exemplaria. Finitis ergo ampliorum
472 10 | adsignata orbi terrarum pace exercitus, qui aut sub Antonio aut
473 9 | frequentibus bellis militem exercuit, ut dum victorias numeraret,
474 19 | circumferentiae locum. Similiter exeuntem umbram e circulo adtendemus,
475 19 | partibus intrantis umbrae et exeuntis loco, rectam lineam a signo
476 10 | bellorum civilium interventus exhauserat, dato iterum coloniae nomine
477 25 | urnam mittemus, et prout exierint primam sortem centuriarum
478 6 | primum, alium maximum: et cum exierunt a decimano maximo, peractis
479 28 | defigere in eam partem qua res exiget oportebit. Omnium rigorum
480 19 | Per quem locum recta linea exire debebit a puncto circuli.
481 13 | tamen inter professores existimationem. Nam nec illis coloniis
482 14 | ratio. Quid ergo? Licet exitum decimanus maximus non habeat
483 9 | indictum modum belli, et expleta centesima hostium congressione
484 20 | lineae ordinata, ferramento explicabimus. ~21.
485 15 | divinae artis elementum: explicari enim desiderium nostrum
486 22 | Quod quoniam in latitudinem exponi in hac planitia non potest,
487 20 | Lineam autem per metas extendemus, et per eam ad perpendiculum
488 17 | ad brumalem per diagonum extenditur ita, ut meridianum circulum
489 23 | conprehendemus. sic et in toto opere exteriores anguli centurias cludunt
490 16 | Ortum enim aut occasum ne ab extrema quidem parte orbis terrarum
491 16 | semper ab igni.Quam circum extremae dextra laevaque trahunturcaeruleae,
492 13 | rectis angulis continetur, extremitas mensuraliter obligata est,
493 23 | nominatur, perseverat usque ad extremum finem ultra primum vocari.
494 25 | accepturorum comparationem faciemus ad modum acceptarum, quatenus
495 25 | adfines. Ubi fines angulum facient, ternum angulorum aras ponemus.
496 26 | Si conternationem urna faciet, singulis sortibus singulorum
497 6 | verticibus inscribi non facile [omnia] possunt. Inscribitur [
498 11 | accipere non possunt. Multi facilitatem agri secuti: et ubi plurimum
499 17 | tetartemorio meridiano axi facit ordinatas. Ab hoc enim exemplo
500 26 | debeant, conternationum factarum singula sortibus nomina
|