|
Tatius rex Sabinorum qui
occupata arce Tarpeia in ipso foro cum Romulo decertavit et interventu
Sabinarum pacem cum Romulo fixit. Mettius Suffetius rex Albanorum qui contra foedus ad
Fidenatis destitutis et iussu Tulli Hostili religatus ad currum et in adversa
actis equis laceratus est. Porsenna rex Etruscorum qui Romanos ad Ianiculum
obsedit propterque Tarquinios Tiridates qui a Corbulone consulari viro victus
et restitutus est. Civilia bella quattuor mota sunt in urbe a Romanis. civile
bellum primum Sulpicius tribunus excitavit, quod sibi ereptam provinciam
Mithridaticam Sylla in Marium transferri noluisset. Secundum bellum Lepidus
contra Catulum ob metum Siciliae expugnatae. tertium bellum Caesar et Pompeius:
belli species magis quam causa fuit negatus a senatu Caesari consulatus,
ceterum utriusque aemulatio et cupiditas imperii occupandi. Nam cum secundum
mores legemque maiorum dimisso exercitu venire in urbem> Caesar deberet et
docere senatum de rebus a se gestis atque ita triumphum consequi, simulans se
gratiam timere Pompei negavit se missurum exercitum, nisi consularibus comitiis
ratio absentis sui posita fuisset. Quam ob rem hostis a senatu iudicatus
statuit id bello vindicare; ac sic non consulatum modo ac triumphum sed totum
populi Romani imperium redegit in suam potestatem. Quartum bellum Caesar
Augustus adversus complures duces: contra Pompeium iuvenem bona paterna
repetentem, mox adversus Cassium et Brutum in ultionem interempti patris,
deinceps adversus Antonium et Cleopatram ultro bellum patriae inferentis.
(Bellorum genera sunt quattuor: gentile quod cum externis geritur <ut Romani
; sociale quod > ut Romani cum Latinis Athenienses cum Lacedaemoniis;
servile quod Romani adversus fugitivos gesserunt <et> contra duces eorum
Spartacum Crixum et Oenomaum; civile quod inter se certant sicut Marius et
Sylla Caesar et Pompeius Augustus et Antonius.)
|