bold = Main text
     Lib. Pars. Cap. Par.                                        grey = Comment text

1501 12,     1, 1       |           foras emittere, quibus autem in villa quid agendum videbitur,
1502 12,     1, 2       |               quod desideratur. Itaque in re familiari laboriosior
1503 12,     1, 2       |           dubitet nihil esse pulchrius in omni ratione vitae dispositione
1504 12,     1, 2       |       voluptate permulcentur. Iam vero in exercitu neque miles neque
1505 12,     1, 2       |     praeparationis atque ordinis etiam in navigiis plurimum valet:
1506 12,     1, 2       |                tantum haec possunt vel in theatris vel in exercitibus
1507 12,     1, 2       |            possunt vel in theatris vel in exercitibus vel etiam in
1508 12,     1, 2       |               in exercitibus vel etiam in navigiis, nihil dubium est,
1509 12,     1, 2       |       auctoritatem Xenophontis secutus in Oeconomico, sic inducit
1510 12,     1, 3       |                ac tela separabantur et in altera parte, quibus <ad>
1511 12,     1, 3       |              seposuimus; annuum quoque in duas partes divisimus: nam
1512 12,     1, 3       |               atque actoribus et aliis in honore servulis vestis domi
1513 12,     1, 3       |            onerentur. Illud vero etiam in perpetuum custodiendum habebit,
1514 12,     1, 3       |            languorem, sine cunctatione in valitudinarium deducat;
1515 12,     1, 3       |             minus interesse pastoribus in stabulis fructum cogentibus
1516 12,     1, 3       |                conservetur. Quod etiam in bene moratis civitatibus
1517 12,     1, 3       |           legum custodientes. Sed haec in universum administranda
1518 12,     1, 4       |                oportere, quoniam totum in eo sit, ne contrectentur
1519 12,     1, 4       |             usque ad imum aequalia nec in modum doliorum formata,
1520 12,     1, 4       |               sint iure summersa; quod in utero dolii fieri vix posse
1521 12,     1, 5       |            VINUM VAPIDUM FIERI ACRIUS.~In sextarios quadraginta octo
1522 12,     1, 5       |                aceto diluito atque ita in praedictam mensuram adicito.
1523 12,     1, 5       |          mentae viridis pondo selibram in eandem mensuram adiciunt.
1524 12,     1, 5       |                speciem habeant, easque in eandem mensuram demittunt,
1525 12,     1, 6       |               patentissimi oris locato in ea parte villae, quae plurimum
1526 12,     1, 6       |            salem tamdiu ingeres, donec in sporta permaneat integer
1527 12,     1, 6       |            facere aliam volueris, hanc in vasa bene picata diffundes
1528 12,     1, 6       |            picata diffundes et opertam in sole habebis: omnem enim
1529 12,     1, 6       |                dulcem caseum demiseris in eam, si pessum ibit, scies
1530 12,     1, 7       |             vernum aequinoctium herbas in usum colligi et reponi oportebit:
1531 12,     1, 7       |             nepeta et battis generatim in alveos conponuntur et sale
1532 12,     1, 7       |           herbas deprimat et ius usque in summum labrum fideliae perveniat.
1533 12,     1, 7       |        crassiores, harundine secato et in duas partes dividito. Ipsos
1534 12,     1, 7       |            partiri oportebit atque ita in vasa condi, deinde ius,
1535 12,     1, 8       |              coriandri. Has herbas ita in lacte demittito, ut ligamina
1536 12,     1, 8,  1   |                herbam cum collegerunt, in umbra siccent, deinde folia
1537 12,     1, 8,  2   |                lepidii cum dulci lacte in olla miscent et post diem
1538 12,     1, 8,  2   |                anethi et thymi et apii in unum bene trita adiciunt,
1539 12,     1, 9       |               tenera folia videbuntur, in alveo sallire oportet diemque
1540 12,     1, 9       |               muriam remittant, deinde in muria eluere et expressos
1541 12,     1, 9       |              muria eluere et expressos in cratibus pandere, dum adsiccescant;
1542 12,     1, 10,  1  |                adhaerentis. Hanc prius in sole siccato, deinde sub
1543 12,     1, 10,  1  |            thymo vel cunela, componito in fidelia et infuso iure,
1544 12,     1, 10,  3  |               vitio aut vermiculo; tum in fictili picata fidelia conponito
1545 12,     1, 10,  3  |               impositum gypsato. Illud in totum praecipiendum existimavi
1546 12,     1, 10,  3  |       salutaris, censeo vel pauca poma in melle custodire sed separata
1547 12,     1, 11      |             mella nec minus aqua mulsa in vetustatem reponi debeat,
1548 12,     1, 11      |        Expressa deinde aqua coletur et in vas plumbeum defusa decoquatur,
1549 12,     1, 11      |             nonnulli etiam pro defruto in condituras olivarum, quibus
1550 12,     1, 12      |             vasis includunt et sub dio in sole habent, deinde, cum
1551 12,     1, 12      |                deinde, cum saepius eam in alia vasa transfuderunt
1552 12,     1, 12      |      diffunditur, aliquod crassamentum in imo simile faeci reperitur - ,
1553 12,     1, 12      |          patiuntur per Caniculae ortum in sole quadraginta diebus
1554 12,     1, 12      |     quadraginta diebus esse; tum demum in tabulatum, quod fumum accipit,
1555 12,     1, 12,  1  |           recentem sumunt eamque usque in quartam partem decoquunt;
1556 12,     1, 12,  1  |              et his portionibus factam in lagonam diffundunt eamque,
1557 12,     1, 12,  1  |                diebus insolatam postea in tabulatum, quod suffumigatur,
1558 12,     1, 13      |                   Caput XIII. DE CASEO IN USUS DOMESTICOS SERVANDO.~
1559 12,     1, 13      |          praestat eos hoc ipso tempore in usum conficere. Id autem
1560 12,     1, 13,  1  |                deinde, quarto die, sal in fundis fideliarum substernitur
1561 12,     1, 14      |           Caput XIV. DE MALIS ET PIRIS IN SOLE SICCANDIS.~Hoc eodem
1562 12,     1, 14      |        mediocriter matura eliguntur et in duas aut tres partes harundine
1563 12,     1, 14      |              vel osseo cultello divisa in sole ponuntur, donec arescant.
1564 12,     1, 15      |           neque inmatura legi debet et in eo loco expandi, qui toto
1565 12,     1, 15      |                iugantur; factae deinde in hunc usum cannae iugis superponuntur,
1566 12,     1, 15      |               disponuntur, ut, cum sol in occasu fuerit, erigantur
1567 12,     1, 15      |         corrumpit. Cum deinde aruerit, in orcas bene picatas meridiano
1568 12,     1, 15      |                et oblinire convenit et in horreum siccissimum reponi,
1569 12,     1, 15,  1  |             ficis pediculos adimunt et in sole eas expandunt; cum
1570 12,     1, 15,  1  |            sunt, antequam indurescant, in labra fictilia vel lapidea
1571 12,     1, 15,  1  |       congerunt eas, tum pedibus lotis in modum farinae proculcant
1572 12,     1, 15,  1  |          qualibet herba offas reponunt in crates et patiuntur siccari;
1573 12,     1, 15,  1  |               excoquatur; sic siccatam in tabulatum reponunt et, cum
1574 12,     1, 15,  1  |             divisam dilatant atque ita in sole viescere patiuntur;
1575 12,     1, 15,  1  |              se compositas comprimunt, in figuram stellarum flosculorumque
1576 12,     1, 15,  1  |           stellarum flosculorumque vel in formam panis redigentes;
1577 12,     1, 15,  1  |           panis redigentes; tum rursus in sole adsiccant et ita vasis
1578 12,     1, 16      |                quintam legi oportet et in tabulas paulisper porrigi,
1579 12,     1, 16      |           conlidantur. Deinde aeno vel in olla nova fictili ampla
1580 12,     1, 16      |             ternas inter se conligatas in aenum fervens demitti et
1581 12,     1, 16      |              est. Cum deinde exemeris, in crate disponito rarius,
1582 12,     1, 16      |        unamquamque uvam convertito nec in eodem vestigio reponito,
1583 12,     1, 16      |            eodem vestigio reponito, ne in umore, qui defluxerit, corrumpatur.
1584 12,     1, 16      |                deinde modice aruerint, in vasa nova sine pice operculata
1585 12,     1, 16,  1  |       semivietas uvas contegunt et ita in amphoras recondunt. Sunt
1586 12,     1, 16,  1  |                lixivam faciant, deinde in lixivae sextarios decem
1587 12,     1, 16,  1  |        administrent. Quod si videbitur in aeno parum inesse olei,
1588 12,     1, 16,  2  |               sorba manu lecta curiose in urceolos picatos adicito,
1589 12,     1, 16,  2  |                inter se disponere: nam in exemptione eorum, dum unum
1590 12,     1, 16,  2  |       vitiantur. Quidam hoc idem pomum in passo, quidam etiam in defruto
1591 12,     1, 16,  2  |           pomum in passo, quidam etiam in defruto commode servant,
1592 12,     1, 17      |                 Sunt quaedam regiones, in quibus vini ideoque etiam
1593 12,     1, 17      |          incesserunt et propter imbres in terram decidit; quae cum
1594 12,     1, 17      |                 quae cum sublecta est, in doleum vel in amphoras conditur
1595 12,     1, 17      |            sublecta est, in doleum vel in amphoras conditur et ibi
1596 12,     1, 17      |            aceti diligenter colatur et in vasa picata bene olida diffunditur.
1597 12,     1, 17      |         recentis adiciant et patiantur in eo iure tabescere, donec
1598 12,     1, 17      |               aceti sapor fiat; postea in iunceis fiscellis vel sparteis
1599 12,     1, 18      |                portio dispersis acinis in terram dilabatur. Funiculi
1600 12,     1, 18      |       ardentibus calefiunt, et cum pix in fundum destillavit, sublata
1601 12,     1, 18      |              quod destillavit aut quod in lateribus haesit; dein penicillo
1602 12,     1, 18      |         compluris dies, quam curentur, in solem producuntur, deinde,
1603 12,     1, 18      |               cum satis insolata sunt, in labra convertuntur et, subiectis
1604 12,     1, 18      |               eius non sit; tum, dolio in terram demisso et in latus
1605 12,     1, 18      |             dolio in terram demisso et in latus deposito, pix ferventissima
1606 12,     1, 18      |             quinta pars picis Bruttiae in universam cocturam adiciatur,
1607 12,     1, 19,  1  |               quartam eius musti, quod in vasa plumbea coniecerunt,
1608 12,     1, 19,  2  |                eximatur, satis de lacu in vasa defrutaria conferemus,
1609 12,     1, 19,  2  |          faecis subsederit exagitet et in summum reducat, tum colis
1610 12,     1, 19,  2  |              parte iam mustum excoctum in se fervebit, tum codices
1611 12,     1, 19,  2  |       Oportebit autem, antequam mustum in vasa defrutaria coiciatur,
1612 12,     1, 20      |            quam aenea esse debent. Nam in coctura aeruginem remittunt
1613 12,     1, 20      |            Harum rerum singulae librae in defrutarium, quod ceperit
1614 12,     1, 20,  1  |               amphoras musti nonaginta in defrutario decoxeris, ita
1615 12,     1, 20,  1  |                facta, cum est contusa, in pulverem redigitur et his
1616 12,     1, 20,  1  |               hac compositione quantum in sextarios musti quadragenos
1617 12,     1, 20,  1  |                 quadrantem medicaminis in binas amphoras miscere solitus
1618 12,     1, 20,  1  |         oportebit. Ea res etiam si non in totum perennem, at certe
1619 12,     1, 20,  1  |               perennem, at certe usque in alteram vindemiam plerumque
1620 12,     1, 21      |              cum defrixit, transfertur in vasa et reponitur, ut post
1621 12,     1, 21      |           reponitur, ut post annum sit in usu. Potest tamen et post
1622 12,     1, 21      |                 quam refrixerit, adici in vinum, et melius est, si
1623 12,     1, 21      |                 Eius defruti sextarius in duas urnas musti adicitur,
1624 12,     1, 21      |            purgatur et ita eo adicitur in binas urnas ligula cumulata
1625 12,     1, 21      |            quam candidissimus coicitur in urceo fictili sine pice;
1626 12,     1, 21      |               faenum Graecum maceratur in vino vetere per triduum,
1627 12,     1, 21      |            triduum, deinde eximitur et in furno siccatur vel in sole;
1628 12,     1, 21      |               et in furno siccatur vel in sole; idque cum est aridum
1629 12,     1, 21      |           quarta pars cyathi, adicitur in binas urnas. Deinde, cum
1630 12,     1, 21      |              agricola, uti solitus est in his fundis, in quibus palustres
1631 12,     1, 21      |             solitus est in his fundis, in quibus palustres vineas
1632 12,     1, 21      |              reponat et post triennium in alia vasa eliquatam transfundat,
1633 12,     1, 21      |          singulos adicere salsae aquae in binas musti urnas, quamvis
1634 12,     1, 22      |              Nemeturicae metretam adde in labrum aut in alveum, et
1635 12,     1, 22      |            metretam adde in labrum aut in alveum, et in eodem infundito
1636 12,     1, 22      |               labrum aut in alveum, et in eodem infundito cineris
1637 12,     1, 22      |         inicito, apertum labrum sinito in sole per Caniculae ortum
1638 12,     1, 22      |                dum ea, quae addideris, in pice conliquescant et unitas
1639 12,     1, 22      |                quidam pondo quadrantem in sextarios quadraginta octo
1640 12,     1, 22      |              eius medicamenti adiciunt in totidem sextarios, quot
1641 12,     1, 23      |               est vetustior, eo melior in usu est: nam omni lentore
1642 12,     1, 23      |            omni lentore misso facilius in pulverem resolvitur atque
1643 12,     1, 23      |              picis sextans et semuncia in sextarios quinque et quinquaginta
1644 12,     1, 23      |             eiusdem picis sex scripula in sextarios quinque et quadraginta
1645 12,     1, 23      |          decocti contritique semunciam in eundem modum musti adicere;
1646 12,     1, 23      |                verum, si fieri possit, in omnibus regionibus omne
1647 12,     1, 24      |                CONDIRE.~Pix Nemeturica in Liguria conficitur. Ea deinde
1648 12,     1, 24      |               pelago sumenda est atque in dimidiam partem decoquenda,
1649 12,     1, 24      |            partem decoquenda, quae cum in tantum refrixerit, quantum
1650 12,     1, 24      |             rutila fiat. Tum eliquatam in sole XIIII diebus patiemur
1651 12,     1, 24      |      deferbuerint, condire voluerimus, in musti sextarios octo et
1652 12,     1, 24      |                deinde ex his sextariis in picis sextantem paulatim
1653 12,     1, 24      |          unitatem fecerint, tum eosdem in id vas, unde sumpseramus,
1654 12,     1, 25      |           curae non omittendam putavi. In mediterraneo, quo non est
1655 12,     1, 25      |             conditam ante quinquennium in sole ponere, deinde, cum
1656 12,     1, 25      |            fuerit, alia vasa habeto et in ea sensim aquam eliquato,
1657 12,     1, 25      |          faecem pervenias; semper enim in requieta aqua crassamen
1658 12,     1, 25      |        requieta aqua crassamen aliquod in imo reperitur. Sic curata
1659 12,     1, 25      |                 Sic curata cum fuerit, in modum defruti ad tertias
1660 12,     1, 25      |       decoquenda est. Adiciuntur autem in aquae dulcis sextarios quinquaginta
1661 12,     1, 25      |       quantumcumque umoris est, tantum in amphoram musti portionem
1662 12,     1, 25,  1  |               mari sumenda est aqua et in tertiam partem decoquenda,
1663 12,     1, 25,  1  |       subfumigato et large repleto, ut in effervescendo vinum se bene
1664 12,     1, 26      |                XXVI. NE VINUM ACESCAT.~In quo agro vinum acescere
1665 12,     1, 26      |           torculis exprimantur, mustum in cortinam defundas et aquae
1666 12,     1, 26      |                 Postea cum refrixerit, in vasa defundas et operias
1667 12,     1, 26      |            musti decoxeris frigidumque in vasa transtuleris, et si
1668 12,     1, 26      |               vasa transtuleris, et si in sextarios L musti heminam
1669 12,     1, 27      |           facere oportet: uvas legito, in sole per triduum expandito,
1670 12,     1, 27      |                prelo pressum sit, quod in lacum musti fluxerit, tollito;
1671 12,     1, 27      |              tollito; cum deferbuerit, in sextarios quinquaginta irim
1672 12,     1, 28      |           vetere vino macerato, deinde in sole exponito aut in furno,
1673 12,     1, 28      |            deinde in sole exponito aut in furno, ut siccescat; tum
1674 12,     1, 28      |               schoeni pondo quincuncem in unum permisceto; tum in
1675 12,     1, 28      |                in unum permisceto; tum in serias singulas, quae sint
1676 12,     1, 28      |               palustribus mustum erit, in serias singulas ternas heminas,
1677 12,     1, 28      |              condias, musti aliquantum in seriam de seria transferto,
1678 12,     1, 28      |                de seria transferto, ne in condiendo, cum medicamento
1679 12,     1, 28      |                 gypsum et medicamentum in labello permisceto, quantum
1680 12,     1, 28      |           statim diffundere sed sinito in dolis liquescere; postea,
1681 12,     1, 28      |          defaecatum quam liquidissimum in vasa bene picata et pura
1682 12,     1, 28      |          picata et pura transferto. Si in vetustatem servare voles,
1683 12,     1, 28      |              vetustatem servare voles, in cado duarum urnarum quam
1684 12,     1, 28      |           vinum exemptum sit, habebis, in ea confundito; si horum
1685 12,     1, 29      |            recentissimum addito mustum in amphoram novam, eamque oblinito
1686 12,     1, 29      |            aquae introire possit. Tunc in piscinam frigidae et dulcis
1687 12,     1, 29      |         quadraginta eximito. Sic usque in annum dulce permanebit. ~
1688 12,     1, 30      |              aequinoctium vernum semel in diebus XXXVI vinum curare
1689 12,     1, 30,  1  |                boni et panes facito et in sole arefacito et coquito
1690 12,     1, 30,  1  |              sole arefacito et coquito in igne. Postea terito et pondo
1691 12,     1, 31      |             Caput XXXI. SI QUOD ANIMAL IN MUSTUM CECIDERIT ET INTERIERIT.~<
1692 12,     1, 31      |                serpens aut mus sorexve in mustum ceciderit, ne mali
1693 12,     1, 31      |                adoleatur cinisque eius in vas, quo deciderat, frigidus
1694 12,     1, 32      |                et macris legito eosque in sole siccato, deinde fasciculos
1695 12,     1, 32      |            palmea aut iuncea ligato et in seriam mittito, ita ut vinculum
1696 12,     1, 32      |                ita ut vinculum exstet. In musti dulcis sextarios CC
1697 12,     1, 33      |          taleolasque sectas suspendere in umbra, ut adsiccentur; deinde,
1698 12,     1, 33      |              deinde, cum aridae erunt, in musti Aminei sextarios quadraginta
1699 12,     1, 33      |            eximito et defaecatum vinum in amphoras bonas adicito.
1700 12,     1, 33      |           bonas adicito. Alii scribunt in musti sextarios XLVIII scillae
1701 12,     1, 34      |            scillae pondus, quod supra, in aceti duas urnas adiciunt
1702 12,     1, 34,  1  |                          DE EMBAMMATE.~In tres amphoras musti mittis
1703 12,     1, 34,  1  |            duplum, si non est acre; et in olla, quae fert amphoras
1704 12,     1, 35      |            quod erit, id frigidum adde in musti Aminei urnam. Idem
1705 12,     1, 35      |      refrixerit liquor, exempto puleio in urnam musti adici. Idque
1706 12,     1, 36      |       exprimitur. Idque mustum coicies in amphoram novam et inplebis
1707 12,     1, 36      |              roris marini sesquilibram in duas urnas musti adicere.
1708 12,     1, 37      |              legito easque per triduum in sole siccato; quarto die
1709 12,     1, 37      |             habeat ex tortivo, coicito in seriam diligenterque curato,
1710 12,     1, 37      |                 adicito unum sextarium in sextarios musti XLVIII.
1711 12,     1, 38      |             atque ipsae sine seminibus in sole siccantur, et in fictili
1712 12,     1, 38      |        seminibus in sole siccantur, et in fictili fidelia sicco loco
1713 12,     1, 38      |               et ex is mustum adicitur in seriam et statim primo die,
1714 12,     1, 38      |               et ita per latera seriae in mustum demittuntur, ne altera
1715 12,     1, 38      |             prius, massulae fiunt, sed in labello mustum de eadem
1716 12,     1, 38      |                quod cum est permixtum, in eandem seriam confunditur
1717 12,     1, 38      |               rursus vinum purgatur et in amphoras bene picatas et
1718 12,     1, 38      |            decocti sextario misceto et in lagunculam diffusum oblinito.
1719 12,     1, 38,  1  |          duabus horis eam cum paululum in umbra expositam siccaverunt,
1720 12,     1, 38,  2  |               eius copiosior facultas, in tertiam partem decoquant
1721 12,     1, 39      |               insuper cannas ponere et in sole pandere uvas et noctibus
1722 12,     1, 39      |         exaruerint, acina decerpere et in dolium aut in seriam coicere;
1723 12,     1, 39      |             decerpere et in dolium aut in seriam coicere; eodem mustum
1724 12,     1, 39      |            seque impleverit, sexto die in fiscellam conferre et prelo
1725 12,     1, 39      |              XX dies, cum deferbuerit, in alia vasa deliquare, et
1726 12,     1, 39      |           purgato et secernito; postea in perticis suspendito; perticae
1727 12,     1, 39      |        suspendito; perticae uti semper in sole sint, facito; ubi satis
1728 12,     1, 39      |             demito et sine scopionibus in dolium coicito pedibusque
1729 12,     1, 39      |           postea pedibus proculcato et in fiscina nova uvas premito. ~
1730 12,     1, 39,  1  |               vilissime constat et est in usu vel dulcius quam superiores
1731 12,     1, 40      |          totidem metretas aquae dulcis in vinaceos, ex quibus unius
1732 12,     1, 40      |               commodius autem servatur in amphoris. Hanc ipsam loram
1733 12,     1, 41      |           legeris, id facito. Conicies in urnam musti mellis optimi
1734 12,     1, 41      |          diligenter permixtum recondes in lagonam eamque protinus
1735 12,     1, 41      |           protinus gypsabis iubebisque in tabulatum poni. Si plus
1736 12,     1, 41      |           lagonam aperire oportebit et in aliud vas mustum eliquatum
1737 12,     1, 41      |               eliquatum oblinire atque in fumum reponere. ~
1738 12,     1, 42      |               QUOD VOCATUR DIA OPORAS.~In caccabo fictili novo vel
1739 12,     1, 42      |               caccabo fictili novo vel in stagneo coquitur musti arbustivi
1740 12,     1, 42      |               percolantur, eaque, quae in colo subsederunt, diligenter
1741 12,     1, 42      |         contrita levigantur, et iterum in suo sibi iure lento igni,
1742 12,     1, 42      |           decoquuntur, donec crassamen in modum faecis existat. Prius
1743 12,     1, 42      |     refrigeratum medicamentum adicitur in vas fictile novum picatum,
1744 12,     1, 44      |    circumlinito luto paleato atque ita in tabulato siccissimo composita
1745 12,     1, 44      |             viti detrahatur; sed ignis in proximo decumano fiat, ut
1746 12,     1, 44      |         decumano fiat, ut pix ferveat, in qua pediculi uvarum statim
1747 12,     1, 44,  1  |                                ALITER.~In dolium bene picatum defruti
1748 12,     1, 44,  1  |               linito et ita inpositum [in] cinere opturato. Nonnulli
1749 12,     1, 44,  2  |                 doliola nova sine pice in sole siccant; deinde, cum
1750 12,     1, 44,  2  |                siccant; deinde, cum ea in umbra refrigeraverunt, furfures
1751 12,     1, 44,  3  |             legerunt uvam, si qua sunt in ea vitiosa grana, forficibus
1752 12,     1, 44,  3  |          forficibus amputant atque ita in horreo suspendunt, in quo
1753 12,     1, 44,  3  |              ita in horreo suspendunt, in quo triticum positum est,
1754 12,     1, 44,  4  |              fiunt amphorae, lata vasa in modum patinarum fieri iubebat
1755 12,     1, 44,  4  |           pediculosque earum sine mora in ferventem picem demitti
1756 12,     1, 44,  4  |             ferventem picem demitti et in praedictis patinis separatim
1757 12,     1, 44,  4  |               possit; tota deinde vasa in aqua fontana vel cisternina
1758 12,     1, 44,  5  |                dependentes a matre sic in pultarios condi debebunt,
1759 12,     1, 44,  5  |             variaque sunt acina. Illud in totum maxime praecipimus,
1760 12,     1, 44,  5  |           totum maxime praecipimus, ne in eodem loco mala et uvae
1761 12,     1, 44,  5  |               et uvae conponantur neve in vicino, unde odor malorum
1762 12,     1, 45      |        pediculi earum picantur, deinde in cratibus ita ponuntur, ne
1763 12,     1, 45      |                pro capacitate vasorum, in ollas demittuntur et opercula
1764 12,     1, 45      |          resoluta intrita folliculorum in dolio substernitur et deorsum
1765 12,     1, 45      |            operculo superposito cinere in modum gypsi temperato dolium
1766 12,     1, 46      |        distendunt; nec ignoro plurima <in> hunc librum non esse conlata,
1767 12,     1, 46      |           possunt contingere, uti sunt in primis omnium generum mala. ~
1768 12,     1, 46,  1  |       pediculos Punicorum, sicuti sunt in arbore, intorquent, ne pluviis
1769 12,     1, 46,  1  |         superaggeratur. Hoc idem etiam in dolio fieri potest, sive
1770 12,     1, 46,  2  |                vehementer calefieri et in ea mala granata, lino vel
1771 12,     1, 46,  2  |                 et exempta per triduum in sole siccari, postea loco
1772 12,     1, 46,  2  |             nocte et postero die usque in eam horam, qua fuerit utendum,
1773 12,     1, 46,  2  |                mox, cum exegerit usus, in aqua demittere et cretam
1774 12,     1, 46,  2  |              custodit. Idem iubet Mago in urceo novo fictili substernere
1775 12,     1, 46,  2  |                 Omne autem pomum, quod in vetustatem reponitur, cum
1776 12,     1, 46,  3  |             diligenter mala obruerunt, in sole siccant, deinde, si
1777 12,     1, 47      |            eadem ratione, qua granata, in scrobibus vel dolis servant
1778 12,     1, 47      |                quae, cum siccata sunt, in tabulato frigido loco et
1779 12,     1, 47      |          reponunt. Nonnulli haec eadem in patinas novas sicco gypso
1780 12,     1, 47,  1  |           decrescente luna legantur et in lagona nova, quae sit patentissimi
1781 12,     1, 47,  1  |             Sed cavendum est, ne, quae in melle custodire volueris,
1782 12,     1, 47,  1  |           custodiri; sed quia videntur in melle dulciora fieri sic
1783 12,     1, 47,  1  |              tiliagineae, quales sunt, in quibus vestimenta forensia
1784 12,     1, 47,  1  |            spectent, quemadmodum etiam in arbore nata sunt, et ne
1785 12,     1, 47,  2  |                ea ipsa nonnulli, sicut in aliis generibus supra iam
1786 12,     1, 48      |                 pro modo crassitudinis in duas vel plures <partes>
1787 12,     1, 48      |                 deinde ex aceto modice in caccabulo aeneo coquito
1788 12,     1, 48      |              semicrudae sint. Post hoc in umbra triduo siccentur et
1789 12,     1, 48      |                triduo siccentur et ita in fideliam picatam recondantur,
1790 12,     1, 48,  1  |          taleolas, ut supra, facito et in umbra triduo vel etiam quatriduo
1791 12,     1, 48,  1  |               siccato, deinde siccatas in vasis sine pice, interiecta
1792 12,     1, 48,  1  |             siccentur per dies quinque in umbra; tum crassamen vini
1793 12,     1, 48,  1  |                boni defruti confundito in ollam, quae cum inferbuerit,
1794 12,     1, 48,  1  |      refrigescant; postea transfundito in fideliam picatam, operculo
1795 12,     1, 48,  2  |              eraseris, minute concisas in muria dura macerato, donec
1796 12,     1, 48,  3  |            malis cydoneis tritis, quae in defruto vel melle decoxerant,
1797 12,     1, 49      |               modice permixtam reconde in fideliam et mustum quam
1798 12,     1, 49,  1  |               quamque, ne decoloretur, in frigidam muriam demerge.
1799 12,     1, 49,  1  |             aridi fasciculum substerne in imo; deinde viridis faeniculi
1800 12,     1, 49,  1  |          lentisci destricta et purgata in urceolo habeto; tum exemptam
1801 12,     1, 49,  1  |         permixtam praedictis seminibus in vas adicito; deinde, cum
1802 12,     1, 49,  4  |           deinde, substrato faeniculo, in amphoram coicito, intermixtis
1803 12,     1, 49,  5  |               Quidam sic lectae olivae in modios singulos ternas heminas
1804 12,     1, 49,  6  |            probata compositio, ut, cum in muria dura pausea alba utique
1805 12,     1, 49,  7  |              cum> petiolis leguntur et in oleo quam optimo servantur;
1806 12,     1, 49,  8  |           illud conditurae genus, quod in civitatibus Graecis plerumque
1807 12,     1, 49,  8  |             caelo manu destringitur et in cannis uno die sub umbra
1808 12,     1, 49,  8  |           corticulis, eximimus eam, et in singulos modios olivae triti
1809 12,     1, 50,  1  |          incrementi videbuntur. Deinde in singulos modios olivae salis
1810 12,     1, 50,  1  |              ternas heminas adicere et in vimineos qualos confundere
1811 12,     1, 50,  1  |             amurcam exstillare; postea in alveum diffundere mundaque
1812 12,     1, 50,  1  |              perveniat, detergere; tum in vas adicere et sapa vel
1813 12,     1, 50,  2  |              salliunt et sic collocant in qualis, ut, inmixtis seminibus
1814 12,     1, 50,  2  |            similiter supra salis usque in summum componant. Deinde
1815 12,     1, 50,  2  |              habuit amurcae exsudavit, in alveum defundunt et iam
1816 12,     1, 50,  2  |              quid adhaereat salis, tum in amphoram confundunt, adiecto
1817 12,     1, 50,  3  |               OLIVA NIGRA SINE DULCI.~ In singulos modios olivae singulos
1818 12,     1, 50,  3  |       videbitur, adici oportet; deinde in singulis modis olivarum
1819 12,     1, 50,  3  |               heminas admisceri et ita in amphoris condi; easque fasciculis
1820 12,     1, 50,  3  |            inest, emitti; post XL dies in alveum diffundi et a sale
1821 12,     1, 50,  3  |          exemptae, maximis salis micis in amphoram condantur et, spissamentis
1822 12,     1, 50,  3  |        spissamentis inpositis, ad usus in cellam reponantur. ~
1823 12,     1, 50,  4  |                CONDITO.~Maturam olivam in muria factam colymbadem
1824 12,     1, 50,  4  |             vel tribus locis et triduo in aceto habeto, quarto die
1825 12,     1, 50,  4  |          quarto die spongia extergeto, in vas, id est in urceum aut
1826 12,     1, 50,  4  |              extergeto, in vas, id est in urceum aut caccabum novum,
1827 12,     1, 50,  4  |            usque ad os; lauri turiones in hoc vas mittito, ut olivas
1828 12,     1, 51      |                eaque sub umbra uno die in cannis porrigitur, et quaecumque
1829 12,     1, 51      |         nucleus frangatur, et, cum est in samsam redacta, tunc sal
1830 12,     1, 51      |           verumtamen habetur praecipua in hos usus olea Calabrica,
1831 12,     1, 52      |             nisi si baca tempestatibus in terram decidit et necesse
1832 12,     1, 52      |               reservetur. Locus autem, in quo confici oleum debet,
1833 12,     1, 52      |               amurca; quae si remansit in baca, saporem olei corrumpit.
1834 12,     1, 52      |             amurca, sub ipsis fistulis in modum fossularum concavum
1835 12,     1, 52      |               lapideum esse oportebit, in quo consistat et unde exhauriri
1836 12,     1, 52      |             plura esse debent, quoniam in usu depereunt et pauciora
1837 12,     1, 52,  1  |          diligenter emundatam protinus in torcular deferri et integram
1838 12,     1, 52,  1  |           torcular deferri et integram in fiscis novis includi prelisque
1839 12,     1, 52,  1  |               sextariis integri salis <in> singulos modios, et aut
1840 12,     1, 52,  1  |               deinde primum defluxerit in rotundum labrum - nam id
1841 12,     1, 52,  1  |          protinus capulator depleat et in fictilia labra, huic usui
1842 12,     1, 52,  1  |       praeparata, defundat. Sint autem in cella olearia tres labrorum
1843 12,     1, 52,  1  |          defluxerit. Cum deinde paulum in labris primis constiterit
1844 12,     1, 52,  1  |           oleum, eliquare id capulator in secunda labra debebit et
1845 12,     1, 52,  1  |                labra debebit et deinde in sequentia usque ad ultima.
1846 12,     1, 52,  1  |              liberatur. Sat erit autem in singulis ordinibus tricena
1847 12,     1, 52,  1  |      pinguedinis attrahit. Illud autem in totum praecipiendum habeo,
1848 12,     1, 52,  1  |               viride oleum conficitur, in torcular admittatur aut
1849 12,     1, 52,  1  |                torcular admittatur aut in cellam oleariam: nam est
1850 12,     1, 52,  1  |                 Dolia autem et seriae, in quibus oleum reponitur,
1851 12,     1, 52,  1  |                quae faeces aut amurcae in fundis vasorum subsederint,
1852 12,     1, 52,  1  |              Sunt qui cretam figularem in modum liquidae faecis aqua
1853 12,     1, 52,  1  |             crasse gummi liverunt, una in perpetuum gummitione contenti
1854 12,     1, 52,  2  |            exprimenda; nam si reposita in tabulatum fuerit, celeriter
1855 12,     1, 52,  2  |            tecto baca deponatur, oleum in tabulato crescere, quod
1856 12,     1, 52,  2  |               quod tam falsum est quam in area frumenta grandescere.
1857 12,     1, 52,  2  |            Cato sic refellit. Ait enim in tabulato conrugari olivam
1858 12,     1, 52,  2  |            accedit, si portionem velis in factum adiectae bacae conputare [
1859 12,     1, 52,  2  |               tempestatibus et pluviis in lutum defluxit, ad praesidium
1860 12,     1, 52,  2  |                vel, si nec flumen est, in lacu aut in piscina quam
1861 12,     1, 52,  2  |                flumen est, in lacu aut in piscina quam purissimae
1862 12,     1, 53      |       sextarios LX cum olei pondo LXXX in id confundi, tum aromata
1863 12,     1, 53      |                verum leviter confracta in reticulum iunceum aut linteum
1864 12,     1, 53      |              ita [cum saxi pondusculo] in olei atque musti praedictum
1865 12,     1, 53      |           reticulum eximito et aromata in pila quam mundissime contundito
1866 12,     1, 53      |         mundissime contundito tritaque in eandem metretam reponito
1867 12,     1, 53      |                 infundito et opturato, in sole ponito, post septimum
1868 12,     1, 54      |             olivam frangito eamque vel in regulas vel in novo fisco
1869 12,     1, 54      |              eamque vel in regulas vel in novo fisco adicito, subiectamque
1870 12,     1, 54      |          separet et diligenter seorsum in nova labra transferat atque
1871 12,     1, 55,  1  |           diligenter sallito et maxime in eas partes, quibus ossa
1872 12,     1, 55,  1  |        inhaereat, et paulum adsiccatam in carnario suspendi, quo modicus
1873 12,     1, 55,  2  |            modo pili detrahuntur. Caro in libraria frusta conciditur.
1874 12,     1, 55,  2  |              frusta conciditur. Deinde in seria substernitur sal coctus
1875 12,     1, 55,  2  |        consumatur; tamquam salsamentum in muria sua permanet. ~
1876 12,     1, 56      |             minutum adspergito et rapa in alveo aut seria conponito,
1877 12,     1, 56      |                et ita eluito et postea in quadratam cistam vimineam,
1878 12,     1, 56      |                et uno die siccari; tum in dolio picato fictili vel
1879 12,     1, 56      |               dolio picato fictili vel in vitreo conponito et sic
1880 12,     1, 56,  2  |            integros, aut rursus amplos in tres aut quattuor partes
1881 12,     1, 56,  2  |               quattuor partes divisos, in vas coicito et aceto infundito.
1882 12,     1, 56,  2  |            quoque cocti unum sextarium in congium aceti adicito; post
1883 12,     1, 57      |               bene lotum, duabus horis in aqua sinito; postea tollito,
1884 12,     1, 57      |          tollito, et manibus expressum in mortarium novum aut bene
1885 12,     1, 58      |                ne quid terreni habeat, in aceto et sale conponito;
1886 12,     1, 58      |         ceterum medullam eius concisam in fideliam vitream vel novam
1887 12,     1, 58      |              unam permisceto atque ita in eandem fideliam confundito,
1888 12,     1, 59      |     QUEMADMODUM MORETUM FACIAS.~Addito in mortarium satureiam, mentam,
1889 12,     1, 59      |          permisceto; hanc mixturam cum in catillo composueris, oleum
1890 12,     1, 59,  5  |           cribrata melli permisceto et in olla nova servato; deinde,
1891 12,     1, 59,  6  |           compositione miscebis et ita in usum repones; quod si etiam