|
Qui vero greges nantium possidere student, chenoboskia constituunt, quae
tum demum vigebunt, si fuerint ordinata ratione tali: cohors ab omni cetero
pecore secreta clauditur, alta novem pedum maceria porticibusque circumdata,
ita ut in aliqua parte sit cella custodis. Sub porticibus deinde quadratae
harae caementis vel etiam laterculis exstruuntur, quas singulas satis est
habere quoquoversus pedes ternos et aditus singulos firmis ostiolis munitos,
quia per feturam diligenter claudi debent. Extra villam deinde non longe ab
aedificio si est stagnum vel flumen, alia non quaeritur aqua, sin aliter, lacus
piscinaque manu fiunt, ut sint quibus inurinari possint aves. Nam sine isto
primordio non magis quam sine terreno recte vivere nequeunt. palustris quoque
sed herbidus ager destinetur, atque alia pabula conserantur, ut vicia,
trifolium, fenum Graecum, sed praecipue genus intibi, quod serin Graeci
appellant. Lactucae quoque in hunc usum semina vel maxime serenda sunt, quoniam
et mollissimum est olus et libentissime ab his avibus appetitur, tum etiam
pullis utilissima est esca. Haec cum praeparata sunt, curandum est ut mares
feminaeque quam amplissimi corporis et albi coloris eligantur. Nam est aliud
genus varium, quod a fero mitigatum domesticum factum est. Id neque aeque
fecundum est nec tam pretiosum, propter quod minime nutriendum est. Anseribus
ad admittendum tempus aptissimum est a bruma, mox ad pariendum et ad incubandum
a Kalendis Februariis vel Martiis usque ad solstitium, quod fit ultima parte
mensis Iunii. Ineunt autem non, ut priores aves de quibus diximus, insistentes
humi, nam fere in flumine aut piscinis id faciunt; singulaeque ter anno
pariunt, si prohibeantur fetus suos excudere, quod magis expedit quam cum ipsae
suos fovent. Nam et a gallinis melius enutriuntur et longe maior grex
efficitur. Pariunt autem
singulis fetibus ova primo quina, sequenti quaterna, novissimo terna. Quem
partum nonnulli permittunt ipsis matribus educare, quia reliquo tempore anni
vacaturae sunt a fetu. Minime autem concedendum est feminis extra septum
parere, sed cum videbuntur sedem quaerere, comprimendae sunt atque temptandae.
Nam si adpropinquat partus, digito tanguntur ova, quae sunt in prima parte
locorum genitalium. Quamobrem perduci ad haram debent includique ut fetum
edant, idque singulis semel fecisse satis est, quoniam unaquaeque recurrit
eodem ubi primo peperit. Sed novissimo fetu cum volumus ipsas incubare, notandi
erunt uniuscuiusque partus, ut suis matribus subiciantur, quoniam negatur anser
aliena excudere ova, nisi subiecta sua quoque habuerit. Supponuntur autem
gallinis huius generis sicut pavonina plurima quinque, paucissima tria, ipsis
deinde anseribus paucissima septem, plurima quindecim. Sed custodiri debet ut
ovis subiciantur herbae urticarum quo quasi remedio medicantur - , ne noceri
possit excusis anserculis, quos enecant urticae si teneros pupugerunt. Pullis autem
formandis excludendisque triginta diebus opus est cum sunt frigora, nam tepidis
quinque et viginti satis est. Saepius
tamen anser tricensimo die nascitur. Atque is dum exiguus est decem primis
diebus pascitur in hara clausus cum matre. Postea cum serenitas permittit, producitur in prata et ad
piscinas. Cavendumque est ne aut aculeis urticae conpungatur aut esuriens mittatur in
pascuum, sed ante concisis intubis vel lactucae foliis saturetur. Nam si adhuc
parum firmus indigens ciborum pervenit in pascuum, fruticibus aut solidioribus
herbis obluctatur ita pertinaciter ut collum abrumpat. Milium quoque aut etiam
triticum mixtum cum aqua recte praebetur. Atque ubi paulum se confirmavit, in
gregem coaequalium conpellitur et hordeo alitur. Quod et in matricibus praebere
non inutile est. Pullos autem non expedit plures in singulas haras quam vigenos
adici, nec rursus omnino cum maribus includi, quoniam validior enecat infirmum.
Cellas in quibus incubitant siccissimas esse oportet substratuique habere
paleas vel, si eae non sunt, crassissimum quoque foenum. Cetera eadem quae in
aliis generibus pullorum servanda sunt, ne coluber, ne vipera faelesque aut
etiam mustela possit aspirare, quae fere pernicies ad internecionem prosternunt
teneros. Sunt qui hordeum maceratum incubantibus adponant, nec patiantur
matrices saepius nidum relinquere. Deinde pullis exclusis primis quinque diebus
polentam vel maceratum far sicut pavonibus obiciunt. Nonnulli etiam viride
nasturcium consectum minutatim cum aqua praebent, eaque eis est esca
iucundissima. Mox ubi quattuor mensum facti sunt, farturae maximus quisque
destinatur, quoniam tenera aetas praecipue habetur ad hanc rem aptissima. Et
est facilis harum avium sagina, nam polentam et pollinem ter die, nihil sane
aliud, dari necesse est, dummodo large bibendi potestas fiat, nec vagandi
facultas detur; sintque calido et tenebricoso loco. Quae res ad
creandas adipes multum conferunt. Hoc modo duobus mensibus pinguescunt etiam
maximi, nam pullities saepe quadraginta diebus opima redditur.
|