Sed ex iis, quae rettuli,
seminibus, idem Saserna putat aliis stercorari et iuvari agros, aliis rursus
peruri et emaciari. Stercorari lupino, faba, vicia, ervilia, lente, cicercula, piso.
De lupino nihil dubito, atque etiam de pabulari vicia, si tamen eam viridem
desecatam confestim aratrum subsequatur, et quod falx reliquerit, priusquam
inarescat, vomis rescindat atque obruat; id enim cedit pro stercore. Nam si
radices eius desecato pabulo relictae inaruerint, succum omnem solo auferent,
vimque terrae absument, quod etiam in faba ceterisque leguminibus, quibus terra
gliscere videtur verisimile est accidere; ut nisi protinus sublata messe eorum
proscindatur, nihil iis segetibus, quae deinceps in eo loco seminari debent,
profuturum sit. Ac de iis quoque leguminibus, quae velluntur, Tremellius obesse
maxime ait solo virus ciceris et lini: alterum quia sit salsae, alterum quia
<sit> fervidae naturae; quod etiam Virgilius significat dicendo:
urit enim lini campum seges, urit avenae,
urunt Lethaeo perfusa papavera somno.
Neque enim dubium, quin et iis seminibus infestetur ager, sicut etiam milio
et panico. Sed omni solo, quod praedictorum leguminum segetibus fatiscit, una
praesens medicina est, ut stercore adiuves, et absumptas vires hoc velut pabulo
refoveas. Nec tantum propter semina, quae sulcis aratri committuntur, verum
etiam propter arbores ac virgulta, quae maiorem in modum laetantur eiusmodi
alimento. Quare si est, ut videtur, agricolis utilissimum, diligentius de eo
dicendum existimo, cum priscis auctoribus quamvis non omissa res, levi tamen
admodum cura sit prodita.
|