|
Interim qui frumentis arva
praeparare volet, si autumno sementem facturus est, mense Septembri; si vere,
qualibet hiemis parte modicos acervos luna decrescente disponat, ita ut plani
loci iugerum duodeviginti, clivosi quattuor et viginti vehes stercoris teneant;
et, ut paulo prius dixi, non antea dissipet cumulos, quam erit araturus. Si
tamen aliqua causa tempestivam stercorationem facere prohibuerit, secunda ratio
est, ante quam seras more seminantis ex aviariis pulverem stercoris per segetem
spargere. Si et is non erit, caprinum manu iacere, atque ita terram sarculis
permiscere. ea res laetas segetes reddit. Nec ignorare colonos oportet, sicuti
refrigescere agrum, qui non stercoretur, ita peruri, si nimium stercoretur;
magisque conducere agricolae, frequenter id potius, quam immodice facere. Nec
dubium quin aquosus ager maiorem eius copiam, siccus minorem desideret. Alter,
quod assiduis humoribus rigens hoc adhibito regelatur; alter, quod per se tepens
siccitatibus, hoc assumpto largiore, torretur; propter quod nec deesse ei talem
materiam nec superesse oportet. Si tamen nullum genus stercoris suppetet, ei
multum proderit fecisse, quod M. Columellam patruum meum doctissimum et
diligentissimum agricolam saepenumero usurpasse memoria repeto, ut sabulosis
locis cretam ingereret, cretosis ac nimium densis sabulum, atque ita non solum
segetes laetas excitaret, verum etiam pulcherrimas vineas efficeret. Nam idem
negabat stercus vitibus ingerendum, quod saporem vini corrumperet; melioremque
censebat esse materiam vindemiis exuberandis, congesticiam vel de vepribus vel
denique aliam quamlibet arcessitam et advectam humum. Iam vero et ego reor, si
deficiatur omnibus rebus agricola, lupini certe expeditissimum praesidium non
deesse; quod cum exili solo circa Idus Septembris sparserit et inaraverit, vim
optimae stercorationis exhibebit. Succidi autem lupinum sabulosis locis
oportet, cum secundum florem, rubricosis, cum tertium egerit. Illic dum tenerum
est convertitur, ut celeriter ipsum putrescat, permisceaturque gracili solo;
hic iam robustius, quod solidiores glaebas diutius sustineat et suspendat, ut
eae solibus aestivis vaporatae resolvantur.
|