|
Sed cum tam otii quam negotii rationem reddere maiores nostri
censuerint, nos quoque monendos esse agricolas existimamus, quae feriis facere,
quaeque non facere debeant. Sunt enim, ut ait poeta, quae
... festis ... exercere diebus
fas et iura sinunt: rivos deducere nulla
religio vetuit, segeti praetendere saepem,
insidias avibus moliri, incendere vepres,
balantumque gregem fluvio mersare salubri.
Quamquam pontifices negant segetem feriis sepiri debere. Vetant quoque lanarum causa lavari oves,
nisi propter medicinam. Virgilius qui liceat feriis flumine adluere gregem
praecepit, et idcirco adiecit, fluvio mersare salubri.
Sunt enim vitia, quorum causa pecus utile sit lavare. Feriis autem ritus
maiorum etiam illa permittit, far pinsere, faces incidere, candelas sebare,
vineam conductam colere; piscinas, lacus, fossas veteres tergere et purgare,
prata sicilire, stercora aequare, foenum in tabulata componere, fructus oliveti
conductos cogere, mala, pira, ficos pandere, caseum facere, arbores serendi
causa collo vel mulo clitellario afferre; sed iuncto advehere non permittitur,
nec apportata serere, neque terram aperire, neque arborem collucare; sed ne
sementem quidem administrare, nisi prius catulo feceris; nec foenum secare aut
vincire aut vehere; ac ne vindemiam quidem cogi per religiones pontificum
feriis licet; nec oves tondere, nisi si catulo feceris. Defrutum quoque facere
et defrutare vinum licet. Uvas itemque olivas conditui legere licet. Pellibus
oves vestiri non licet. In horto quicquid olerum causa facias, omne licet. Feriis
publicis hominem mortuum sepelire non licet. M. Porcius Cato mulis, equis,
asinis nullas esse ferias dixit. Idemque boves permittit coniungere lignorum et
frumentorum advehendorum causa. Nos apud pontifices legimus, feriis tantum
denicalibus mulos iungere non licere, ceteris licere. Hoc loco certum habeo quosdam,
cum solemnia festorum percensuerim, desideraturos lustrationum ceterorumque
sacrificiorum, quae pro frugibus fiunt, morem priscis usurpatum. Nec ego abnuo docendi curam; sed differo
in eum librum, quem componere in animo est, cum agricolationis totam
disciplinam perscripsero. Finem interim praesentis disputationis faciam,
dicturus exordio sequente, quae de vineis arbustisque prodidere veteres
auctores, quaeque ipse mox comperi.
|