|
1. Observate curioseque
animadvertit M. Tullius "in" et "con" praepositiones verbis
aut vocabulis praepositas tunc produci atque protendi, cum litterae
sequerentur, quae primae sunt in "sapiente" atque "felice",
in aliis autem omnibus correpte pronuntiari.
2. Verba Ciceronis haec sunt:
"Quid vero hoc elegantius, quod non fit natura, sed quodam instituto? "indoctus"
dicimus brevi prima littera, "insanus" producta,
"inhumanus" brevi, "infelix" longa et, ne multis, quibus in
verbis hae primae litterae sunt, quae in "sapiente" atque
"felice", producte dicuntur, in ceteris omnibus breviter; itemque
"conposuit", "consuevit", "concrepuit",
"confecit". Consule veritatem, reprehendet; refer ad auris,
probabunt; quaere cur ita sit: dicent iuvare. Voluptati autem aurium morigerari
debet oratio."
3.
Manifesta quidem ratio suavitatis est in his vocibus, de quibus Cicero locutus
est. Sed quid dicemus de praepositione "pro", quae, cum produci et
corripi soleat, observationem hanc tamen M. Tullii aspernata est?
4.
Non enim semper producitur, cum sequitur ea littera, quae prima est in verbo
"fecit", quam Cicero hanc habere vim significat, ut propter eam rem
"in" et "con" praepositiones producantur.
5.
Nam "proficisci" et "profugere" et "profundere"
et "profanum" et "profestum" correpte dicimus,
"proferre" autem et "profligare" et "proficere"
producte.
6.
Cur igitur ea littera, quam Cicero productionis causam facere observavit, non
in omnibus consimilibus eandem vim aut rationis aut suavitatis tenet, sed aliam
vocem produci facit, aliam corripi? Neque
vero "con" particula tum solum producitur, cum ea littera, de qua
Cicero dixit, insequitur.
7.
Nam et Cato et Sallustius: "faenoribus" inquiunt "copertus
est".
8.
Praeterea "coligatus" et "conexus" producte dicitur.
9.
Sed tamen videri potest in his, quae posui, ob eam causam particula haec
produci, quoniam eliditur ex ea "n" littera: nam detrimentum litterae
productione syllabae compensatur.
10.
Quod quidem etiam in eo servatur, quod est "cogo"; neque repugnat,
quod "coegi" correpte dicimus:
11.
non enim salva id analogiai dicitur a verbo, quod est "cogo".
|