1.
Pilleatos servos venum solitos ire, quorum nomine venditor nihil praestaret,
Caelius Sabinus iurisperitus scriptum reliquit.
2.
Cuius rei causam esse ait, quod eiusmodi condicionis mancipia insignia esse in
vendundo deberent, ut emptores errare et capi non possent, neque lex vendundi
opperienda esset, sed oculis iam praeciperent, quodnam esset mancipiorum genus;
3.
"sicuti" inquit "antiquitus mancipia iure belli capta coronis induta
veniebant et idcirco dicebantur "sub corona" venire. Namque ut ea
corona signum erat captivorum venalium, ita pilleus impositus demonstrabat
eiusmodi servos venundari, quorum nomine emptori venditor nihil
praestaret."
4.
Est autem alia rationis opinio, cur dici solitum sit captivos "sub
corona" venundari, quod milites custodiae causa captivorum venalium greges
circumstarent eaque circumstatio militum "corona" appellata sit.
5.
Sed id magis verum esse, quod supra dixi, M. Cato in libro, quem composuit de
re militari, docet. Verba sunt haec Catonis: "Ut populus sua opera potius
ob rem bene gestam coronatus supplicatum eat, quam re male gesta coronatus
veneat."
|