1.
Daedalus, ut fama est, fugiens Minoia regna praepetibus pennis ausus se credere
caelo.
2. In his
Vergilii versibus reprehendit Iulius Hyginus "pennis praepetibus"
quasi inproprie et inscite dictum.
3.
"Nam "praepetes"" inquit "aves ab auguribus
appellantur, quae aut opportune praevolant aut idoneas sedes capiunt."
4. Non apte igitur usum verbo
augurali existimavit in Daedali volatu nihil ad augurum disciplinam pertinente.
5.
Sed Hyginus nimis hercle ineptus fuit, cum, quid "praepetes" essent,
se scire ratus est, Vergilium autem et Cn. Matium, doctum virum, ignorasse, qui
in secundo Iliadis Victoriam volucrem "praepetem" appellavit in hoc
versu:
dum dat vincendi praepes Victoria palmam.
6.
Cur autem non Q. quoque Ennium reprehendit, qui in annalibus non pennas
Daedali, sed longe diversius: "Brundisium" inquit "pulcro
praecinctum praepete portu"?
7.
Set si vim potius naturamque verbi considerasset neque id solum, quod augures
dicerent, inspexisset, veniam prorsus poetis daret similitudine ac translatione
verborum, non significatione propria utentibus.
8.
Nam quoniam non ipsae tantum aves, quae prosperius praevolant, sed etiam quos
capiunt, quod idonei felicesque sunt, "praepetes" appellantur,
idcirco Daedali pennas "praepetes" dixit, quoniam ex locis, in quibus
periculum metuebat, in loca tutiora pervenerat.
9.
Locos porro "praepetes" et augures appellant, et Ennius in annalium
primo dixit:
praepetibus sese pulcrisque locis dant.
10.
Avibus autem "praepetibus" contrarias aves "inferas"
appellari Nigidius Figulus in libro primo augurii privati ita dicit:
"Discrepat dextra sinistrae, praepes inferae."
11.
Ex quo est coniectare "praepetes" appellatas, quae altius
sublimiusque volitent, cum differre a "praepetibus" Nigidius
"inferas" dixerit.
12.
Adulescens ego Romae, cum etiamtum ad grammaticos itarem, audivi Apollinarem
Sulpicium, quem inprimis sectabar, cum de iure augurio quaereretur et mentio
"praepetum" avium facta esset, Erucio Claro praefecto urbi dicere
"praepetes" sibi videri esse alites, quas Homerus panypterygas
appellaverit, quoniam istas potissimum augures spectarent, quae ingentibus alis
patulae atque porrectae praevolarent. Atque ibi hos Homeri versus dixit:
tyne d'oionoisi tanypterygessi keleveis
peithesthai, ton ou ti metatrepom'oud'alegizo.
|