|
1.
"Mature" nunc significat "propere" et "cito"
contra ipsius verbi sententiam; aliud enim est "mature", quam
dicitur.
2.
Propterea P. Nigidius, homo in omnium bonarum artium disciplinis egregius:
""mature"" inquit "est quod neque citius est neque
serius, sed medium quiddam et temperatum est."
3. Bene
atque proprie Nigidius. Nam et in frugibus et in pomis "matura"
dicuntur, quae neque cruda et inmitia sunt neque caduca et decocta, sed tempore
suo adulta maturataque.
4.
Quoniam autem id, quod non segniter fiebat, "mature" fieri dicebatur,
progressa plurimum verbi significatio est et non iam, quod non segnius, sed
quod festinantius fit, id fieri "mature" dicitur, quando ea, quae
praeter sui temporis modum properata sunt, "inmatura" verius
dicantur.
5. Illud
vero Nigidianum rei atque verbi temperamentum divos Augustus duobus Graecis
verbis elegantissime exprimebat. Nam et dicere in sermonibus et scribere in
epistulis solitum esse aiunt: speude bradeos, per quod monebat, ut ad rem
agendam simul adhiberetur et industriae celeritas et diligentiae tarditas, ex
quibus duobus contrariis fit maturitas.
6.
Vergilius quoque, si quis animum adtendat, duo ista verba "properare"
et "maturare" tamquam plane contraria scitissime separavit in hisce
versibus:
frigidus agricolam si quando continent imber,
multa, forent quae mox caelo properanda sereno,
maturare datur.
7.
Elegantissime duo verba ista divisit; namque in praeparatu rei rusticae per
tempestates pluvias, quoniam otium est, "maturari" potest, per
serenas, quoniam tempus instat, "properari" necessum est.
8. Cum
significandum autem est, coactius quid factum et festinantius, tum rectius
"praemature" factum id dicitur quam "mature", sicuti
Afranius dixit in togata, cui Titulus nomen est:
adpetis dominatum demens praemature praecocem,
9. in quo
versu animadvertendum est, quod "praecocem" inquit, non
"praecoquem"; est enim casus eius rectus non "praecoquis",
sed "praecox".
|