1.
Verbis uti aut nimis obsoletis exculcatisque aut insolentibus novitatisque
durae et inlepidae par esse delictum videtur. Sed molestius equidem culpatiusque esse arbitror verba nova,
incognita, inaudita dicere quam involgata et sordentia.
2. Nova autem videri dico etiam
ea, quae sunt inusitata et desita, tametsi sunt vetusta.
3. Est adeo id vitium plerumque
serae eruditionis, quam Graeci opsimathian appellant, ut, quod numquam
didiceris, diu ignoraveris, cum id scire aliquando coeperis, magni facias quo
in loco cumque et quacumque in re dicere. Veluti Romae nobis praesentibus vetus
celebratusque homo in causis, sed repentina et quasi tumultuaria doctrina
praeditus, cum apud praefectum urbi verba faceret et dicere vellet inopi
quendam miseroque victu vivere et furfureum panem esitare vinumque eructum et
fetidum potare, "hic" inquit "eques Romanus apludam edit et
flocces bibit".
4. Aspexerunt omnes, qui aderant,
alius alium, primo tristiores turbato et requirente voltu, quidnam illud
utriusque verbi foret; post deinde, quasi nescio quid Tusce aut Gallice
dixisset, universi riserunt.
5. Legerat autem ille
"apludam" veteres rusticos frumenti furfurem dixisse idque a Plauto
in comoedia, si ea Plauti est, quae Astraba inscripta est, positum esse.
6. Item "flocces" audierat
prisca voce significare vini faecem e vinaceis expressam, sicuti fraces oleis,
idque aput Caecilium in Poltimenis legerat, eaque sibi duo verba ad orationum
ornamenta servaverat.
7. Alter quoque a lectionibus id
genus paucis apirocalus, cum adversarius causam differri postularet:
"rogo, praetor," inquit "subveni, succurre! quonam usque nos
bovinator hic demoratur?" atque id voce magna ter quaterve inclamavit:
"bovinator est".
8.
Commurmuratio fieri coepta est a plerisque, qui aderant, quasi monstrum verbi
admirantibus.
9.
At ille iactans et gestiens: "non enim Lucilium" inquit
"legistis, qui tergiversatorem "bovinatorem" dicit?" Est autem in Lucili XI. versus hic:
si tricosus bovinatorque ore improbus duro.
|