|
1.
"Pomerium" quid esset, augures populi Romani, qui libros de auspiciis
scripserunt, istiusmodi sententia definierunt: "Pomerium est locus intra
agrum effatum per totius urbis circuitum pone muros regionibus certeis
determinatus, qui facit finem urbani auspicii".
2.
Antiquissimum autem pomerium, quod a Romulo institutum est, Palati montis
radicibus terminabatur. Sed id pomerium pro incrementis reipublicae aliquotiens
prolatum est et multos editosque collis circumplexum est.
3.
Habeat autem ius proferendi pomerii, qui populum Romanum agro de hostibus capto
auxerat.
4.
Propterea quaesitum est ac nunc etiam in quaestione est, quam ob causam ex
septem urbis montibus, cum ceteri sex intra pomerium sint, Aventinus Solum,
quae pars non longinqua nec infrequens est, extra pomerium sit, neque id
Servius Tullius rex neque Sulla, qui proferundi pomerii titulum quaesivit, neque
postea divus Iulius, cum pomerium proferret, intra effatos urbis fines
incluserint.
5.
Huius rei Messala aliquot causas videri scripsit, sed praeter eas omnis ipse
unam probat, quod in eo monte Remus urbis condendae gratia auspicaverit avesque
inritas habuerit superatusque in auspicio a Romulo sit:
6.
"Idcirco" inquit "omnes, qui pomerium protulerunt, montem istum
excluserunt quasi avibus obscenis ominosum".
7.
Sed de Aventino monte praetermittendum non putavi, quod non pridem ego in
Elydis, grammatici veteris, commentario offendi, in quo scriptum erat Aventinum
antea, sicuti diximus, extra pomerium exclusum, post auctore divo Claudio
receptum et intra pomerii fines observatum.
|