|
1.
In edicto consulum, quo edicunt, quis dies comitiis centuriatis futurus sit,
scribitur ex vetere forma perpetua: "ne quis magistratus minor de caelo
servasse velit".
2.
Quaeri igitur solet, qui sint magistratus minores.
3.
Super hac re meis verbis nil opus fuit, quoniam liber M. Messalae auguris de
auspiciis primus, cum hoc scriberemus, forte adfuit.
4.
Propterea ex eo libro verba ipsius Messalae subscripsimus. "Patriciorum auspicia in duas sunt
divisa potestates. Maxima sunt consulum, praetorum, censorum. Neque tamen eorum
omnium inter se eadem aut eiusdem potestatis, ideo quod conlegae non sunt
censores consulum aut praetorum, praetores consulum sunt. Ideo neque consules
aut praetores censoribus neque censores consulibus aut praetoribus turbant aut
retinent auspicia; at censores inter se, rursus praetores consulesque inter se
et vitiant et obtinent. Praetor, etsi conlega consulis est, neque praetorem
neque consulem iure rogare potest, ut quidem nos a superioribus accepimus aut
ante haec tempora servatum est et ut in commentario tertio decimo C. Tuditani
patet, quia imperium minus praetor, maius habet consul, et a minore imperio
maius aut maior a minore conlega rogari iure non potest. Nos his temporibus
praetore praetores creante veterum auctoritatem sumus secuti neque his comitiis
in auspicio fuimus. Censores aeque non eodem rogantur auspicio atque consules et
praetores. Reliquorum
magistratuum minora sunt auspicia. Ideo illi "minores", hi
"maiores" magistratus appellantur. Minoribus creatis magistratibus
tributis comitiis magistratus, sed iustus curiata datur lege; maiores
centuriatis comitiis fiunt".
5.
Ex his omnibus verbis Messalae manifestum fit, et qui sint magistratus minores
et quamobrem minores appellentur.
6.
Sed et conlegam esse praetorem consuli docet, quod eodem auspicio creantur.
7.
Maiora autem dicuntur auspicia habere, quia eorum auspicia magis rata sunt quam
aliorum.
|